Tutkarz lakowiec
Tatianaerhynchites aequatus | |||||
(Linnaeus, 1758) | |||||
Systematyka | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Typ | |||||
Gromada | |||||
Rząd | |||||
Podrząd | |||||
Nadrodzina | |||||
Rodzina | |||||
Podrodzina | |||||
Plemię | |||||
Podplemię | |||||
Rodzaj | |||||
Gatunek |
tutkarz lakowiec | ||||
|
Tutkarz lakowiec[1][2][3] (Tatianaerhynchites aequatus) – gatunek chrząszcza z rodziny tutkarzowatych. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję od Półwyspu Iberyjskiego po Azję Środkową i Iran. Żeruje na drzewach i krzewach z rodziny różowatych.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o dość krępym ciele długości od 2,7 do 4,5 mm, metalicznie połyskującym. Spód ciała jest czarny, wierzch głowy i przedplecza brązowy, pokrywy zaś czerwone z przyciemnionymi nasadami międzyrzędów przyszwowych. Owłosienie wierzchu ciała jest długie, ciemne, wzniesione lub półwzniesione, na przedpleczu skierowane do przodu, na pokrywach zaś do tyłu[4].
Ryjek ma smukłe czułki o luźnych buławkach umieszczone w połowie długości oraz wyraźne żeberko wzdłuż środka strony grzbietowej ciągnące się od nasad czułków do jego podstawy. U samca ryjek jest niewiele krótszy od głowy i przedplecza razem wziętych, u samicy zaś około półtora raza od nich dłuższy. Głowa jest za oczami, dużymi u samca i mniejszymi u samicy, rozszerzona ku tyłowi. Czoło jest wypukłe[4].
Przedplecze jest trochę szersze niż długie, na wierzchu ze słabą bruzdą podłużną i tak dużym jak na głowie punktowaniem, po bokach słabo zaokrąglone. Pokrywy są około 1,3 raza dłuższe niż w barkach szerokie. Rzędy są wyraźnie punktowane; przytarczkowy z nich jest skrócony, a dziewiąty łączy się w połowie długości pokrywy z dziesiątym. Międzyrzędy są znacznie szersze od rzędów, słabo sklepione, drobno punktowane[4].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad ten zasiedla lasy, zakrzewienia, sady, ogrody, parki i inne formy zieleni miejskiej[3]. Owady dorosłe aktywne są od kwietnia do końca lipca. Są foliofagami żerującymi na liściach i pąkach drzew i krzewów z rodziny różowatych. Larwy są owocożerne[5][4][2]. Do roślin pokarmowych larw należą czeremchy, głogi, grusze, jabłonie, jarzęby, pigwy, śliwy i wiśnie[4]. Samica składa po jednym jaju do niedojrzałego owocu, po czym nagryza jego szypułkę, celem spowolnienia jego wzrostu. Larwa rozwija się wewnątrz owocu, po czym schodzi do gleby. Tam też zimuje, a wczesną wiosną przepoczwarcza się na głębokości od 5 do 10 cm[5][4][2].
Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Luksemburga, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji oraz europejskich części Rosji i Turcji[6][7]. W Azji zamieszkuje Cypr, azjatycką część Turcji, Gruzję, Armenię, Azerbejdżan, Syrię, Izrael, Jordanię, Kazachstan, Turkmenistan oraz Iran[6]. W Polsce jest owadem pospolitym[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Roman Kuntze. Krytyczny przegląd szkodników z rzędu chrząszczy zarejestrowanych w Polsce w latach 1919—1933. „Rocznik Ochrony Roślin”. 3 (2), 1936. Warszawa.
- ↑ a b c Tutkarz lakowiec. Tatianaerhynchites aequatus (Linnaeus, 1767). [w:] Przyroda Świętokrzyska [on-line]. [dostęp 2022-01-21].
- ↑ a b c Tatianaerhynchites aequatus – Tutkarz lakowiec. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2022-01-21].
- ↑ a b c d e f Zdzisław Cmoluch: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 96-97 Rhinomaceridae, Attelabidae. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1979.
- ↑ a b B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 18. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. Warszawa: 1992.
- ↑ a b Hassan Ghahari, Enzo Colonnelli. An Annotated Catalogue of the Iranian Attelabidae (Coleoptera: Curculionoidea). „Journal of the Entomological Research Society”. 21 (2), s. 225-241, 2019. ISSN 2651-3579.
- ↑ Tatianaerhynchites aequatus (Linnaeus, 1767). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2022-01-21].