Przejdź do zawartości

Marhát

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marhát
Ilustracja
Krzyż i wieża widokowa na Marhácie.
Państwo

 Słowacja

Położenie

Powiat Pieszczany

Pasmo

Góry Inowieckie

Wysokość

748 m n.p.m.

Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, po lewej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Marhát”
Ziemia48°35′48″N 17°58′14″E/48,596667 17,970556

Marhát (748 m n.p.m.) - szczyt w Górach Inowieckich w zachodniej Słowacji. Najwyższy szczyt w grupie górskiej tzw. Gór Krogulczych (słow. Krahulčie vrchy), stanowiących najbardziej na południe wysuniętą część Gór Inowieckich.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Marhát wznosi się w kraju trnawskim, 4,5 km na północ od wsi Nitrianska Blatnica. Leży w północno-wschodniej części Gór Krogulczych, w głównym grzbiecie Gór Inowieckich, który w tym miejscu, biegnąc z północy, skręca wyraźnie ku zachodowi. Na północy przełęcz Marhát (słow. Sedlo Marhát; 675 m n.p.m.) oddziela kopułę szczytową Marhátu od wysuniętego nieco ku wschodowi od grzbietu głównego, niewiele niższego wzniesienia zwanego Bielený vrch (733 m n.p.m.). Na zachód od szczytu schodzi długi, licznie przetykany skalnymi utworami fragment głównego grzbietu, osiągający swój najniższy punkt na przełęczy Gajda (słow. sedlo Gajda, 607 m n.p.m.)[1].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Marhát i Bielený vrch mają formę skalnego masywu, wyrastającego ok. 150 m ponad otaczające je grzbiety. Szczytowe partie Marhátu zbudowane są z triasowych wapieni guttensteinskich. Tuż poniżej szczytu, po stronie wschodniej ciągnie się wąski pas pochodzących z permu kwarcytów, kwarcytowych piaskowców i łupków, które budują też położony nieco na północny wschód, sąsiedni Bielený vrch. Niższą część wschodnich stoków obu wzniesień budują różne gnejsy i migmatyty z wczesnego paleozoiku. Z kolei na zachód od kopuły szczytowej Marhátu znajdziemy kolejno inne utwory mezozoiczne, jak triasowe dolomity (ramsauskie), a niżej jurajskie margliste wapienie i margliste łupki warstw allgäuskich[2].

Cały masyw porośnięty jest lasami, w większości bukowymi, zaś w partiach skalistych i na osypiskach jesionowo-jaworowymi[3].

Na szczycie znajduje się wysoki na 10 m stalowy krzyż z napisem Bože ochraňuj turistov, ustawiony tu 28 października 1947 r. przez mieszkańców Nitrianskej Blatnicy. Przez wiele lat stała tu również stara drewniana wieża[3], która w 2008 r. została zastąpiona nową wieżą widokową. Drewniana, wysoka na 17 m konstrukcja, której projektantem jest Ľubomír Bečka, została wzniesiona przez Pavla i Miloša Vančo[4].

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Z racji swego dość łatwego dostępu oraz szczególnej atrakcji, jaką jest wieża widokowa, szczyt Marhátu jest często odwiedzany przez turystów. Przez sam szczyt biegną czerwone Szlak czerwony znaki szlaku turystycznego, wiodącego głównym grzbietem Gór Inowieckich. Wschodnie stoki wzniesienia szczytowego trawersują żółte Szlak żółty znaki łącznikowego szlaku, biegnącego od znaków zielonych z Nitrianskej Blatnicy (przy rotundzie św. Jerzego) do czerwonych znaków na przełęczy Marhát oraz znaki ścieżki dydaktycznej. Najkrótsze dojście na szczyt, z Nitrianskej Blatnicy (znaki zielone, następnie czerwone), zajmuje ok. 2 godz[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Považský Inovec. Piešťany, Turistická a cyklistická mapa 1 : 50 000, wyd. 5., VKÚ Harmanec, 2019 ISBN 978-80-99934-05-5
  2. Wg strony ŠGÚDŠ Geoportal [1]
  3. a b Petrovič Daniel, Petrovič Jozef i in.: Považský Inovec. Turistický sprievodca ČSSR č. 24, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1986, s. 142-143
  4. Wg informacji na tablicy na wieży widokowej.