Rezerwat przyrody Kyjovský prales

Rezerwat przyrody Kyjovský prales

Národná prírodná rezervácia Kyjovský prales

leśny
Państwo	Słowacja
Kraj	preszowski
Mezoregion	Wyhorlat
Data utworzenia	1974
Powierzchnia	397,4 ha
Położenie na mapie kraju preszowskiego Kyjov
Położenie na mapie Słowacji Kyjov
48°51′27″N 22°00′56″E

Pień starego drzewa w rezerwacie Kyjovský prales

Rezerwat przyrody Kyjovský prales (słow. Národná prírodná rezervácia Kyjovský prales, pierwotnie: Vihorlatský prales) – rezerwat przyrody w grupie górskiej Wyhorlat we wschodniej Słowacji. Rezerwat obejmuje znaczny fragment lasu o charakterze pierwotnym, niezmienionym gospodarką człowieka, rosnący na stokach o zróżnicowanym nachyleniu. Przeważają w nim jednogatunkowe buczyny, występują również różne facje jaworzyn ze znacznym udziałem buka i jesionu oraz osypiskowe lasy jaworowe na różnych etapach rozwoju i w różnych klasach wiekowych. Zwraca uwagę znaczny udział osobników 200-letnich i starszych. W runie leśnym i w podszycie szereg gatunków flory wschodniokarpackiej. Na terenie rezerwatu obowiązuje 5. (w pięciostopniowej skali) stopień ochrony.

Położenie

Rezerwat obejmuje szczytową kopułę góry Kyjov (821 m n.p.m.) aż po poziomicę ok. 610 m n.p.m. na północy i ok. 520 m n.p.m. na południu. Leży w granicach katastralnych wsi Valaškovce-Sever w powiecie Humenné w kraju preszowskim, obejmując część źródlisk potoku Kamenica. Cały teren rezerwatu znajduje się w granicach poligonu wojskowego Valaškovce (słow. Vojenský obvod Valaškovce).

Charakterystyka

Podłoże tworzą andezytowe skały dawnego stratowulkanu. W części północnej miernie nachylone zbocze porasta stary las bukowy z niewielką domieszką jodły o mocno zróżnicowanej strukturze wysokościowej i grubościowej. Dominuje kwaśna facja buczyny uboga florystycznie, z ubogim runem i dominującym w podszycie podrostem buka.

Szczytowe partie Kyjova są kamieniste, licznie występują tu grupy skał wystających z podłoża i niewielkie wychodnie skalne. Obok buków rosną tu potężne, stare okazy jesionów; najgrubszy ze zmierzonych osobników miał 380 cm obwodu w pierśnicy. Towarzyszą im jako domieszka jawor, brzost i klon zwyczajny. Bardzo bogate i urozmaicone jest piętro podszytu, w którym oprócz podrostu wyżej wymienionych drzew rosną leszczyna, dziki agrest, dereń świdwa i kilka gatunków z rodzaju róża. Ściany wychodni porastają zbiorowiska roślinności naskalnej.

Południowe stoki Kyjova są wyraźnie stromsze niż północne i są przeważnie kamieniste, miejscami pokryte kamiennymi usypiskami, a nawet niewielkimi piargami. Rosną na nich buczyny ze znacznym udziałem jesionu, jawora i brzostu, które w miejscach najbardziej kamienistych niemal zupełnie wypierają buk. U najgrubszego rosnącego tu jawora stwierdzono obwód w pierśnicy równy 390 cm. Występujący w podszycie podrost jesionu i jawora jest intensywnie zgryzany przez zwierzynę płową. W runie licznie występuje lulecznica kraińska, podlegająca ochronie gatunkowej. Ten fragment rezerwatu wydaje się być najbardziej dziewiczym: ślady ludzkiej działalności w postaci starych odziomków ściętych drzew spotyka się nielicznie i tylko na skrajach obszaru chronionego.

Na terenie rezerwatu pojawiają się regularnie wszystkie największe drapieżniki Karpat: niedźwiedź brunatny, wilk i ryś. Z ptaków godnych wspomnienia jest kilka gatunków dzięciołów i sów, m.in. puszczyk uralski. Na całym terenie rezerwatu znajduje się znaczna ilość stojącego i leżącego martwego drewna we wszystkich stadiach rozkładu, będącego siedliskiem wielu gatunków bezkręgowców, m.in. nadobnicy alpejskiej.

Historia

Rezerwat został powołany w 1974 r. jako Vihorlatský prales - Kyjov na powierzchni 53,4 ha. Dzięki inicjatywie stowarzyszenia "Lesoochranárske zoskupenie Vlk" nowelizowany rozporządzeniem Ministerstwa Środowiska Naturalnego Republiki Słowackiej nr 1/2007 z dnia 15 lutego 2007 (z datą obowiązywania od 1 marca 2007 r.), na powierzchni 397,42 ha.

W 2007 r. Kyjovský prales został wpisany wraz z obszarami pierwotnych lasów, chronionymi w Parku Narodowym „Połoniny” na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Cel ochrony

Celem funkcjonowania rezerwatu jest ochrona cennych, ponadstuletnich drzewostanów, głównie bukowych, bukowo-jaworowych i jaworowo-jesionowych o charakterze pierwotnym oraz roślinności naskalnej na podłożu krzemianowym, znajdujących się w zachodniej części Wyhorlatu.

Bibliografia

• Vihorlatské vrchy. Zemplínska šírava. Turistická mapa 1:50 000, wydanie 5, wyd. VKÚ Harmanec, Harmanec 2010, ISBN 978-80-8042-594-4;
• Informacja o rezerwacie na Enviroportalu [4];
• Informacja o rezerwacie na portalu pralesy.sk [5].