Powłocznica czerwonawa
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
powłocznica czerwonawa |
| Nazwa systematyczna | |
| Peniophora rufa (Fr.) Boidin Bull. Soc. bot. Fr. 74(4): 443 (1958) | |
_Boidin_619628.jpg)
Powłocznica czerwonawa (Peniophora rufa (Fr.) Boidin) – gatunek grzybów z rodziny powłocznicowatych (Peniophoraceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Peniophora, Peniophoraceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1828 r. Elias Fries, nadając mu nazwę Thelephora rufa. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1958 r. Jacques Boidin[1].
Synonimy.:
- Cryptochaete rufa (Fr.) P. Karst. 1889
- Hymenochaete rufa (Fr.) Jacz. 1913
- Sterellum rufum (Fr.) J. Erikss. 1958
- Stereum rufum (Fr.) Fr. 1838
- Thelephora rufa Fr.1828
- Xerocarpus rufus (Fr.) P. Karst. 1882[2].
Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Rozpostarty, ściśle przylegający do podłoża, o okrągłym lub zbliżonym do okrągłego kształcie i średnicy 3–10 mm. Powierzchnia brodawkowata i nieregularnie bulwiasta, czerwona do czerwonawo-brązowej, w stanie dojrzałym białawo oprószona. Brzeg w większości przypadków niezróżnicowany, czasami białawy. Konsystencja jędrna, po wysuszeniu twarda[4].
- Cechy mikroskopowe
System strzępkowy monomityczny, wszystkie strzępki ze sprzążkami, gęsto rozgałęzione i splecione, te przy podłożu o szerokości 3–4 µm, brązowe i nie pęczniejące w KOH. Strzępki z głównej części owocnika szkliste, pęczniejące mniej więcej do szerokości 5–8 µm lub nawet więcej, często z ziarnistą warstwą kryształów na powierzchni. Strzępki hymenium o szerokości 2–3 µm, cienkościenne, nie pęczniejące. Cystydy dwojakiego rodzaju:
- liczne małe, wierzchołkowo inkrustowane. Część inkrustowana 10–12 × 5–6 µm, część podstawna cienkościenna
- sulfocystydy różnej wielkości, na ogół duże, osiągające długość 200 µm i szerokość 20–25 µm, z ciarnistą cytoplamą, o grubych galaretowatych ściankach i często z zewnętrzną warstwą ziarnistych kryształów. Występują także większe cystydy wyrastające jako pseudocystydy z warstwy subikulum Wraz z pogrubieniem subhymenium pojawiają się mniejsze sulfocystydy o cieńszych ścianach. Wszystkie sulfocystydy wykazują silną reakcję aldehydową[4].
Podstawki maczugowate, 40–50 × 5–6 µm, z 4 sterygmami i sprzążką bazalną. Ich część bazalna jest przedłużona i spleciona, co utrudnia obserwację pojedynczych całych podstawek. Zarodniki w przybliżeniu kiełbaskowate, 7–9 × 2,5–3 µm, w masie bladoczerwone[4].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Powłocznica czerwonawa występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył tylko dwa stanowiska, obydwa w Międzyrzeczu Podlaskim i obydwa już historyczne. Jedno z nich podał Giacomo Bresàdola w 1903 r., drugie Bogumir Eichler w 1904 r. (jako Stereum rufum). Według W. Wojewody rozprzestrzenienie tego gatunku i stopień jego zagrożenia w Polsce nie są znane[3]. Bardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Zaliczona w nim jest do gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6].
Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Występuje na gałęziach topoli osiki[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-04-18].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-04-18].
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c J. Boidon, Hétérobasidiomycètes saprophytes et homobasidiomycètes résupinés. IV. Les Peniophora section Coloratae B. & G. à dendrophyses, „Bulletin de la Société Mycologique de France”, 74 (4), Mycobank, 1958, s. 436–481 [dostęp 2022-04-18].
- ↑ Miejsca występowania Peniophora rufa na świecie (mapa) [online] [dostęp 2022-04-18].
- ↑ Aktualne stanowiska powłocznicy czerwonawej w Polsce [online] [dostęp 2022-04-18].