Przejdź do zawartości

Samotny wrzód odbytnicy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wrzód odbytu i odbytnicy
ulcus solitarius recti
Klasyfikacje
ICD-10

K62.6

Samotny wrzód odbytnicy (łac. ulcus solitarius recti, ang. solitary rectal ulcer, solitary rectal ulcer syndrome, SRUS) – rzadka, występująca głównie u młodych dorosłych choroba odbytnicy polegająca na powstaniu pojedynczego wrzodu lub mnogich zmian w obrębie błony śluzowej tego odcinka jelita grubego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Samotny wrzód odbytnicy opisany został po raz pierwszy w 1829 przez Jeana Cruveilhiera jako przewlekłe owrzodzenie odbytnicy[1][2]. Kliniczne i patofizjologiczne cechy choroby pierwszy raz zostały opisane natomiast w 1969 przez Madigana i Morsona[2][3].

Etiopatogeneza[edytuj | edytuj kod]

Etiologia choroby nie jest dokładnie poznana. Jako przyczyny powstania samotnego wrzodu odbytnicy bierze się pod uwagę urazy (np. drażnienie ściany odbytnicy palcem), wzrost napięcia mięśnia łonowo-odbytniczego, wrodzone wady ściany odbytnicy, nieswoiste zapalenia jelit o ograniczonej lokalizacji, zakażenia, stosowanie niektórych leków doodbytniczo (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, ergotamina)[4][5][6][7][8]. Zwraca się uwagę na współistnienie samotnego wrzodu odbytnicy z wypadaniem odbytnicy i wgłobieniem wewnętrznym odbytnicy[9][10]. W procesie patogenetycznym prowadzącym do powstania owrzodzenia rozważa się kwestię zmian w ścianie jelita wynikających z niedokrwienia spowodowanego wypadaniem odbytnicy oraz zaburzeniami napięcia mięśni miednicy i zwieracza zewnętrznego odbytu[10].

Objawy[edytuj | edytuj kod]

  • zaparcie
  • ból podczas parcia na stolec
  • wrażenie niepełnego wypróżnienia
  • przedłużona defekacja z towarzyszącym dużym wysiłkiem
  • krwawienie z odbytu
  • ból w podbrzuszu
  • obecność śluzu i ropy w kale
  • nietrzymanie stolca
  • wypadanie odbytnicy

Diagnostyka[edytuj | edytuj kod]

Często okres od początku objawów do rozpoznania samotnego wrzodu odbytnicy jest długi, ze względu na początkową złą interpretację charakteru uwidocznionej zmiany np. jako guza nowotworowego lub nieswoistego zapalenia jelita grubego[3][11][12]. W badaniu endoskopowym wrzód samotny najczęściej jest pojedynczą zmianą o średnicy mniejszej od 5 cm, zlokalizowaną na przedniej ścianie odbytnicy, w odległości 6–10 cm od brzegu odbytu. Rzadziej owrzodzenia są mnogie, pojawiają się zmiany polipowate lub rumień. W badaniu histopatologicznym materiału biopsyjnego pobranego w czasie endoskopii stwierdza się: zwłóknienie, naciek zapalny oraz przekrwienie w blaszce właściwej błony śluzowej odbytnicy. W miejscu blaszki właściwej pojawiają się fibroblasty, komórki mięśni gładkich oraz kolagen. Warstwa mięśniowa błony śluzowej ulega przerostowi, a jej struktura ulega zaburzeniu. Dochodzi również do zmiany struktury cew gruczołowych błony śluzowej[3][13]. W diagnostyce samotnego wrzodu odbytnicy stosuje się ponadto defekografię, w której stwierdza się przedłużoną defekację i zaburzone opróżnianie bańki odbytnicy ze stolca[14]. W transrektalnym (przez odbyt) badaniu ultrasonograficznym widoczne może być pogrubienie ściany odbytnicy w jej dystalnym odcinku oraz zaburzenia rozluźniania mięśnia łonowo-odbytniczego podczas oddawania stolca[15]. Stosuje się również badanie manometryczne mogące wykazać wzrost ciśnienia w bańce odbytnicy i badanie elektromiograficzne[16][17][18]. Wyniki badań dodatkowych mają wpływ na wybór metody leczenia.

Leczenie[edytuj | edytuj kod]

Zaleca się uspokojenie chorego, dietę bogatoresztkową, biofeedback. Podaje się środki zwiększające objętość stolca oraz leki takie jak: mesalazyna, sukralfat, kortykosterydy doustnie. Mesalazynę i sukralfat można też stosować doodbytniczo. W przypadku wypadania odbytnicy lub jej błony śluzowej stosuje się leczenie operacyjne, np. rektopeksję, czyli przezbrzuszne umocowanie odbytnicy. Inne zabiegi operacyjne stosowane w leczeniu choroby to miejscowe wycięcie zmiany (w tym mukozektomia, czyli miejscowe wycięcie samej błony śluzowej[18]) lub zdecydowanie rzadziej przednia resekcja odbytnicy.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Kim DJ, Bonis PAL: Solitary rectal ulcer syndrome. UpToDate. [dostęp 2009-10-28]. (ang.).
  2. ↑ a b E. Perrakis, A. Vezakis, G. Velimezis, D. Filippou. Solitary rectal ulcer mimicking a malignant stricture. A case report.. „Rom J Gastroenterol”. 14 (3), s. 289-91, Sep 2005. PMID: 16200242. 
  3. ↑ a b c MR. Madigan, BC. Morson. Solitary ulcer of the rectum.. „Gut”. 10 (11), s. 871-81, Nov 1969. PMID: 5358578. 
  4. ↑ TQ. Contractor, QQ. Contractor. Traumatic solitary rectal ulcer in Saudi Arabia. A distinct entity?. „J Clin Gastroenterol”. 21 (4), s. 298-300, Dec 1995. PMID: 8583104. 
  5. ↑ HL. Kaufman, AH. Fischer, M. Carroll, JM. Becker. Colonic ulceration associated with nonsteroidal anti-inflammatory drugs. Report of three cases.. „Dis Colon Rectum”. 39 (6), s. 705-10, Jun 1996. PMID: 8646963. 
  6. ↑ VF. Eckardt, G. Kanzler, W. Remmele. Anorectal ergotism: another cause of solitary rectal ulcers.. „Gastroenterology”. 91 (5), s. 1123-7, Nov 1986. PMID: 3093306. 
  7. ↑ A. Del Val Antoñana, E. Moreno-Osset. [Solitary rectal ulcer inflammation, infection, ischemia or motor disorder?]. „Gastroenterol Hepatol”. 26 (6). s. 376-81. PMID: 12809574. 
  8. ↑ N. Uza i inni, Solitary rectal ulcer syndrome associated with ulcerative colitis., „Gastrointestinal Endoscopy”, 63 (2), 2006, s. 355-6, DOI: 10.1016/j.gie.2005.09.005, PMID: 16427960.
  9. ↑ R. Farouk, GS. Duthie. Rectal prolapse and rectal invagination.. „Eur J Surg”. 164 (5), s. 323-32, May 1998. DOI: 10.1080/110241598750004346. PMID: 9667465. 
  10. ↑ a b AS. Keshtgar. Solitary rectal ulcer syndrome in children.. „Eur J Gastroenterol Hepatol”. 20 (2), s. 89-92, Feb 2008. DOI: 10.1097/MEG.0b013e3282f402c1. PMID: 18188026. 
  11. ↑ JJ. Tjandra i inni, Clinical and pathologic factors associated with delayed diagnosis in solitary rectal ulcer syndrome., „Dis Colon Rectum”, 36 (2), 1993, s. 146-53, PMID: 8425418.
  12. ↑ SC. Li, SR. Hamilton. Malignant tumors in the rectum simulating solitary rectal ulcer syndrome in endoscopic biopsy specimens.. „Am J Surg Pathol”. 22 (1), s. 106-12, Jan 1998. PMID: 9422323. 
  13. ↑ R. Goei, C. Baeten, B. Janevski, J. van Engelshoven. The solitary rectal ulcer syndrome: diagnosis with defecography.. „AJR Am J Roentgenol”. 149 (5), s. 933-6, Nov 1987. PMID: 3499797. 
  14. ↑ S. Halligan, RJ. Nicholls, CI. Bartram. Evacuation proctography in patients with solitary rectal ulcer syndrome: anatomic abnormalities and frequency of impaired emptying and prolapse.. „AJR Am J Roentgenol”. 164 (1), s. 91-5, Jan 1995. PMID: 7998576. 
  15. ↑ MJ. Van Outryve, PA. Pelckmans, H. Fierens, YM. Van Maercke. Transrectal ultrasound study of the pathogenesis of solitary rectal ulcer syndrome.. „Gut”. 34 (10), s. 1422-6, Oct 1993. PMID: 8244113. 
  16. ↑ M. Nincheri Kunz i inni, [The solitary rectal ulcer today. A review of the literature], „Minerva Chir”, 53 (11), 1998, s. 919-34, PMID: 9973795.
  17. ↑ FJ. Velasco i inni, [The use of anorectal manometry and dynamic proctography in patients for diagnosis of solitary rectal ulcer syndrome], „Rev Esp Enferm Dig”, 90 (6), 1998, s. 454-8, PMID: 9708010.
  18. ↑ a b A. Simsek i inni, Diagnostic features and treatment modalities in solitary rectal ulcer syndrome., „Acta Chir Belg”, 104 (1), 2004, s. 92-6, PMID: 15053472.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Krzysztof Bielecki, Adam Dziki (red.): Proktologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2000, s. 201–3. ISBN 83-200-2412-9.
  • Inne zaburzenia strukturalne i choroby zapalne okrężnicy. W: Tadataka Yamada: Podręcznik gastroenterologii. Lublin: Wydawnictwo Czelej Sp. z o.o., 2006, s. 461. ISBN 83-89309-92-0.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Samotny_wrzód_odbytnicy&oldid=72982899”