Marian Kalwary
| Data i miejsce urodzenia |
26 października 1930 |
|---|---|
| Data śmierci |
21 maja 2024 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
działacz społeczny |
Marian Kalwary (ur. 26 października 1930 w Warszawie[1], zm. 21 maja 2024[2]) – polski działacz społeczności żydowskiej, prezes Stowarzyszenia Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej (2019–2024)[3].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Warszawie, w zasymilowanej rodzinie żydowskiej[3]. Jego matka Tercja-Mira (Teresa) z domu Wajselfisz była lekarzem dentystą. Ojciec, Samuel Kalwary z wykształcenia był technikiem mechanikiem, ale pracował jako technik dentystyczny w gabinecie swojej żony. Marian Kalwary miał też o 8 lat starszą siostrę, Ryszardę[4].
Podczas okupacji niemieckiej w trackie II wojny światowej, przebywał w getcie warszawskim oraz w getcie w Wołominie. Następnie ukrywał się w Wieliszewie i Sędziszowie Kieleckim. Po wojnie przebywał w Domu Dziecka Żydowskiego w Falenicy-Zatrzebiu[3]. W przyspieszonym trybie, wraz z iinymi wychowankami z Domu Dziecka, ukończył gimnazjum w Falenicy, uzyskując tzw. małą maturę. Na jesieni 1947 roku wrócił do Warszawy i podjął naukę w liceum, a w 1949 uzyskał maturę[5].
W 1954 roku ukończył studia w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi i pracował przy realizacji krótkometrażowych filmów oświatowych i naukowych[3].
Od 1997 roku działał na rzecz społeczności żydowskiej w Polsce. Był członkiem Stowarzyszenia Dzieci Holocaustu, w ramach którego sprawował między innymi funkcję skarbnika i wiceprzewodniczącego. W 2013 roku zaangażował się w starania o uzyskanie świadczeń emerytalnych w niemieckim systemie ubezpieczeniowym dla Żydów, obywateli polskich, którzy przebywali i pracowali w gettach. Działalność ta przyczyniła się między innymi do zawarcia w 2014 roku polsko-niemieckiej umowy o eksporcie szczególnych świadczeń dla osób uprawnionych, które zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Od 2019 do śmierci w 2024 piastował funkcję prezesa Stowarzyszenia Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej[3]. Działał też w Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej[4].
Zmarł 21 maja 2024. 7 czerwca został pochowany na Cmentarzu Północnym w Warszawie (kwatera E-III-6, rząd 1, grób 11)[2][6].
Wybrane odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyżem Zasługi na Wstędze Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (2017)[7]
- Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości (2018)[8]
- Medal „Powstanie w Getcie Warszawskim” (2023)[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Baza danych Centrum Badań nad Zagładą Zydów: Marian Kalwary
- ↑ a b Marian Kalwary, Warszawa, 31.05.2024 - kondolencje [online], nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 2024-06-19].
- ↑ a b c d e f Żegnamy Mariana Kalwarego (1930–2024). polin.pl. [dostęp 2024-05-22].
- ↑ a b Marian Kalwary. ushmm.org. [dostęp 2024-05-22].
- ↑ Marian Kalwary. zapispamieci.pl. [dostęp 2024-05-22].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2024-06-19].
- ↑ Krzyż zasługi dla Mariana Kalwarego. dzieciholocaustu.org.pl. [dostęp 2024-05-22].
- ↑ Prezydent nadał Medale Stulecia Odzyskanej Niepodległości. m.niedziela.pl. [dostęp 2024-05-22].
- Absolwenci Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Mieszkańcy getta warszawskiego
- Odznaczeni Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości
- Pochowani na cmentarzu komunalnym Północnym w Warszawie
- Polscy działacze społeczności żydowskiej
- Urodzeni w 1930
- Zmarli w 2024