Orlec
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/2013._%D0%9E%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8F%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D1%8E_%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%BE%D0%B7%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D1%83_039.jpg/250px-2013._%D0%9E%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8F%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D1%8E_%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%BE%D0%B7%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D1%83_039.jpg)
Orlec – w prawosławiu i Katolickich Kościołach Wschodnich jedna z oznak godności biskupiej, niewielki okrągły dywan z postacią orła wznoszącego się nad miastem.
Orlec wykorzystywany jest w czasie nabożeństw z udziałem biskupa; jest kładziony pod nogi hierarchy w miejscu, gdzie zatrzymuje się w obrębie cerkwi. Wyszyty na dywanie orzeł symbolizuje biskupa – tak jak potężny ptak może z góry obserwować ziemię, tak hierarcha nadzoruje życie wiernych swojej eparchii[1]. Równocześnie postać orła wzlatującego ku niebu przypomina również biskupowi o obowiązku ciągłego doskonalenia się w wierze i dążenia do zbawienia[1]. Ptak symbolizuje również anioły, podkreśla boskie pochodzenie godności biskupiej[2].
Tradycja wykorzystywania dywaników z orłem w czasie nabożeństw odprawianych przez biskupów pojawiła się w Bizancjum w XIII w. Przedstawiony na nich orzeł miał dwie głowy, na wzór symbolu Cesarstwa. Początkowo orzeł pojawiał się na obuwiu patriarchy Konstantynopola (podobnie jak na obuwiu cesarza i najważniejszych urzędników), następnie zaczął być ukazywany na mozaikach na podłodze świątyń i na przygotowanych dla patriarchy dywanach[2]. Po upadku Konstantynopola Rosyjski Kościół Prawosławny przejął tradycję stosowania wykorzystywania orlców w czasie nabożeństw odprawianych przez metropolitę moskiewskiego razem z innymi obyczajami liturgicznymi pochodzenia bizantyńskiego. Na ziemiach ruskich orzeł na dywanikach zawsze miał jednak tylko jedną głowę[2].
W XVI i XVII w. w Rosyjskim Kościele Prawosławnym orlec był obowiązkowo kładziony pod nogi biskupa w momencie wkraczania przez niego do cerkwi i opuszczania jej, tak by hierarcha wypowiadał pierwsze słowa nabożeństwa i wykonywał końcowy pokłon stojąc na nim. W 1675 sobór moskiewski ustalił, iż prawo do posługiwania się orlcem mają w obecności patriarchy moskiewskiego i całej Rusi wyłącznie metropolici kazański oraz nowogrodzki. W późniejszych latach praktyka wykorzystywania orlca upowszechniła się we wszystkich eparchiach Kościoła. Dywanik był kładziony pod nogami biskupa w każdym miejscu, gdzie zatrzymywali się podczas nabożeństwa, np. w celu wygłoszenia modlitwy lub udzielenia błogosławieństwa[2]. Głowa orła musi być skierowana w tę stronę, w którą patrzy biskup[3].