Soreniec popielaty
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
soreniec popielaty |
| Nazwa systematyczna | |
| Physconia grisea (Lam.) Poelt Nova Hedwigia 9: 30 (1965) | |
.jpg)
.JPG)
Soreniec popielaty, obrost popielaty (Physconia grisea (Lam.) Poelt) – gatunek grzybów z rodziny obrostowatych (Physciaceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Physciaceae, Caliciales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1789 Jean-Baptiste de Lamarck nadając mu nazwę Lichen griseus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1965 Josef Poelt, przenosząc go do rodzaju Physconia[1].
Niektóre synonimy naukowe[3]:
- Imbricaria grisea (Lam.) DC. 1805
- Imbricaria pityrea (Ach.) Chevall. 1826
- Lichen griseus Lam. 1789
- Lichen pityreus Ach. 1799
- Parmelia grisea (Lam.) Ach. 1803
- Parmelia pityrea (Ach.) Ach. 1810
- Physcia grisea (Lam.) Zahlbr. 1912
- Physcia pityrea (Ach.) Nyl. 1878
- Xanthoria pityrea (Ach.) Horw. 1912
Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Plecha listkowata, tworząca rozetki, lub nieregularna. Jest to plecha heteromeryczna z glonami protokokkoidalnymi. Osiąga średnicę do 8 cm, jest głęboko wcinana, jej odcinki o szerokości 1–3 mm zachodzą na siebie lub stykają się brzegami. Są płaskie lub wklęsłe i pokryte soraliami, ale bez izydiów. Górna powierzchnia plechy ma barwę od białawoszarej przez szarobrunatną do brunatnej i prawie zawsze jest biało lub niebieskawo oprószona. Dolna powierzchnia jest jasna lub brunatna i są na niej jasne, pojedyncze lub widełkowato rozgałęzione chwytniki. Reakcje barwne: plecha K–[4].
Białawe, żółtawe lub szare soralia mają tasiemkowaty kształt i występują na brzegach odcinków. W środkowej części plechy czasami łączą się z sobą. Lekanorowe apotecja występują bardzo rzadko. Mają średnicę do 2 mm i brunatne lub czarne i zazwyczaj przyprószone tarczki. Ich brzeżek plechowy jest karbowany i są na nim urwistki. W jednym worku powstaje po 8 dwukomórkowych, brunatnych i grubościennych zarodników o rozmiarach 23–25 × 14–17 μm[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występuje głównie na półkuli północnej: w Ameryce Północnej, Europie, Afryce Północnej i Azji (Rosja). Na półkuli południowej podano jego występowanie tylko w Republice Południowej Afryki[5]. W Polsce jest pospolity na terenie całego kraju.
Rośnie na korze drzew, głównie liściastych, na korze drzew iglastych, na drewnie i na skałach wapiennych dużo rzadziej. Preferuje miejsca niezbyt zacienione, stąd też spotykany jest głównie na drzewach przydrożnych lub rosnących pojedynczo[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-10-13] (ang.).
- ↑ a b Wiesław Fałtynowicz, The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland. Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski, Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003, ISBN 83-89648-06-7
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2014-05-01] (ang.).
- ↑ a b c Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-552-4.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2014-04-18].