Metoda ruchu rozwijającego
|
Ten artykuł od 2019-03 wymaga uzupełnienia informacji. |
Metoda Ruchu Rozwijającego (ang. Sherborne developmental movement, SDM) – metoda terapeutyczna opracowana przez fizjoterapeutkę Weronikę Sherborne w Anglii.
Głównym założeniem tej metody jest posługiwanie się ruchem jako narzędziem we wspomaganiu rozwoju psychoruchowego dziecka i w terapii zaburzeń rozwoju. Zadaniem Metody Ruchu Rozwijającego jest rozwijanie przez ruch sprawności ruchowej, świadomości własnego ciała, przestrzeni i działania w niej a także dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywanie z nimi bliskiego kontaktu. Autorka zaleca stosowanie metody m.in. w wypadku dzieci niepełnosprawnych intelektualnie, autystycznych, nadpobudliwych oraz z zaburzeniami emocjonalnymi i zachowania[1].
Krytyka[edytuj | edytuj kod]
Nie jest jasne, czy metoda rzeczywiście wspomaga rozwój ruchowy lub wzmacnia relacje. Nieliczne badania, dotyczące SDM, charakteryzują się poważnymi błędami i ograniczeniami metodologicznymi. Najczęstszymi problemami są małe grupy badawcze, brak grupy kontrolnej, zaślepiania, losowego doboru badanych, a nawet błędne użycie testów statystycznych. Przykładowo, w badaniu Hill (1986) sprawdzano wpływ metody na poprawę koncentracji uwagi (pięć wskaźników zachowania) i zachowań prospołecznych (14 wskaźników) u ośmiu dzieci z upośledzeniem umysłowym. Zachowanie dzieci (przed i po sesji ćwiczeń) oceniane było przez jedną osobę (nie wiadomo czy znała hipotezy badawcze). Nie kontrolowano wpływu innych zmiennych (np. zmęczenia) na wyniki. Hill wykazała niewielki wpływ interwencji na dwóch wskaźnikach z każdego z dwóch obszarów zachowania. Podczas wielokrotnych porównań średnich wyników, nie dokonano korekty ryzyka popełnienia tzw. błędu I rodzaju[a]. Podobne ograniczenia dotyczą badań Lubianiec (1991) i Lisieckiej (1991), przeprowadzonych na 18 podopiecznych domu dziecka oraz na 20 dzieciach z zespołem Downa. W wypadku obu badań, połowa z dzieci stanowiła grupę kontrolną (brak jakiejkolwiek interwencji). Ponownie zignorowano problem inflacji prawdopodobieństwa błędnej oceny różnic pomiędzy wynikami (choć udało się wykazać ich znacznie więcej niż u Hill). Oceny zmiany zachowania dokonywały te same osoby, które przeprowadzały terapię (nie kontrolowano efektu oczekiwań przeprowadzających eksperyment)[2][3].
W nowszym badaniu, z 2012, próbowano ustalić wpływ programu zabaw, opartych na technikach Sherborne, na relację rodzic-dziecko (10 osób), ale nie użyto żadnych testów statystycznych pozwalających na wykazanie różnic w wynikach[4]. W innym badaniu, przeprowadzonym na kilkudziesięciu studentach studiów pedagogicznych, próbowano wykazać wpływ programu opartego na SDM na inteligencję emocjonalną i empatię. Badanie charakteryzowało się podobnymi ograniczeniami metodologicznymi, jak opisane wcześniej. Wykazano minimalny wzrost inteligencji emocjonalnej (1-2 punkty na 55 stopniowych skalach kwestionariusza) oraz brak różnic, jeśli chodzi o wyniki na skali mierzącej empatię[5].
Pomimo braku mocnych dowodów na zasadność stosowania metody, zwolennicy propagują ją, opierając się często na hipotetycznych założeniach, luźnych nawiązaniach do neuronauki czy pozytywnych odczuciach osób, które miały styczność z SDM[6][7].
Nie wiadomo, czy metoda Sherborne charakteryzuje się swoistym działaniem, tj. czy ewentualnych pozytywnych efektów nie osiągnęłoby się za pomocą jakiejkolwiek innej metody, opartej na ćwiczeniach fizycznych i interakcji z ludźmi. Ćwiczenia fizyczne mają generalnie pozytywny wpływ na zdrowie i rozwój intelektualny dzieci[8][9][10]. W wypadku zaburzeń ze spektrum autyzmu, wykazano, że aktywność fizyczna (np. pływanie) może zmniejszać nasilenie niektórych symptomów psychopatologicznych. Możliwe, że lepszy efekt dają treningi przeprowadzane indywidualne, niż w grupach[11][12]. Wskazuje się na pozytywny wpływ aktywności również w przypadku ADHD[13]. Trening interpersonalny jest częstym elementem terapii różnych zaburzeń. W wypadku autyzmu, większość programów terapeutycznych, kierowanych do dzieci lub rodziców, odnosi się w różny sposób do treningu umiejętności społecznych[14][15][16][17][18][19]. W terapii dzieci i młodzieży z ADHD czasem stosuje się treningi interpersonalne, ale nie wiadomo czy dają efekty[20].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Prawdopodobieństwo, że wynik porównania dwóch średnich (odrzucenie hipotezy o braku różnic między nimi) jest jedynie dziełem przypadku, zwiększa się wraz z ilością testowanych hipotez badawczych. W wypadku opisywanych tutaj badań – wraz z ilością mierzonych wskaźników zachowania. Z tego powodu stosuje się odpowiednie korekty zmniejszające to ryzyko (zobacz: problem porównań wielokrotnych).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Weronika Sherborne , Ruch rozwijający dla dzieci, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, s. 13-66, 114-120, ISBN 83-01-12229-3 .
- ↑ Marta Bogdanowicz , Bożena Kisiel , Maria Przasnyska , Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1997, s. 105-139, ISBN 83-02-04789-9 .
- ↑ Andrew V Frane , Are per-family type I error rates relevant in social and behavioral science?, „Journal of Modern Applied Statistical Methods”, 14 (1), 2015, s. 12–23, DOI: 10.22237/jmasm/1430453040, ISSN 1538-9472 .
- ↑ Carrie Weston , Becoming bonded through Developmental Movement Play: review of a parent and child movement group incorporating the theory, practice and philosophy of Sherborne Developmental Movement, „Body, Movement and Dance in Psychotherapy”, 7 (4), 2012, s. 245–262, DOI: 10.1080/17432979.2012.669795, ISSN 1743-2979 .
- ↑ Meirav Hen , Ofra Walter , The Sherborne Developmental Movement (SDM) teaching model for pre-service teachers, „Support for Learning”, 27 (1), 2012, s. 11–19, DOI: 10.1111/j.1467-9604.2011.01509.x .
- ↑ Gerrit Loots , Erika Malschaert , The use in Belgium of developmental movement according to the work of Veronica Sherborne: a developmental psychology view, „European Journal of Special Needs Education”, 14 (3), 1999, s. 221–230, DOI: 10.1080/0885625990140304, ISSN 0885-6257 .
- ↑ Melanie Peter , Ofra Walter , Developing Movement as inclusive pedagogy, „Support for Learning”, 25 (1), 2010, s. 38–46, DOI: 10.1111/j.1467-9604.2009.01438.x .
- ↑ Charles H. Hillman , Kirk I. Erickson , Arthur F. Kramer , Be smart, exercise your heart: exercise effects on brain and cognition, „Nature Reviews Neuroscience”, 9 (1), 2008, s. 58–65, DOI: 10.1038/nrn2298, ISSN 1471-003X, PMID: 18094706 .
- ↑ Phillip D. Tomporowski i inni, Exercise and children’s intelligence, cognition, and academic achievement, „Educational Psychology Review”, 20 (2), 2008, s. 111–131, DOI: 10.1007/s10648-007-9057-0, ISSN 1040-726X, PMID: 19777141, PMCID: PMC2748863 .
- ↑ Alicia L. Fedewa , Soyeon Ahn , The effects of physical activity and physical fitness on children's achievement and cognitive outcomes: a meta-analysis, „Research Quarterly for Exercise and Sport”, 82 (3), 2011, s. 521–535, DOI: 10.1080/02701367.2011.10599785, ISSN 0270-1367, PMID: 21957711 .
- ↑ Michelle Sowa , Ruud Meulenbroek , Effects of physical exercise on autism spectrum disorders: a meta-analysis, „Research in Autism Spectrum Disorders”, 6 (1), 2012, s. 46–57, DOI: 10.1016/j.rasd.2011.09.001 .
- ↑ Emily Bremer , Michael Crozier , Meghann Lloyd , A systematic review of the behavioural outcomes following exercise interventions for children and youth with autism spectrum disorder, „Autism: The International Journal of Research and Practice”, 20 (8), 2016, s. 899–915, DOI: 10.1177/1362361315616002, ISSN 1461-7005, PMID: 26823546 .
- ↑ Trevor Archer , Richard M. Kostrzewa , Physical exercise alleviates ADHD symptoms: regional deficits and development trajectory, „Neurotoxicity Research”, 21 (2), 2012, s. 195–209, DOI: 10.1007/s12640-011-9260-0, ISSN 1029-8428, PMID: 21850535 .
- ↑ Dorothea C. Lerman , Amber L. Valentino , Linda A. LeBlanc , Discrete Trial Training, [w:] Russell Lang, Terry B. Hancock, Nirbhay N. Singh (red.), Early intervention for young children with autism spectrum disorder, Seria: Evidence-based practices in behavioral health, Cham: Springer International Publishing, 2016, s. 47-84, DOI: 10.1007/978-3-319-30925-5_3, ISBN 978-3-319-30923-1 .
- ↑ Lynn Kern Koegel , Kristen Ashbaugh , Robert L. Koegel , Pivotal Response Treatment, [w:] Russell Lang, Terry B. Hancock, Nirbhay N. Singh (red.), Early intervention for young children with autism spectrum disorder, Seria: Evidence-based practices in behavioral health, Cham: Springer International Publishing, 2016, s. 85-112, DOI: 10.1007/978-3-319-30925-5_4, ISBN 978-3-319-30923-1 .
- ↑ Meagan R. Talbott i inni, Early Start Denver Model, [w:] Russell Lang, Terry B. Hancock, Nirbhay N. Singh (red.), Early intervention for young children with autism spectrum disorder, Seria: Evidence-based practices in behavioral health, Cham: Springer International Publishing, 2016, s. 113-150, DOI: 10.1007/978-3-319-30925-5_5, ISBN 978-3-319-30923-1 .
- ↑ Nienke C. Peters-Scheffer i inni, Prelinguistic Milieu Teaching, [w:] Russell Lang, Terry B. Hancock, Nirbhay N. Singh (red.), Early intervention for young children with autism spectrum disorder, Seria: Evidence-based practices in behavioral health, Cham: Springer International Publishing, 2016, s. 151-176, DOI: 10.1007/978-3-319-30925-5_6, ISBN 978-3-319-30923-1 .
- ↑ Terry B. Hancock i inni, Enhanced Milieu Teaching, [w:] Russell Lang, Terry B. Hancock, Nirbhay N. Singh (red.), Early intervention for young children with autism spectrum disorder, Seria: Evidence-based practices in behavioral health, Cham: Springer International Publishing, 2016, s. 177-218, DOI: 10.1007/978-3-319-30925-5_7, ISBN 978-3-319-30923-1 .
- ↑ Traci Ruppert i inni, Training parents to implement early interventions for children with autism spectrum disorders, [w:] Russell Lang, Terry B. Hancock, Nirbhay N. Singh (red.), Early intervention for young children with autism spectrum disorder, Seria: Evidence-based practices in behavioral health, Cham: Springer International Publishing, 2016, s. 219-256, DOI: 10.1007/978-3-319-30925-5_8, ISBN 978-3-319-30923-1 .
- ↑ Ole Jakob Storebø i inni, Social skills training for attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) in children aged 5 to 18 years, „The Cochrane Database of Systematic Reviews” (12), 2011, CD008223, DOI: 10.1002/14651858.CD008223.pub2, ISSN 1469-493X, PMID: 22161422 .