Przejdź do zawartości

Kwas metylomalonowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kwas metylomalonowy
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C4H6O4

Masa molowa

118,09 g/mol

Wygląd

krystaliczne, beżowe ciało stałe[1]

Identyfikacja
Numer CAS

516-05-2

PubChem

487

DrugBank

DB04183

Podobne związki
Podobne związki

kwas malonowy

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Kwas metylomalonowyorganiczny związek chemiczny z grupy kwasów dikarboksylowych.

Metabolizm[edytuj | edytuj kod]

Metabolizm kwasu metylomalonowego

Kwas metylomalonowy jest produktem ubocznym niektórych procesów metabolicznych. Jego źródłem są m.in[3]:

Metylomalonylo-CoA - forma kwasu metylomalonowego związana z koenzymem A - jest przekształcana w sukcynylo-CoA przez mutazę metylomalonylo-CoA w reakcji, która wymaga witaminy B12 w postaci adenozylokobalaminy jako kofaktora. W ten sposób wchodzi do cyklu kwasu cytrynowego, a zatem jest częścią jednej z reakcji anaplerotycznych. Ponadto enzym ACSF3 przekształca kwas metylomalonowy z powrotem w metymalonylo-CoA[4].

Wewnątrzkomórkowe esterazy są zdolne do usuwania grupy metylowej (CH
3
) z kwasu metylomalonowego i tym samym generowania kwasu malonowego[5].

Znaczenie kliniczne[edytuj | edytuj kod]

Niedobór witaminy B12[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Niedobór witaminy B12.

Podwyższony poziom kwasu metylomalonowego może wskazywać na niedobór witaminy B12. Jest on jednak czuły (osoby z niedoborem prawie zawsze uzyskują wynik pozytywny), ale nieswoisty (u osób bez niedoboru witaminy B12 można wykryć podwyższony poziom kwasu metylomalonowego)[a]. MMA jest podwyższone u 90-98% pacjentów z niedoborem witaminy B12. Ma niższą specyficzność, ponieważ 20–25% pacjentów w wieku powyżej 70 lat ma podwyższony poziom MMA, ale 25-33% z nich nie ma niedoboru witaminy B12. Z tego powodu test MMA nie jest rutynowo zalecany u osób starszych[6].

Choroby metaboliczne[edytuj | edytuj kod]

Jeśli podwyższonemu stężeniu kwasu metylomalonowego towarzyszy podwyższone stężenie kwasu malonowego, może to świadczyć o chorobie genetycznej spowodowanej mutacją genu ACSF3złożonej kwasicy malonowej i metylomalonowej (CMAMMA, z ang. combined malonic and methylmalonic aciduria). Obliczając stosunek kwasu malonowego do metylomalonowego w osoczu krwi, CMAMMA można odróżnić od klasycznej kwasicy metylomalonowej[7].

Rak[edytuj | edytuj kod]

Co więcej, akumulacja MMA we krwi wraz z wiekiem została powiązana z progresją nowotworu w 2020 r.[8]

Przerost bakterii w jelicie cienkim[edytuj | edytuj kod]

Przerost bakterii w jelicie cienkim może również prowadzić do podwyższonego poziomu kwasu metylomalonowego z powodu konkurencji bakterii w procesie wchłaniania witaminy B12[9]. Dotyczy to witaminy B12 z pożywienia i suplementacji doustnej i może być ominięte przez zastrzyki witaminy B12. Na podstawie badań przypadków pacjentów z zespołem krótkiego jelita postawiono również hipotezę, że przerost bakterii jelitowych prowadzi do zwiększonej produkcji kwasu propionowego, który jest prekursorem kwasu metylomalonowego[10][9]. Wykazano, że w tych przypadkach poziom kwasu metylomalonowego powrócił do normy po podaniu metronidazolu[10][11].

Pomiar[edytuj | edytuj kod]

Stężenia MMA we krwi są mierzone za pomocą chromatografii gazowej lub LC-MS, a oczekiwane wartości MMA u zdrowych osób wynoszą od 73 do 271 nmol/l[12][13].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Zob. opis czułości i swoistości: Sensitivity and Specificity, Emory School of Medicine, Department of Emergency Medicine [zarchiwizowane 2012-10-01] (ang.)..

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Methylmalonic acid, karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, Merck, numer katalogowy: M54058 [dostęp 2012-03-14]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  2. Methylmalonic acid, karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, Merck, numer katalogowy: M54058 [dostęp 2012-03-14] (ang.). (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  3. Matthias R Baumgartner i inni, Proposed guidelines for the diagnosis and management of methylmalonic and propionic acidemia, „Orphanet Journal of Rare Diseases”, 9 (1), 2014, DOI10.1186/s13023-014-0130-8, PMID25205257, PMCIDPMC4180313 [dostęp 2024-06-18] (ang.).
  4. ACSF3 gene [online], MedlinePlus [dostęp 2024-06-15] (ang.).
  5. B.A McLaughlin i inni, Methylmalonate toxicity in primary neuronal cultures, „Neuroscience”, 86 (1), 1998, s. 279–290, DOI10.1016/S0306-4522(97)00594-0 [dostęp 2024-06-18] (ang.).
  6. Timothy C. Hain, B12 Deficiency and Dizziness [online], dizziness-and-balance.com, 2022 [dostęp 2024-06-18].
  7. Monique G.M. de Sain-van der Velden i inni, A New Approach for Fast Metabolic Diagnostics in CMAMMA, „JIMD Reports”, 30, 2016, s. 15–22, DOI10.1007/8904_2016_531, PMID26915364, PMCIDPMC5110436 (ang.).
  8. Ana P. Gomes i inni, Age-induced accumulation of methylmalonic acid promotes tumour progression, „Nature”, 585 (7824), 2020, s. 283–287, DOI10.1038/s41586-020-2630-0, PMID32814897, PMCIDPMC7785256 [dostęp 2024-06-18] (ang.).
  9. a b R.A. Giannella, S.A. Broitman, N. Zamcheck, Competition Between Bacteria and Intrinsic Factor for Vitamin B12: Implications for Vitamin B12 Malabsorption in Intestinal Bacterial Overgrowth, „Gastroenterology”, 62 (2), 1972, s. 255–260, DOI10.1016/S0016-5085(72)80177-X [dostęp 2024-06-18] (ang.).
  10. a b Timothy A Sentongo, Ruba Azzam, Joel Charrow, Vitamin B12 Status, Methylmalonic Acidemia, and Bacterial Overgrowth in Short Bowel Syndrome, „Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition”, 48 (4), 2009, s. 495–497, DOI10.1097/MPG.0b013e31817f9e5b [dostęp 2024-06-18] (ang.).
  11. Lissette Jimenez i inni, Is Serum Methylmalonic Acid a Reliable Biomarker of Vitamin B12 Status in Children with Short Bowel Syndrome: A Case Series, „The Journal of Pediatrics”, 192, 2018, s. 259–261, DOI10.1016/j.jpeds.2017.09.024, PMID29129351, PMCIDPMC6029886 [dostęp 2024-06-18] (ang.).
  12. Sonia Isber, The role of poor nutritional status and hyperhomocysteinemia in complicated pregnancy in Syria, Universität Des Saarlandes, Universität Des Saarlandes, 2006, s. 31, DOI10.22028/D291-20838 [dostęp 2024-06-18] (ang.), rozprawa doktorska.
  13. Methylmalonic Acid, Serum or Plasma (Vitamin B12 Status) [online], ARUP Laboratories [dostęp 2024-06-18] (ang.).