Oxycarenus modestus
| Oxycarenus modestus | |||||
| (Fallen, 1829) | |||||
 Osobnik dorosły | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Gromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Infrarząd | |||||
| Nadrodzina | |||||
| Rodzina | |||||
| Rodzaj | |||||
| Podrodzaj |
Oxycarenus (Pseudoxycarenus) | ||||
| Gatunek |
Oxycarenus (Pseudoxycarenus) modestus | ||||
| |||||
Oxycarenus modestus – gatunek pluskwiaka z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny skupieńcowatych.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten został opisany po raz pierwszy w 1829 roku przez Carla Fredrika Falléna pod nazwą Lygaeus modestus[1]. W 1849 roku Carl Henrik Boheman przeniósł go do rodzaju Pachymerus, a w 1851 Anders Gustaf Dahlbom do rodzaju Stenogaster[2]. W rodzaju Oxycarenus sklasyfikował go w 1860 roku Gustav Flor[3]. W podrodzaju Pseudoxycarenus umieścili go w 1997 Miguel Costas, M.A. Vázquez i Tomás López[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Pluskwiak o ciele długości od 3,1 do 4 mm, przy czym samce są przeciętnie mniejsze od samic. Głowa ma barwę czerwonawobrązową, przedplecze jest brązowe z ciemniejszą przepaską poprzeczną w przedniej połowie, a tarczka ciemnobrązowa – powierzchnia wszystkich tych części ciała jest w całości punktowana[4]. Półpokrywy mają bladożółtą przykrywkę z ciemnymi pasami i lekko wypukłą krawędzią tylną[5]. Międzykrywka jest brązowa z wyblakłą częścią dosiebną i czarną częścią odsiebną[4]. Ciemna z rozjaśnioną nasadą zakrywka nie przekracza długością przykrywki[5]. Czułki mają człon pierwszy czerwonawy lub czarny, człon drugi brązowy u nasady i czarny u wierzchołka, człon trzeci czarny ze zbrązowiałą nasadą, a człon czwarty jednolicie czarny. Czarna kłujka przekracza wysokość bioder tylnej pary odnóży. Przednia para odnóży ma uda uzbrojone w kolce[4].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Owad ten jest fitofagiem ssącym soki roślin z rodziny brzozowatych. W środkowoeuropejskich warunkach klimatycznych jego roślinami żywicielskimi są przede wszystkim olsze, w tym olsza czarna i olsza szara. Sporadycznie obserwuje się żerowanie na brzozach[5][6].
Imagines odbywają zimowanie w otwartych, starych, zdrewniałych, szyszkowatych owocostanach olsz, w szczelinach ich kory oraz w ściółce nieopodal drzew żywicielskich. Rozmnażają się od kwietnia do czerwca. Samice składają jaja w szyszkowatych owocostanach. Larwy (nimfy) widuje się od maja do września. Pierwsze osobniki dorosłe nowego pokolenia pojawiają się w lipcu[6].
Rozprzestrzenienie[edytuj | edytuj kod]
Gatunek palearktyczny, głównie europejski[4]. Wykazany został z Hiszpanii, Francji, Belgii, Luksemburga, Holandii, Niemiec, Austrii, Szwajcarii, Włoch, Norwegii, Szwecji, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Białorusi, Ukrainy, Czech, Słowacji, Węgier, Słowenii, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Macedonii Północnej, Rumunii, Mołdawii, Bułgarii, Turcji, Krymu i Rosji, gdzie sięga na wschód po Kaukaz i obwód astrachański[7][8].
W Polsce stwierdzany jest od XIX wieku i jest jedynym przedstawicielem rodzaju zaliczanym do fauny rodzimej. Występuje głównie w południowej i środkowej części kraju, na północ sięgając po Pojezierze Gnieźnieńskie[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ C.F. Fallen: Hemiptera Sueciae cimicides eorumque familiae affines. Londini Gothorum: Berlingiana, 1829.
- ↑ Pablo M. Dellapé, Thomas J. Henry, DC David C. Eades: species Oxycarenus (Pseudoxycarenus) modestus (Fallen, 1829). [w:] Lygaeoidea Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2020-04-14].
- ↑ G. Flor. Die Rhynchoten Livlands in systematischer Folge beschrieben. „Arch. Naturk. Liv.-, Ehst u. Kurl.”. 3-4, s. 1-826, 1860.
- ↑ a b c d e Miguel Costas, M.A. Vázquez, Tomás López. Sobre las especies del género Oxycarenus Fieber, 1837 (Heteroptera, Lygaeidae) de la Península Ibérica. „Zool. baetica”. 8, s. 5-17, 1997.
- ↑ a b c d Marek Bunalski, Tomasz Klejdysz, Agnieszka Rosińska. Pluskwiaki różnoskrzydłe (Hemiptera: Heteroptera) północno-zachodniej Polski. Część 4. Rodzaj Oxycarenus (FIEBER, 1837) (Lygaeoidea: Oxycarenidae). „Wiadomości Entomologiczne”. 38 (4), s. 206–211, 2019.
- ↑ a b Ekkehard Wachmann, Albert Melber, Jürgen Deckert: Wanzen. Band 3: Pentatomomorpha I: Aradoidea (Rindenwanzen), Lygaeoidea (Bodenwanzen u. a.), Pyrrhocoroidea (Feuerwanzen) und Coreoidea (Randwanzen u. a.). Keltern: Goecke & Evers, 2007, seria: Die Tierwelt Deutschlands und der angrenzenden Meeresteile nach ihren Merkmalen und nach ihrer Lebensweise. ISBN 978-3-937783-29-1.
- ↑ Oxycarenus (Oxycarenus) modestus (Fallen, 1829). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2020-04-14].
- ↑ J.A. Slater: A catalogue of the Lygaeidae of the world. Vol. I. Baltimore, Maryland: Wavely Press, 1964.