Proleonhardella tarensis

Proleonhardella tarensis
Ćurčić et Pavićević, 2021
A: widok grzbietowy, B: powierzchnia przedplecza, C: żeberko śródpiersia, D: powierzchnia pokryw, E: edeagus, F: lewa paramera, G: lewy gonostylik, H: spermateka, I: ósmy sternit odwłoka samicy
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Rodzina	grzybinkowate
Podrodzina	zyzkowate
Plemię	Leptodirini
Podplemię	Bathysciina
Rodzaj	Proleonhardella
Podrodzaj	Proleonhardella (Proleonhardella)
Gatunek	Proleonhardella (Proleonhardella) tarensis

Proleonhardella tarensis – gatunek chrząszcza z rodziny grzybinkowatych i podrodziny zyzkowatych. Endemiczny dla serbskiej części Gór Dynarskich.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 2021 roku przez Srećkę Ćurčicia i Dragana Pavićevicia na łamach „European Journal of Taxonomy”. Jako lokalizację typową wskazano górę Tara w Kaluđerskim Bare w gminie Bajina Bašta na zachodzie Serbii. Epitet gatunkowy pochodzi od tejże lokalizacji.

W obrębie rodzaju P. tarensis umieszczona została w podrodzaju nominatywnym. Jako przypuszczalnie najbliżej spokrewnione z nią gatunki wymienia się bałkańskie P. hirtella, P. neumanni oraz P. weiratheri.

Morfologia

Chrząszcz o stosunkowo wydłużonym, owalnym w zarysie, błyszcząco rudobrązowym, żółto owłosionym, delikatnie punktowanym ciele osiągającym od 2,2 do 2,3 mm w przypadku samców i około 2,4 mm w przypadku samic.

Krótka, niewiele dłuższa niż szeroka, całkowicie bezoka głowa ma wykształcone żeberko potyliczne, sterczące owłosienie i mikrorzeźbę w postaci siateczki o małych, izodiametrycznych oczkach. Długie i cienkie, ku szczytom rozszerzające się i rozpłaszczające czułki mają człon drugi dłuższy niż poprzedni, człony od trzeciego do szóstego wąskie i drobne, człon siódmy odwrotnie podługowato-jajowaty, człon ósmy o połowę od niego krótszy, owalny u samców i kulisty u samic, człony dziewiąty i dziesiąty nieco dłuższe niż szerokie i ku szczytom rozszerzone, a człon ostatni jajowaty.

Niemal dwukrotnie szersze niż dłuższe, najszersze przed nasadą, a u nasady około dwukrotnie szersze niż na przedniej krawędzi przedplecze ma nieco wypukły brzeg przedni, wydatne i wyokrąglone kąty przednie, łukowate brzegi boczne z prawie równoległymi odcinkami przednasadowymi, wydatne, ostre i ku tyłowi skierowane kąty tylne oraz prawie prosty brzeg tylny. Owłosienie przedplecza jest pokładające się, a mikrorzeźba ma formę izodiametrycznej siateczki o dużych oczkach. Trójkątna tarczka ma niewielkie wymiary. Ponad dwuipółkrotnie od przedplecza dłuższe, w zarysie podługowato-jajowate pokrywy mają zaokrąglony szczyt oraz podobne tym na przedpleczu owłosienie i mikrorzeźbę. Brak jest na nich rzędów przytarczkowych. Śródpiersie cechuje się wysokim i zaopatrzonym w ząbek wierzchołkowy żeberkiem o wypukłym brzegu przednim i prostym tylnym. Długie i cienkie odnóża pokrywa owłosienie, a po bokach goleni ponadto obecnych jest kilka kolców. Przednia para odnóży ma czteroczłonowe, u samca rozszerzone stopy.

Edeagus

Odwłok ma całkowicie zasłonięte przez pokrywy pygidium. U samicy ósmy jego sternit jest duży, szerszy niż dłuższy i opatrzony wąskim wyrostkiem przednim. Genitalia samicy mają małą, haczykowatą z niemal kulistym wierzchołkiem spermatekę oraz wydłużone, wyprostowane gonostyliki z trzema szczecinkami wewnętrznymi, jedną zewnętrzną i jedną szczytową. Genitalia samca cechują się edeagusem o dużej i zaopatrzonej w prawie trójkątny wyrostek bazalny nabrzmiałości nasadowej oraz długim i cienkim, w widoku bocznym dystalnie bardziej zakrzywionym niż proksymalnie płacie środkowym z bokami prawie równoległymi, po czym przedwierzchołkowo lekko roszerzonym, a następnie zwężonym ku trójkątnemu szczytowi. Paramery są dłuższe od płata środkowego, cienkie, lekko u nasady zakrzywione, odsiebnie dość proste, przedwierzchołkowo rozszerzone i dalej zwężone ku skierowanym dowewnętrznie i odgiętym dobrzusznie wierzchołkom.

Ekologia i występowanie

Tara – miejsce typowe

Gatunek palearktyczny, endemiczny dla serbskiej części Gór Dynarskich, znany tylko z dwóch jaskiń w górze Tara w gminie Bajina Bašta. Troglobiont spotykany w głębokich partiach położonych wśród lasów iglastych jaskiń na wysokości od 860 do 1080 m n.p.m.