Rhinoptera
| Rhinoptera | |||
| Cuvier, 1829 | |||
 Przedstawiciel rodzaju – płaszczka karbogłowa (R. bonasus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| (bez rangi) | płaszczki | ||
| Nadrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Rhinoptera | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Myliobatis marginata Geoffroy St. Hilaire, 1817 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Rhinoptera – rodzaj ryb chrzęstnoszkieletowych z rodziny Rhinopteridae.
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Gatunki z tego rodzaju zasiedlają słone i słonawe wody Oceanu Indyjskiego, Pacyfiku i Atlantyku[4][5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała do 200 cm; masa ciała (największa opublikowana) 4,5 kg[5].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj zdefiniował w 1829 roku francuski przyrodnik i zoolog Georges Cuvier w drugim tomie drugiego wydania publikacji własnego autorstwa poświęconej królestwu zwierząt[6]. Gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) R. marginata[7].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Rhinoptera: gr. ῥις rhis, ῥινος rhinos ‘nos, pysk’; πτερον pteron ‘skrzydło, płetwa’[8].
- Trikeras: gr. τρι- tri- ‘trój-’, od τρεις treis, τρια tria ‘trzy’[9]; κερας keras, κερατος keratos ‘róg’[10]. Gatunek typowy: Myliobatis marginata Geoffroy St. Hilaire, 1817.
- Mylorhina: gr. μυλη mulē ‘młyn, żarna’[9]; ῥις rhis, ῥινος rhinos ‘nos, pysk’[11]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie (również monotypowe)): Rhinoptera lalandii Valenciennes, 1841 (= Raja bonasus Mitchill, 1815).
- Micromesus: gr. μικρος mikros ‘mały’[12]; μεσος mesos ‘środkowy, pośredni’[13]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie (również monotypowe)): Rhinoptera adspersa Valenciennes, 1841 (= Rhinoptera javanica Müller & Henle, 1841).
- Trycera: gr. τρι- tri- ‘trój-’, od τρεις treis, τρια tria ‘trzy’[9]; κερας keras, κερατος keratos ‘róg’[10]. Gatunek typowy: Trycera typica Koch, 1884 (nomen nudum).
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[4]:
- Rhinoptera bonasus (Mitchill, 1815) – płaszczka karbogłowa[14]
- Rhinoptera brasiliensis Müller, 1836
- Rhinoptera javanica Müller & Henle, 1841
- Rhinoptera jayakari Boulenger, 1895 – orleń omański[15]
- Rhinoptera marginata (Geoffroy St. Hilaire, 1817)
- Rhinoptera neglecta Ogilby, 1912
- Rhinoptera peli Bleeker, 1863
- Rhinoptera steindachneri Evermann & Jenkins, 1891
Opisano również gatunki wymarłe:
- Rhinoptera prisca Woodward, 1907[16] (Ameryka Południowa; kreda)
- Rhinoptera raeburni White, 1934[17] (Afryka)
- Rhinoptera rasilis Böhm, 1926[18] (Afryka; eocen)
- Rhinoptera sherborni White, 1926[19] (Afryka; eocen)
- Rhinoptera smithii Jordan & Beal, 1913[20] (Ameryka Północna)
- Rhinoptera studeri (Agassiz, 1843)[21] (Europa)
- Rhinoptera woodwardi (Agassiz, 1843)[22] (Europa).
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nazwa nieważna, rękopis o tytule „Collez. Mus. Civ. Trieste“ wymieniony przez Ludwiga Döderleina w synonimii Rhinoptera marginata[3] najprawdopodobniej nigdy nie został opublikowany[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ E. Harless. Ueber den Zahnbau von Myliobates und dem verwandten Rochen Trikeras. „Abhandlungen der Mathematisch-Physikalischen Klasse der Königlich Bayerischen Akademie der Wissenschaften”. 5 (3), s. 841, 1850. (niem.).
- ↑ a b T.N. Gill. Note on the family of myliobatoids, and on a new species of Aetobatis. „Annals of the Lyceum of Natural History of New York”. 8 (13), s. 136, 1865. (ang.).
- ↑ a b L.H.P. Döderlein: Manuale ittiologico del Mediterraneo: ossia sinossi metodica delle varie specie di pesci riscontrate nel Mediterraneo ed in particolare nei mari di Sicilia. Cz. 3: Elasmobranchi, Bonap. (Continuazione). Batoidei. 1884, s. 242. (ang.).
- ↑ a b c Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard Van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-21] (ang.).
- ↑ a b R. Froese & D. Pauly: Rhinoptera. FishBase (ver. (02/2024)). [dostęp 2024-04-21]. (ang.).
- ↑ G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. Wyd. Nouvelle édition rev. et aug. T. 2. Paris: Chez Déterville, 1829, s. 401. (fr.).
- ↑ Ch.L. Bonaparte: Selachorum tabula analytica. [Livorno]: 1838, s. 6. (łac.).
- ↑ Ch. Scharpf: Family Rhinopteridae Jordan & Evermann 1896 (Cownose Rays). The ETYFish Project. [dostęp 2024-04-21]. (ang.).
- ↑ a b c Jaeger 1959 ↓, s. 270.
- ↑ a b Jaeger 1959 ↓, s. 51.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 221.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 155.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 154.
- ↑ Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9.
- ↑ Animal species [online], Miejski Ogród Zoologiczny w Warszawie.
- ↑ Pollerspöck i Straube 2023 ↓, s. prisca.
- ↑ Pollerspöck i Straube 2023 ↓, s. raeburni.
- ↑ Pollerspöck i Straube 2023 ↓, s. rasilis.
- ↑ Pollerspöck i Straube 2023 ↓, s. sherborni.
- ↑ Pollerspöck i Straube 2023 ↓, s. smithii.
- ↑ Pollerspöck i Straube 2023 ↓, s. studeri.
- ↑ Pollerspöck i Straube 2023 ↓, s. woodwardi.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).
- J. Pollerspöck & N. Straube: Bibliography Database of living/fossil sharks, rays and chimaeras (Chondrichthyes: Elasmobranchii, Holocephali). shark.refrences.com, 2023. [dostęp 2024-04-16]. (ang.).