Przejdź do zawartości

Marek Zawadka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marek Zawadka
Ilustracja
Marek Zawadka
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

13 lipca 1965
Pyrzyce

Doktor nauk humanistycznych
Specjalność: historia społeczno-gospodarcza
Alma Mater

Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Tadeusza Kotarbińskiego w Zielonej Górze

Dyrektor
Dyrektor Muzeum Historycznego w Lubinie

Marek Zawadka (ur. 13 lipca 1965 w Pyrzycach) – polski historyk, wykładowca akademicki, dyrektor Muzeum Historycznego w Lubinie[1][2], organizator imprez kulturalnych i sportowych, popularyzator wiedzy o historii I wojny światowej, historii Zagłębia Miedziowego, a także o żegludze śródlądowej, zwłaszcza o Odrze. W latach 2016–2019 prezes Polskiego Związku Badmintona[3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wykształcenie[edytuj | edytuj kod]

Absolwent Technikum Żeglugi Śródlądowej we Wrocławiu (1984)[4][5][6]. W 1992 roku ukończył studia z historii na Wydziale Humanistycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Tadeusza Kotarbińskiego w Zielonej Górze. W 1999 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych (specjalność historia społeczno-gospodarcza)[7]. Ukończył też studia podyplomowe z zarządzania oświatą (PWSZ w Legnicy, 2002), muzeologii (UJ w Krakowie, 2017) oraz MBA in Community Management (UEK w Krakowie, 2021).

Praca[edytuj | edytuj kod]

W latach 1984–2003 pracował jako nauczyciel, a od 2001 roku dyrektor Szkoły Podstawowej w Górzynie. W latach 2000–2012 był pracownikiem naukowym Państwowego Instytutu Naukowego – Instytutu Śląskiego w Opolu w Zakładzie Badań Regionalnych[8][9]. Od 2001 do 2007 roku jako pracownik dydaktyczny Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy wykładał przedmioty z zakresu polityki i historii gospodarczej, regionalnej oraz systemu służb publicznych i samorządu terytorialnego[10][11]. W latach 2004–2005 współpracował z Uniwersytetem Wrocławskim, gdzie prowadził zajęcia poświęcone regionowi Dolny Śląsk.

W latach 2003–2011 był dyrektorem Centrum Kultury „Muza” w Lubinie. Doprowadził do powstania tam drugiej sali kinowej[12]. W 2007 zorganizował obchody 25-lecia Zbrodni Lubińskiej[13], w uroczystościach tych wzięli udział ówczesny prezydent RP Lech Kaczyński[14] i premier Jarosław Kaczyński. W 2017 roku (jako dyrektor Ośrodka Kultury „Wzgórze Zamkowe" i Muzeum Historycznego w Lubinie) współorganizował uroczystości z okazji 35-lecia Zbrodni Lubińskiej. W obchodach uczestniczyli wówczas prezydent RP Andrzej Duda i ówczesna premier Beata Szydło[15]. W 2022 roku (jako dyrektor Muzeum Historycznego w Lubinie) współorganizował uroczyste obchody 40. rocznicy Zbrodni Lubińskiej, w których udział wzięli m.in. marszałek sejmu oraz premier z pozostałymi członkami rządu[16].

Od 2003 roku pełnił równolegle funkcję dyrektora Ośrodka Kultury „Wzgórze Zamkowe” w Lubinie[17][18], gdzie zapoczątkował badania dokumentacyjne nad Zbrodnią Lubińską[19][20]. Zainicjował tworzenie wystaw historycznych, w efekcie tej działalności w 2016 roku powstało Muzeum Historyczne w Lubinie[21], z którym dwa lata później połączony został Ośrodek Kultury „Wzgórze Zamkowe”[22]. Jest także pomysłodawcą i realizatorem wspomnianych wystaw o tematyce historycznej[23][24][25][26].

W latach 2014–2017 organizował i kierował jako dyrektor Centrum Edukacji Przyrodniczej – ZOO Lubin[27].

Jest autorem i współautorem (współredaktorem) 30 książek oraz 42 artykułów z zakresu: transportu wodnego, problematyki pobytu Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej w Polsce, Zagłębia Miedziowego, stanu wojennego na terenie Zagłębia Miedziowego, samorządu terytorialnego. Jest także organizatorem i współorganizatorem konferencji naukowych, poświęconych m.in. historii gospodarczej[28], I wojnie światowej, Zbrodni Lubińskiej, kolejnictwu[29]. Posiada dorobek zawodowy wymagany w muzeach na stanowisku kustosza dyplomowanego.

Działalność kulturalna[edytuj | edytuj kod]

Był organizatorem festiwali Muzyka z Oblężonego Miasta[30] (2007-2016), na którym wystąpili m.in. Bob Geldof[31], The Ukrainians, Misty in Roots, The Plastic People of the Universe, Anawa, Strachy na Lachy, Dżem, Kult, Renata Przemyk; „Lubin na żywo", „Winter Rock in Lubin"[32] oraz cykli koncertów „Piątkowe granie", promujących lubińskie środowisko muzyczne. Jest pomysłodawcą i autorem wielu projektów wystawienniczych oraz inicjatorem i współtwórcą kilku cykli podcastów i rozmów historycznych[33].

Działalność sportowa[edytuj | edytuj kod]

Poza historią całe życie pasjonuje się sportem. W latach 1992–2002 oraz 2012–2019 udzielał się jako instruktor, sędzia i działacz badmintonowy. Zorganizował mistrzostwa Polski w latach 1997, międzynarodowe mistrzostwa Polski w latach 2012, 2013, 2014, międzynarodowe mistrzostwa Polski juniorów w latach 2014, 2015, 2016[34], Mistrzostwa Europy Juniorów 2015[35], Mistrzostwa Europy Juniorów Młodszych 2016 oraz Mistrzostwa Europy Drużyn Mieszanych 2017[36]. W latach 2016–2019 pełnił funkcję prezesa Polskiego Związku Badmintona.

Wybrane wystawy[edytuj | edytuj kod]

  • Zbrodnia Lubińska, wystawa plenerowa, 2006
  • Sowieckie piekło 39–56, 2006
  • Zagłębie Miedziowe w latach 1956–1990, wystawa plenerowa, 2008
  • Bezpieczne przekraczanie progu sierpniowego, 2012
  • Armia radziecka z nami od dziecka, 2013
  • 1944, 2014
  • XXV lat samorządu terytorialnego w Polsce. Lubin 1990–2015, wystawa plenerowa, 2015
  • 1945, 2015
  • Cichociemni, 2016
  • Historia Miasta na tle życia codziennego, wystawa stała w Muzeum Historycznym w Lubinie, od 2018
  • Zbrodnia Lubińska, wystawa stała w Muzeum Historycznym w Lubinie, od 2018
  • Wielka Wojna, wystawa plenerowa w Parku Leśnym w Lubinie, od 2019
  • Okupacja sowiecka Polski 1939–1993, wystawa plenerowa w Parku Leśnym w Lubinie, od 2019
  • Trzech Generałów: Anders, Maczek, Sosabowski, wystawa plenerowa, 2019
  • Bitwa o Anglię – Za wolność waszą i tylko waszą, wystawa plenerowa w Parku Leśnym w Lubinie, 2020
  • Bitwa o Anglię. 10 lipca–31 października 1940, wystawa plenerowa w Ambasadzie Wielkiej Brytanii w Warszawie, 2020
  • Za wolność waszą i tylko waszą. Polacy w Afryce i na Morzu Śródziemnym 1940–1944, Park Leśny w Lubinie, 2021
  • Pionierzy lubińscy 1945, wystawa plenerowa przy ul. Kolejowej w Lubinie, od 2022
  • Rosja. Imperium zbrodni, wystawa w Parku Leśnym, 2023
  • Ukraina 365, wystawa w Parku Leśnym, 2023

Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]

Monografie[edytuj | edytuj kod]

  • 5,5 lat Muzeum Historycznego w Lubinie. Koncepcja funkcjonowania i rozwoju samorządowej jednostki kultury na przykładzie Muzeum Historycznego w Lubinie, J. Karlińska, M. Zawadka, Muzeum Historyczne w Lubinie, Lubin 2022, 978-83-66574-22-9.
  • Komisje zagospodarowania Odry. Odrzańska praca u podstaw 1956–1970, Stowarzyszenie Instytut Śląski, Opole 2003, ISBN 83-7126-182-9.

Monografie źródłowe[edytuj | edytuj kod]

  • Zbrodnia lubińska 1982: dokumenty, t. 2: Dochodzenie do prawdy, cz. 1: Bezpieczne przekraczanie progu sierpniowego, wstęp, wybór i oprac. P. Piotrowski, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Lubin 2008, ISBN 978-83-88178-64-1.
  • Zbrodnia lubińska 1982: dokumenty, t. 2: Dochodzenie do prawdy, cz. 2: Kiedy opadł gaz łzawiący, wstęp, wybór i oprac. P. Piotrowski, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Lubin 2008, ISBN 978-83-88178-73-3.
  • Zbrodnia lubińska 1982: dokumenty, t. 2: Dochodzenie do prawdy, cz. 3: W drodze do raportu, wstęp, wybór i oprac. P. Piotrowski, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Lubin 2008, ISBN 978-83-88178-74-0.
  • Zbrodnia lubińska 1982: dokumenty, t. 2: Dochodzenie do prawdy, cz. 4: Materiały Komisji Nadzwyczajnej do Zbadania Działalności Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, wstęp, wybór i oprac. P. Piotrowski, M. Zawadka, Ośrodek Kultury „Wzgórze Zamkowe" w Lubinie, Centrum Kultury „Muza" w Lubinie, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Lubin-Wrocław 2007, ISBN 978-83-7432-287-4, ISBN 978-83-7432-293-5.
  • Sierpień 80–grudzień 81. Legnickie w dalekopisach, wybór, wstęp i oprac. M. Zawadka, Ośrodek Kultury „Wzgórze Zamkowe” w Lubinie, Centrum Kultury „Muza” w Lubinie, Archiwum Państwowe we Wrocławiu, Lubin 2005, ISBN 83-88672-66-5.

Prace pod redakcją[edytuj | edytuj kod]

  • Żądamy pracy dla naszych ojców! Strajki, protesty i bunty od epoki nowożytnej po połowę XX wieku – perspektywa gospodarcza i społeczna, red. T. Głowiński, M. Zawadka, Wrocław 2021, ISBN 978-83-66292-13-0, ISBN 978-83-66574-199.
  • 30 lat samorządu terytorialnego. Lubin w obrazach, red. J. Karlińska, M. Zawadka, Muzeum Historyczne w Lubinie, Lubin 2020, ISBN 978-83-66574-08-3.
  • Społeczny bilans otwarcia polskiej niepodległości w 1918 roku, red. T. Głowiński, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Muzeum Historyczne w Lubinie, Wrocław 2018, ISBN 978-83-948920-3-6.
  • Gospodarczy bilans otwarcia polskiej niepodległości w 1918 roku, Głowiński, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Muzeum Historyczne w Lubinie, Wrocław 2018, ISBN 978-83-948920-4-3.
  • Chronią i służą… Mundurowi i cywile. Społeczne i gospodarcze relacje na ziemiach polskich na przestrzeni wieków, red. R. Klementowski, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Wrocław 2017, ISBN 978-83-62584-93-2.
  • W garnizonie i na kwaterze… Wojskowi i cywile. Społeczne i gospodarcze relacje na ziemiach polskich na przestrzeni wieków, red. R. Klementowski, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Wrocław 2017, ISBN 978-83-62584-91-8.
  • Od regaliów po dobro narodowe. Ochrona i wykorzystanie zasobów środowiska naturalnego na ziemiach polski – aspekt historyczny, red. T. Głowiński, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Wrocław 2016, ISBN 978-83-62584-86-4.
  • Od systemu żarowego do ekorozwoju. Ochrona i wykorzystanie zasobów środowiska naturalnego na ziemiach polskich – aspekt historyczny, red. T. Głowiński, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Wrocław 2016, ISBN 978-83-62584-85-7.
  • Z dziejów przemysłu przed 1945 rokiem, red. J. Chumiński, M. Zawadka, Wydawnictwo Gajt, Wrocław 2012, ISBN 978-83-62584-26-0.
  • Kultura 2010, red. nauk. B. Techmańska, M Zawadka, Wydawnictwo Instytut Śląski, Opole-Wrocław–Lubin 2011, ISBN 978-83-7126-273-9, ISBN 978-83-62105-82-3.
  • Społeczeństwo 2010, red. nauk. B. Techmańska i M. Zawadka, Wydawnictwo Instytut Śląski, Opole-Wrocław–Lubin 2011, ISBN 978-83-7126-275-3, ISBN 978-83-62105-87-8.
  • Ochrona środowiska – zagrożenia, działania instytucjonalne, świadomość społeczna, red. W. Drobek, M. Zawadka, „Zeszyty Odrzańskie. Seria Nowa" 2002, nr 21, Państwowy Instytut Naukowy. Instytut Śląski w Opolu, Opole 2002, ISBN 83-7126-165-9.
  • Problemy z zakresu gospodarki wodnej na Nadodrzu w ujęciu historycznym, politologicznym i prawnym, red. W. Drobek, M. Zawadka, „Zeszyty Odrzańskie. Seria Nowa" 2002, nr 22, Państwowy Instytut Naukowy. Instytut Śląski w Opolu, Opole 2002, ISBN 83-7126-166-7.
  • Zagadnienia osadnicze, ekologiczne i transportowe na Nadodrzu. Wybrane zagadnienia, red. W. Drobek, M. Zawadka „Zeszyty Odrzańskie. Seria Nowa" 2001, nr 20, Państwowy Instytut Naukowy. Instytut Śląski w Opolu, Opole 2002, ISBN 83-7126-152-7.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Muzeum Historyczne w Lubinie [online], muzeum-lubin.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
  2. Agata Śródkowska, W Polsce powstało nowe muzeum. Na jakiej epoce skupi swoją działalność?, historykon.pl, 18 stycznia 2018, [dostęp: 25.01.2021].
  3. Wojciech Osiński, Zawadka prezesem PZBad, przegladsportowy.pl, 11 grudnia 2016, [dostęp: 25.01.2021].
  4. Stowarzyszenie Absolwentów Szkół Zawodowych Żeglugi Śródlądowej we Wrocławiu „Stowarzyszenie TŻŚ”, Absolwenci Szkół od Z do Ż, www.tzs-stowarzyszenie.eu, [dostęp: 23.02.2021]
  5. Andrzej Podgórski, Dzisiejszy technik żeglugi śródlądowej…, www.tzs-zegluga-rzeczna.pl, [dostęp: 23.2.2021]
  6. Marek Zawadka, Technikum Żeglugi Śródlądowej we Wrocławiu – subiektywnie, zegluga-rzeczna.pl, [dostęp: 23.02.2021].
  7. Dr Marek Zawadka, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2021-02-23].
  8. Państwowy Instytut Naukowy–Instytut Śląski w Opolu w 2011 roku. Sprawozdanie z działalności i plan pracy na rok 2012, red. Leokadia Drożdż, Opole 2012, s.6, 66–67, [dostęp:32.02.2021]
  9. O przyszłości Polskiej Miedzi w Muzie, lubin.pl, 20 października 2009, [dostęp: 23.02.2021]
  10. Agata Grzelińska, Jeden z ulubionych wykładowców odszedł z Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Legnicy, legnica.naszemiasto.pl, 17 października 2007, [dostęp: 32.02.2021]
  11. Relacja z Konferencji: "Demokracja lokalna a demokracja globalna", www.pwsz2.legnica.edu.pl, [dostęp: 23.02.2021]/
  12. Maja Grohman, Koniec monopolu superprodukcji, legnica.naszemiasto.pl, 13 stycznia 2004, [dostęp: 26.01.2021]
  13. Roman Tomczak, Cztery dni pamięci. Wiadomo już, kto w sierpniu odwiedzi Lubin, w: „Gość Legnicki” 8 lipca 2007, nr 27/93, s.VI, [dostęp: 23.02.2021]
  14. „Dumni z rodziców” – ostatnie ustalenia, lubin.pl, 23 sierpnia 2007, [dostęp: 23.02.2021]
  15. A. Rojewska , M. Poręba-Zadrożna, I. Mierzwiak, M. Łukaszów, R. Novak, W. Stachowski, Prezydent Duda: Zbrodnia Lubińska to był koniec PRL, legnica.fm, 31 sierpnia 2017, [dostęp: 26.01.2016]
  16. 31 sierpnia na zdjęciach | Lubin - Portal Miasta [online] [dostęp 2023-03-28] (pol.).
  17. 6 Lubiński Festiwal Kwiatów i Roślin dyrektor Ośrodka Kultury Wzgórze Zamkowe Marek Zawadka, Radio Plus legnica, 1 maja 2018, [dostęp:27.01.2021
  18. TV Regionalna.pl, Gość Dnia – dr Marek Zawadka (OK Wzgórze Zamkowe, historyk) – 26.10.2015, [dostęp: 26.01.2021]
  19. Zbrodnia w książce, lubin.pl, 30 sierpnia 22013, [dostęp: 26.01.2021]
  20. Marek Zawadka, Kulisy zbrodni w Lubinie, dziennikpolski24.pl, 26 sierpnia 2014, [dostęp: 26.01.2021]
  21. MRT, Lubińskie muzeum już otwarte!, lubin.pl, 17 maja 2018, [dostęp: 26.01.2021]
  22. KS, Wzgórze Zamkowe i Muzeum Historyczne połączone, lubin.pl, 13 lutego 2019, [dostęp: 26.01.2021]
  23. Agata Grzelińska, Legnica/Lubin: Koniec okupacji sowieckiej, lubin.naszemiasto.pl, 7 kwietnia 2013, [dostęp: 26.01.2021]
  24. Ewa Chojna, Marek Zawadka – wystawy o wojnie po lubińsku, lubin.naszemiasto.pl, 7 października 2014, [dostęp: 26.01.2021]
  25. MRT, Pole bitwy w galerii, lubin.pl, 25 sierpnia 2016
  26. Maciej Sas, Lubin: Replika Hawker Hurricane do zobaczenia w Parku Leśnym, radiowroclaw.pl, 26 czerwca 2020, [dostęp: 26.01.2021]
  27. Urszula Romaniuk, Marek Zawadka dyrektorem CEP w Lubinie, lubin.naszemiasto.pl, 25 lutego 2014, [dostęp: 26.01.2021]
  28. MRT, Zaznaczają swoją obecność, lubin.pl, 18 maja 2018, [dostęp: 26.01.2021]
  29. KS, W ratuszu rozmawiają o kolei, lubin.pl, 19 września 2018, [dostęp: 26.01.2021]
  30. Marta Wróbel, Muzyka z Oblężonego Miasta. Festiwal w rocznicę zbrodni lubińskiej, warszawa.naszemiasto.pl, 27 sierpnia 2009, [dostęp: 26.01.2021]
  31. Grzegorz Cholewa, Geldof w oblężonym mieście, w: wyborcza.pl, 19 sierpnia 2007, [dostęp: 23.02.2021]
  32. MRT, Będzie się dużo działo, lubin.pl, 4 lutego 2017, [dostęp: 26.01.2021]
  33. Podcast odrzański. Muzeum Historyczne w Lubinie. 2022. [dostęp 2023-03-28].
  34. Agata Jankowska, Łukasz Lemanik, LUBIN. Kolejny raz miasto stolicą badmintona, TV Regionalna, 23 stycznia 2016, [dostęp: 26.01.2021]
  35. Tomek Jóźwiak, Europejska stolica badmintona, miedziowe.pl, 17 marca 2015, [dostęp: 26.01.2021]
  36. Wojciech Osiński, Badminton: W Lubinie zaczynają się ME drużyn mieszanych, przeglądsportowy.pl, 15 lutego 2017, [dostęp: 27.01.2021]