Smużka jednobarwna
| Sicista concolor[1] | |||
| (Büchner, 1892) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
smużka jednobarwna | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[6] | |||
 | |||
Smużka jednobarwna[7] (Sicista concolor) – gatunek gryzonia z rodziny smużek (Sminthidae), występujący w Azji Wschodniej i Południowej.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Smużka jednobarwna występuje w zależności od podgatunku[8]:
- S. c. concolor – północno-środkowa Chińska Republika Ludowa we wschodnim Qinghai, Gansu i południowo-zachodnim Shaanxi.
- S. c. leathemi – Kaszmir w północnym Pakistanie i północno-zachodnich Indiach; prawdopodobnie Taxkorgan Nature Reserve w południowo-zachodnim Sinciangu (zachodnia Chińska Republika Ludowa).
- S. c. weigoldi – południowo-środkowa Chińska Republika Ludowa w północno-zachodnim i północno-środkowym Syczuanie i północno-zachodnim Junnanie.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1892 roku rosyjski zoolog Eugen Büchner nadając mu nazwę Sminthus concolor[2]. Holotyp pochodził z prowincji Gansu w Chinach, na północnych stokach gór Xining[9].
Potrzebne są dalsze badania nad doniesieniami o występowaniu w północno-wschodnich prowincjach Heilongjiang i Jilin, aby ustalić relację tych populacji ze stwierdzoną w tym rejonie smużką długoogonową (Sicista caudata)[9]. Istnieje słabe wsparcie statystyczne dla pozycji bazalnej S. tianshanica, po której następuje dywergencja S. concolor[10]; jednakże, na podstawie morfologii żołędzi prącia, S. concolor powinien być gatunkiem bazalnym w obrębie rodzaju Sicista, ponieważ jego morfotyp jest najbardziej prymitywny[8]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają trzy podgatunki[8].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Sicista: etymologia niejasna, J.E. Gray nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej; Palmer sugeruje że nazwa to pochodzi od tatarskiego słowa sikistan, oznaczającego „stadną mysz”, bazując na opisie Pallasa[11]. Sam Pallas jednak wymienia nazwę tatarską dshilkis-sitskan („Dʃhilkis-Sitʃkan”), gdzie dshilkis to „stadny, żyjący w stadzie, gromadny” (łac. gregalis), natomiast sitskan to „mysz” (łac. mus, muris)[12], por. w jedenastowiecznym słowniku Mahmuda z Kaszgaru: yılkı „stado” i sıçgan „mysz”[13].
- concolor: łac. concolor, concoloris „tego samego koloru, jednobarwny, podobny”, od cum (starsza forma com) „razem z”; color, coloris „kolor”[14].
- leathemi: maj. G.H. Leathem, British Army[3].
- weigoldi: dr Max Hugo Weigold (1886–1973), niemiecki zoolog, pionier obrączkowania ptaków, kolekcjoner w Chinach i Tybecie[14].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 51–76 mm, długość ogona 86–109 mm, długość ucha 11–14 mm, długość tylnej stopy 17–18 mm; masa ciała 5–8 g[15].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Jest to gatunek górski, spotykany od wysokości 2100 do 4000 m n.p.m. Zamieszkuje zarośla piętra subalpejskiego i piętra alpejskiego w Himalajach, oraz wilgotne trawiaste zbocza gór i pola tarasowe[6]. Gryzoń ten prowadzi naziemny tryb życia, kopie nory, jest aktywny nocą. Żywi się owocami i nasionami. Wije kuliste gniazda z trawy, ukryte w szczelinach skalnych lub krzewach. Uważa się, że w ciągu roku samica rodzi jeden miot liczący od 3 do 6 młodych[6].
Populacja[edytuj | edytuj kod]
Smużka jednobarwna ma duży zasięg i nie są znane zagrożenia dla tego gatunku. Jest uznawana za gatunek najmniejszej troski. Indyjskie prawodawstwo uznaje ją za szkodnika[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sicista concolor, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b E. Büchner. Über eine neue Sminthus-Art aus China. „Bulletin de l’Académie impériale des sciences de St.-Pétersbourg”. Nouvelle Série III. 35 (3), s. 107, 1894. (niem.).
- ↑ a b O. Thomas. Description of a new species of Sminthus from Kashmir. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth series. 11, s. 184, 1893. (ang.).
- ↑ F.W. True. On the eodents of the genus Sminthus in Kashmir. „Proceedings of the United States National Museum”. 17 (1004), s. 341, 1894. (ang.).
- ↑ A.F.V. Jacobi. Zoologische Ergebnisse der Walter Stotznerschen Expeditionen nach Szetschwan, Osttibet und Tschili auf Grund der Sammlungen und Beobachtungen Dr. Hugo Weigold’s. Mammalia. „Abhandlungen und Berichte des königlichen zoologischen und anthropologisch-ethnographischen Museums zu Dresden”. 16 (1), s. 15, 1923. (niem.).
- ↑ a b c d S. Molur, Sicista concolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-11-15] (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 230. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 316. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Sicista concolor. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-10-21].
- ↑ T. Cserkész, A. Fülöp, S. Almerekova, T. Kondor, L. Laczkó & G. Sramkó. Phylogenetic and Morphological Analysis of Birch Mice (Genus Sicista, Family Sminthidae, Rodentia) in the Kazak Cradle with Description of a New Species. „Journal of Mammalian Evolution”. 26, s. 147–163, 2019. DOI: 10.1007/s10914-017-9409-6. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 630, 1904. (ang.).
- ↑ P.S. Pallas: Novae species quadrupedum e Glirium ordine, cum illustrationibus variis complurium ex hoc ordine animalium. Erlangae: sumtu Wolfgangi Waltheri, 1778, s. 328. (łac.).
- ↑ Divan-i Luqat-i it-Türk Dizini. Türk Dil Kurumu, 2003, s. 242, 156. (tur.).
- ↑ a b The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ M.E. Holden, T. Cserkész & G. Musser: Family Sminthidae (Birch Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 39–40. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).