Marian Warmuzek
.jpg)
| |
 kapitan administracji
| |
| Data i miejsce urodzenia |
27 stycznia 1895 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego |
| Stanowiska |
kierownik referatu |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
  
| |
.png){kind=small}
Marian Dominik Warmuzek (ur. 27 stycznia 1895 w Krakowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – kapitan administracji (piechoty) Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 27 stycznia 1895 w Krakowie, w rodzinie Jana i Józefy z Nyczów. Kształcił się w C.K. Gimnazjum św. Anny w Krakowie, gdzie w 1913 ukończył VI klasę[1], a w trakcie nauki w VII klasie wystąpił ze szkoły 14 maja 1914[2].
Podczas I wojny światowej 1914–1918 walczył w szeregach C.K. Obrony Krajowej. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 sierpnia 1916 roku. W 1918 roku jego oddziałem macierzystym był Pułk Strzelców Nr 32[3].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego dekretem z 1 listopada 1918 z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 1 maja 1918[4]. Otrzymał przydział z dniem 1 listopada 1918 do 20 pułku piechoty[5]. Uczestniczył w wojnie polsko-ukraińskiej i wojnie polsko-bolszewickiej 1918–1921 w szeregach 2 pułku Strzelców Podhalańskich.
W okresie pokoju służył w nadal tej jednostce: 1923[6], 1924 jako oficer nadetatowy[7] (w 1924, 1925 był oficerem instrukcyjnym Powiatowej Komendy Uzupełnień Jasło w Sanoku[8][9]), w 1928[10], 1932[11]. Został awansowany do stopnia kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[12][13][14][15]. W latach 20. został instruktorem oddziału Związku Strzeleckiego w Sanoku[16]. W latach 20. był dyrygentem chóru oficerskiego przy sanockim pułku[17]. 24 maja 1924 uczestniczył w zjeździe komitetów powiatowych wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego w Przemyślu[18]. W 1925 był komendantem grupy I obozów letnich Przysposobienia Wojskowego Dowództwa Okręgu Korpusu Nr X[19]. Wraz z kpt. Tadeuszem Ochęduszką był także przydzielony do nauki w sanockim gnieździe Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku, gdzie działał osobny oddział Przysposobienia Wojskowego[20]. Prowadził zajęcia terenoznawstwa i kartografii dla harcerzy sanockiego hufca[21][22]. Był inicjatorem budowy stadionu piłkarskiego w Sanoku (wraz z nim por. Roman Folwarczny)[23]. W 1933, 1934 był komendantem obwodowym Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego[24][25]. W 2 Pułku Strzelców Podhalańskich służył do 1933[26]. Następnie został oficerem 70 pułku piechoty w Pleszewie[27], w którym był komendantem obwodowym WFi PW.[28][29][30][31] Uczestniczył w spotkaniu organizacyjnym Koła Związku Oficerów Rezerwy RP w Jarocinie, zawiązanego 9 maja 1937[32]. W marcu 1939 pełnił służbę w Państwowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego na stanowisku kierownika referatu sportu[33].
Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.
Był żonaty[30] ze Stanisławą, z którą miał syna Mariana (zm. 4 października 1919 w wieku 9 miesięcy)[34].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia majora[35]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[36].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Krzyż Zasługi
- Srebrny Krzyż Zasługi (3 sierpnia 1928)[37][38]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Aleksander Kolasiński – także kapitan Wojska Polskiego i oficer 2 Pułku Strzelców Podhalańskich szkolący sanockich harcerzy, również zamordowany w Charkowie.
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum Nowodworskiego, czyli Św. Anny w Krakowie za rok szkolny 1913. Kraków: 1913, s. 86.
- ↑ Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum Nowodworskiego, czyli Św. Anny w Krakowie za rok szkolny 1914. Kraków: 1914, s. 90.
- ↑ Lista starszeństwa c. k. Obrony Krajowej i Żandarmerii 1918 ↓, s. 119, 345.
- ↑ 1302. Dekret. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. Nr 41, s. 991, 12 kwietnia 1919.
- ↑ 1334. Rozkaz. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. Nr 41, s. 1001, 12 kwietnia 1919.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 379.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 328.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1333.
- ↑ Informator Powszechny Rzeczypospolitej Polskiej z Kalendarzem P. P. na Rok 1925. Warszawa: 1925, s. 360.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 102.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 616.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 419.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 363.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 196.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 45.
- ↑ Jan Rajchel: Powojenny oddział Z. S. w Sanoku. W: Jednodniówka wydana z racji jubileuszu 25-lecia istnienia i działalności Związku Strzeleckiego na terenie Sanoka i ziemi sanockiej 1908–1933. Sanok: 21 maja 1933, s. 14.
- ↑ Stanisław Piekarski: Domy Żołnierza Polskiego. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1997, s. 81. ISBN 83-85389-15-6.
- ↑ Zjazd delegatów Komitetów Pow. wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego. „Ziemia Przemyska”. Nr 23, s. 3, 7 czerwca 1923.
- ↑ Jednodniówka obozowa. Obozy letnie przysposobienia wojskowego D. O. K. X.. Przemyśl: 1925, s. 1.
- ↑ Tadeusz Miękisz: Zarys historii Tow. Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku w 50-tą rocznicę jego istnienia. Sanok: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, 1939, s. 28.
- ↑ XXXVI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1921/1922. Sanok: 1922, s. 11.
- ↑ Czesław Mazurczak: Harcerstwo Sanockie 1910–1949. Kraków: Harcerska Oficyna Wydawnicza, 1990, s. 70.
- ↑ Andrzej Tarnawski. Mecze na „Sigociu”. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 17, s. 6, 10–20 czerwca 1989.
- ↑ Marian Warmuzek: Jednodniówka wydana z racji jubileuszu 25-lecia istnienia i działalności Związku Strzeleckiego na terenie Sanoka i ziemi sanockiej 1908–1933. Sanok: 21 maja 1933, s. 29–30.
- ↑ Powiat Sanocki. „Legjon Młodych”. Nr 3, s. 38, 1 marca 1934.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty – 1 lipca 1933 r.. Warszawa: 1933, s. 41.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty – 5 czerwca 1935 r.. Warszawa: 1935, s. 39.
- ↑ Wiadomości bieżące. „Aktualne zagadnienia W.F. i P. W.”. „Kurier Średzki”. Nr 49, s. 3, 25 kwietnia 1935.
- ↑ Wiadomości bieżące. Walny zjazd delegatów Związku Strzeleckiego. „Kurier Średzki”. Nr 55, s. 2, 11 maja 1935.
- ↑ a b Z Wielkopolski. Jarocin. Pożegnanie pułk. dypl. Mozdyniewicza. „Nowy Kurier”. Nr 269, s. 7, 21 listopada 1935.
- ↑ Z Wielkopolski. Jarocin. Z Komitetu Powiatowe W.F. i P. W.. „Nowy Kurier”. Nr 30, s. 7, 6 lutego 1936.
- ↑ Kronika Jarocińska. Założenie Koła Zw. Oficerów Rez. R.P.. „Nowy Kurier”. Nr 107, s. 7, 12 maja 1937.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 292, 444.
- ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 240 (poz. 110).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2017-10-01].
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 178, poz. 387 „za zasługi na polu przysposobienia wojskowego i wychowania fizycznego”.
- ↑ Krzyże Zasługi dla wojskowych. „Przegląd Wieczorny”. Nr 179, s. 2, 6 sierpnia 1928.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Małgorzata Grupa, Ryszard Kaźmierczak: Dowody wydobyte z ziemi. Nazwiska oficerów Wojska Polskiego odczytane na dokumentach i przedmiotach wydobytych podczas prac archeologiczno-ekshumacyjnych w Charkowie w latach 1995–1996. Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2001, s. 315. ISBN 83-916663-1-X.
- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2003. s. 582. [dostęp 2016-10-31].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej. Marian Warmuzek. Muzeum Katyńskie. [dostęp 2017-10-01].
- Kapitanowie administracji II Rzeczypospolitej
- Kapitanowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Ludzie związani z Jarocinem
- Ludzie związani z Pleszewem
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie 2 Pułku Strzelców Podhalańskich
- Oficerowie 70 Pułku Piechoty (II RP)
- Oficerowie Przysposobienia Wojskowego
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Charkowie
- Polacy – oficerowie cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Urodzeni w 1895
- Wojskowi związani z Krakowem
- Wojskowi związani z Sanokiem
- Zmarli w 1940