Stanisław Niklas
tytularny generał brygady | |
Data i miejsce urodzenia |
1 maja 1864 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
11 września 1943 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1894–1921 |
Siły zbrojne |
Armia Austro-Węgier |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Stanisław Niklas (ur. 1 maja 1864 w Gawłuszowicach, zm. 11 września 1943 w Krakowie) – tytularny generał brygady Wojska Polskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 1 maja 1864 w Gawłuszowicach, w ówczesnym powiecie mieleckim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Franciszka (1826–1889), dyrektora szkoły, i Teodozji (1836–1901)[1][2][3].
W 1880, po ukończeniu pięciu klas gimnazjum, wstąpił do Szkoły Kadetów Piechoty w Łobzowie, a później został przeniesiony do Szkoły Kadetów Piechoty w Královo Pole niem. Karthaus (Königsfeld bei Brünn)[4].
Jesienią 1894 rozpoczął zawodową służbę wojskową w cesarskiej i królewskiej Armii. Został wcielony do Węgierskiego Pułku Piechoty Nr 6, który wówczas stacjonował w Sarajewie[5]. W 1886 został przeniesiony do cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej i przydzielony do kadry instruktorskiej 56 Galicyjskiego Batalionu Piechoty Obrony Krajowej „Kolbuszów” w Kolbuszowej, a od 1887 w Rzeszowie[6]. W 1889 został przeniesiony do 70 Batalionu Obrony Krajowej „Buczacz” w Stanisławowie[7]. W 1894 został przeniesiony do rezerwy i przydzielony w rezerwie do 20 Pułku Piechoty Obrony Krajowej „Stanisławów” w Stanisławowie[8][9].
W latach 1912–1914 był urzędnikiem straży skarbowej zatrudnionym w c.k. Dyrekcji 6. Okręgu Skarbowego w Krakowie na stanowisku kierownika sekcji, w randze starszego komisarza I klasy[10][11][12]. Równocześnie był członkiem Rady Nadzorczej Spółki kredytowej członków Towarzystwa wzajemnych ubezpieczeń w Krakowie[13][14][15].
W czasie służby awansował na kolejne stopnie: kadeta piechoty (starszeństwo z 1 września 1894)[16], kadeta piechoty–zastępcy oficera (1885)[17], podporucznika (1 maja 1888)[18], porucznika (1 listopada 1891)[19], kapitana 2. klasy rezerwy (1 listopada 1899)[20], majora rezerwy (1 listopada 1913)[21] i podpułkownika rezerwy (1 listopada 1915)[22].
22 maja 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu pułkownika piechoty, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej. Pełnił wówczas służbę w Dowództwie Okręgu Generalnego Kraków[23]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 3. lokatą w korpusie oficerów kontrolerów[24]. 16 lipca 1922 w Katowicach był jednym z uczestników uroczystości, którzy podpisali akt objęcia Górnego Śląska przez Polskę[25].
Z dniem 31 października 1923 został przeniesiony w stan spoczynku, w stopniu tytularnego generała brygady[26]. Na emeryturze mieszkał w Krakowie[27][28].
Zmarł 11 września 1943 w Krakowie[3]. Został pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu Rakowickim (kwatera D-wsch.-10)[3].
W latach 1919–1920 Stanisław Ignacy Witkiewicz sportretował Stanisława Niklasa i kilku członków jego rodziny, prawdopodobnie w rewanżu za gościnę w Krakowie[29].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
W czasie służby w c.k. Obronie Krajowej otrzymał:
- Krzyż Rycerski Orderu Franciszka Józefa z mieczami i dekoracją wojenną,
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej,
- Złoty Krzyż Zasługi Cywilnej z Koroną[30].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 232, tu jako miejsce urodzenia podano Gawłunowice.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-02-01]..
- ↑ a b c Wyszukiwarka grobów. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. [dostęp 2021-02-05]..
- ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 232.
- ↑ Militär-Schematismus 1885 ↓, s. 281.
- ↑ Schematismus 1887 ↓, s. 67, 173.
- ↑ Schematismus 1890 ↓, s. 266.
- ↑ Schematismus 1895 ↓, s. 99, 310.
- ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 264.
- ↑ Szematyzm 1912 ↓, s. 270.
- ↑ Szematyzm 1913 ↓, s. 270.
- ↑ Szematyzm 1914 ↓, s. 272.
- ↑ Szematyzm 1912 ↓, s. 975.
- ↑ Szematyzm 1913 ↓, s. 1003.
- ↑ Szematyzm 1914 ↓, s. 1019.
- ↑ Militär-Schematismus 1885 ↓, s. 267.
- ↑ Militär-Schematismus 1886 ↓, s. 281.
- ↑ Schematismus 1889 ↓, s. 59.
- ↑ Schematismus 1892 ↓, s. 42.
- ↑ Schematismus 1900 ↓, s. 135.
- ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 150.
- ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 39.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 29 maja 1920 roku, s. 381.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 297.
- ↑ Matuszek 2019 ↓, s. 52.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 56 z 24 sierpnia 1923 roku, s. 519.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1577.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1406.
- ↑ Stanisław Ignacy Witkiewicz – PORTRET STANISŁAWA NIKLASA, 1920. Polswiss Art Dom Aukcyjny. [dostęp 2021-02-05]..
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 82, 293.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1885. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1884. (niem.).
- Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1886. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1885. (niem.).
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie. Wiedeń: luty 1887. (niem.).
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1889. Wiedeń: luty 1889. (niem.).
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1890. Wiedeń: luty 1890. (niem.).
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1892. Wiedeń: luty 1892.
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1895. Wiedeń: luty 1895. (niem.).
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1900. Wiedeń: styczeń 1900. (niem.).
- Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1914. Wiedeń: styczeń 1914. (niem.).
- Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1916. Wiedeń: 1916.
- Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918.
- Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: Nakładem Prezydyum c. k. Namiestnictwa, 1912. (pol.).
- Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: Nakładem Prezydyum c. k. Namiestnictwa, 1913. (pol.).
- Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: Nakładem Prezydyum c. k. Namiestnictwa, 1914. (pol.).
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Elżbieta Matuszek: Akt pamiątkowy objęcia Górnego Śląska przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej. Dzieje jednego dokumentu. Katowice: Archiwum Państwowe w Katowicach, 2019. ISBN 978-83-63031-10-7.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
- Pochowani na cmentarzu Rakowickim
- Polacy odznaczeni Krzyżem Zasługi Cywilnej
- Polacy odznaczeni Medalem Zasługi Wojskowej Signum Laudis
- Polacy – odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Franciszka Józefa
- Polacy – oficerowie armii austro-węgierskiej
- Polacy – oficerowie cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej
- Pułkownicy Korpusu Kontrolerów awansowani na generała brygady
- Tytularni generałowie brygady II Rzeczypospolitej
- Urodzeni w 1864
- Zmarli w 1943
- Ludzie urodzeni w Gawłuszowicach