Synagoga w Grodnie
Synagoga w 1926 r. | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Budulec |
drewno |
Data budowy |
połowa XVIII wieku |
Data likwidacji | |
Położenie na mapie Grodna | |
Położenie na mapie Białorusi | |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego | |
53,6710°N 23,8252°E/53,671000 23,825200 |
Synagoga w Grodnie (drewniana, zaniemeńska) – synagoga została zbudowana ok. 1750 na terenie ówczesnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Uszkodzona podczas pożaru w 1899 i podczas odbudowy dodano dwa narożne budynki w formie kwadratowych wieżyczek. Została spalona przez Niemców podczas II wojny światowej[1].
Miała 28,5 długości i 19 metrów szerokości oraz 12,5 metra wysokości. W północnej i południowej części parteru oraz na galerii znajdowała się wydzielona część dla kobiet – babiniec.
Na ścianach znajdowały się bogate polichromie z biblijnymi wersami i modlitwami. Szczególnie bogato zdobione było sklepienie. Na specjalną uwagę zasługiwał też zlokalizowany na ścianie wschodniej misternie rzeźbiony, ażurowy drewniany Aron ha-kodesz (święta arka). Na wzór polskich siedzib ziemiańskich przy fasadzie znajdowały się często stosowane w połowie XVIII w. w bożnicach narożne alkierze.
W okresie międzywojennym prof. Oskar Sosnowski z Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej oraz fotograf i historyk sztuki Szymon Zajczyk polecili architektom i studentom architektury wykonanie obszernej dokumentacji wielu drewnianych konstrukcji synagog poprzez rysunki architektoniczne, repliki obrazów i fotografie. Zespół zebrał obszerne dane i stworzył rysunki architektoniczne, studia kolorystyczne i szczegółowe oraz fotografie wielu synagog. Wiele z tego projektu zostało zniszczonych podczas II wojny światowej, ale znaczna część przetrwała. Dziś dokumentacja ta to wszystko, co pozostało z wielu drewnianych synagog w Polsce[2].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Synagoga od strony północnej (przed 1939)
-
Synagoga – elewacja zachodnia (przed 1939)
-
Synagoga – elewacja zachodnia (przed 1939)
-
Synagoga od strony północno-zachodniej
-
Synagoga – przekrój 01 (1928)
-
Synagoga – przekrój 02 (1928)
-
Synagoga – przekrój 03 (1928)
-
Bima (przed 1939)
-
Aron ha-kodesz (1928)
-
Ozdobny świecznik (1928)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Lost Treasures: The Wooden Synagogues of Eastern Europe. www.billfarran.com. [dostęp 2022-06-23].
- ↑ A Brief History of Polish Wooden Synagogues. www.handshouse.org. [dostęp 2022-06-23].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- https://sketchfab.com/3d-models/grodno-synagoga-drewniana-wooden-synagogue-d38236b042b243d1ad8fbef5e8dae070 | Synagoga drewniana (zaniemeńska) w Grodnie – rekonstrukcja w 3D