Rekąty
53°55′03″N 22°11′16″E/53,917500 22,187778 Panorama jeziora Rekąty. Widok od strony wsi Liski | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Region | |
| Wysokość lustra |
124,9 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
52,5–53,4 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
5700 m |
| Objętość |
1232,2 tys. m³ |
| Hydrologia | |
| Klasa jakości wody |
IV (2020) |
| Rzeki zasilające |
Gawlik |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ełckiego  | |
Położenie na mapie gminy Stare Juchy  | |
| 53°55′03″N 22°11′16″E/53,917500 22,187778
| |
Rekąty – jezioro w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Stare Juchy.
Położenie i opis
[edytuj | edytuj kod]Jezioro położone jest w północno-zachodniej części powiatu ełckiego, na terenie Pojezierza Ełckiego. Akwen otoczony jest w przeważającej części lasami. Bezpośrednio nad jeziorem nie znajdują się żadne miejscowości, natomiast około kilkaset metrów na północ znajduje się duża wieś Stare Juchy. Rekąty to płytki, niewielki akwen z jednym wyraźnym głęboczkiem w centralnej części. Dopływem jeziora jest rzeka Gawlik, natomiast odpływ kieruje się na wschód, aż do jeziora Łaśmiady[1].
Hydronimia
[edytuj | edytuj kod]Jezioro pojawia się w źródłach – w 1481 jako Rekant, a następnie Reckent See (1921), Rekięty (1928), Rekąty (1930), Reckent See (1940), Rekąty (1959, 2006)[2]. Państwowy rejestr nazw geograficznych jako nazwę urzędową akwenu podaje Rekąty, nie wymieniając nazw obocznych[3].
Morfometria
[edytuj | edytuj kod]Według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 53,4 ha[4], natomiast A. Choiński, poprzez planimetrowanie na mapach 1:50 000 określił wielkość jeziora na 52,5 ha[5]. Jeziorna jednolita część wód powierzchniowych ma powierzchnię 56 ha[6].
Średnia głębokość zbiornika wodnego to 2,3 m, a maksymalna – 5,5 m. Objętość jeziora wynosi 1232,2 tys. m³. Maksymalna długość jeziora to 1300 m, a szerokość 1060 m. Długość linii brzegowej wynosi 5700 m[4].
Według Atlasu jezior Polski (red. J. Jańczak, 1997) lustro wody znajduje się na wysokości 124,9 m n.p.m., natomiast według numerycznego modelu terenu udostępnionego przez Geoportal lustro wody znajduje się na wysokości 125,3 m n.p.m.[7][4]
Według Mapy Podziału Hydrograficznego Polski leży na terenie zlewni ósmego poziomu Zlewnia jez. Rekąty[8]. Identyfikator MPHP to 26287679[8]. Powierzchnia zlewni całkowitej jeziora wynosi 174 km²[1].
Zagospodarowanie
[edytuj | edytuj kod]W systemie gospodarki wodnej jezioro tworzy jednolitą część wód o kodzie PLLW30104[8]. Administratorem wód jeziora jest Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Białymstoku[9]. Gospodarkę rybacką na jeziorze prowadzi Gospodarstwo Jeziorowe w Ełku[10].
Jezioro nie zostało zagospodarowane na potrzeby turystyki i rekreacji[1].
Czystość i ochrona środowiska
[edytuj | edytuj kod]W 1991 roku oceniono, że wody jeziora mieściły się w III klasie czystości. Jest to zbiornik polimiktyczny, charakteryzujący się dobrym natlenieniem i wyrównaną temperaturą wód niezależnie od głębokości. Stężenia związków azotu i fosforu były bardzo wysokie, a produkcja pierwotna obfita. Stężenie chlorofilu było pozaklasowe, a przeźroczystość wód niewielka sięgająca około 40 cm. Wody jeziora zostały określone jako bardzo narażone na degradację, na co złożyły się liczne negatywne cechy naturalne jeziora: niska głębokość średnia, duży obszar zlewni całkowitej, niewielka objętość wód i ich bardzo duży procent wymiany w ciągu roku[1].
Badania z 2020 roku zaliczyły wody jeziora do wód o słabym stanie ekologicznym, co odpowiada IV klasie jakości. Wskaźnikiem, który zadecydował o IV klasie, był stan makrozoobentosu, podczas gdy stan fitobentosu, makrofitów i fitoplanktonu oceniono jako umiarkowany, a stan ichtiofauny jako bardzo dobry. W tym samym roku stan chemiczny wód określono jako poniżej dobrego, a elementami przekraczającym normę była zawartość PBDE, heptachloru i rtęci w tkankach ryb oraz benzo[a]pirenu w wodzie. Przeźroczystość wód została określona na 0,9 metra[11].
Jezioro leży na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Pojezierza Ełckiego[12].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Dorota Cydzik, Danuta Kudelska, Hanna Soszka, Atlas stanu czystości jezior Polski badanych w latach 1989-1993, Instytut Ochrony Środowiska, 1995, s. 452-454.
- ↑ Instytut Języka Polskiego PAN, Elektroniczny słownik hydronimów Polski – Rekąty [online], eshp.ijp.pan.pl [dostęp 2024-08-19].
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 115197
- ↑ a b c Jerzy Jańczak (red.), Atlas jezior Polski, t. III, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1999, s. 20-21, ISBN 83-88163-13-2.
- ↑ Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 366. ISBN 83-232-1732-7.
- ↑ Rekąty. Karta charakterystyki jcwp [online], Hydroportal. Warstwa: Plany gospodarowania wodami.
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2024-08-23].
- ↑ a b c Hydroportal, Informatyczny System Osłony Kraju [dostęp 2024-08-23].
- ↑ Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Ujednolicony wykaz obwodów rybackich 2023 [online], dane.gov.pl [dostęp 2024-08-23].
- ↑ Łowiska [online], Gospodarstwo Jeziorowe w Ełku [dostęp 2024-08-23] (pol.).
- ↑ Ocena stanu jednolitych części wód jezior w latach 2016–2021 na podstawie monitoringu – tabela [online], Główny Inspektorat Ochrony Środowiska [dostęp 2024-08-12].
- ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierza Ełckiego [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2024-08-23] (pol.).