Portal:Literatura/Wybrany wyróżniony artykuł
Lolita – anglojęzyczna powieść Vladimira Nabokova, pisana w latach 1947–1953, opublikowana w 1955 roku w Paryżu. Utwór opowiada o mężczyźnie zafascynowanym niedojrzałymi dziewczynkami, które określa mianem „nimfetek” i o jego erotycznej obsesji na punkcie dwunastoletniej pasierbicy Dolores Haze (tytułowej Lolity). Temat pedofilii sprawił, że powieść przez wiele lat uchodziła za dzieło skandalizujące i pornograficzne, a autor miał problemy z jej opublikowaniem.
Lolita napisana jest bardzo kunsztownym, precyzyjnym stylem, zawiera liczne odniesienia do innych dzieł literackich (m.in. poezji Poego, prozy Joyce'a, Mériméego i Flauberta) oraz wiele gier językowych. Stanowi również portret społeczeństwa Stanów Zjednoczonych, panoramę życia obywateli tego kraju, zawiera także elementy powieści drogi i powieści kryminalnej. Nabokov uznawał ją za swoją ulubioną powieść, a krytycy zwracali uwagę na jej okrutny i farsowy humor oraz wyjątkowe piękno przedstawienia postaci kobiecej.
Powieść została dwukrotnie zekranizowana, a jej tytuł i zaczerpnięte z niej określenie „nimfetka” zaczęły funkcjonować w mowie potocznej. Na język polski Lolitę przetłumaczyli: Robert Stiller i Michał Kłobukowski.