Tworzanice
wieś | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Strefa numeracyjna |
65 |
Kod pocztowy |
64-130[2] |
Tablice rejestracyjne |
PLE |
SIMC |
0376254 |
Położenie na mapie gminy Rydzyna | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu leszczyńskiego | |
51°48′56″N 16°42′27″E/51,815556 16,707500[1] |
Tworzanice – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie leszczyńskim, w gminie Rydzyna.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze zapisy o istnieniu Tworzanic pochodzą z 1391, wieś należała wówczas do wywodzącej się z Awdańców rodziny Tworzyjańskich. W XV wieku przeszła w ręce Rydzyńskich, a w XVII wieku nabyli ją Bojanowscy. W 1693 Tworzanice nabył Rafał Leszczyński i przyłączył do klucza rydzyńskiego, który później stał się własnością Sułkowskich. Po jego rozwiązaniu majątek został przekazany w dzierżawę Kurtowi Müllerowi, synowi posiadacza okolicznych ziem Edwarda Müllera. W 1905 wybudował on istniejący do czasów współczesnych dwór. W 1926 majątek tworzanicki składał się z dworu, gorzelni i 525 ha ziemi, przed 1939 przeszedł na własność Skarbu Państwa. Po 1945 zarządcą zostały Państwowe Nieruchomości Ziemskie, tutejszy majątek przyporządkowano Polskiemu Związkowi Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych, który gospodarował tu do 1951. W 1953 Państwowe Nieruchomości Ziemskie przekształcono w Państwowe Gospodarstwo Rolne. W 1954 powstał Zespół Hodowli Zarodowej w Garzynie, pod który podlegały również Tworzanice. Po jego rozwiązaniu od 1 lipca 1958 utworzono Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej w Luboni i jemu podporządkowano gospodarstwo w Tworzanicach. Ostatecznie z dniem 1 lipca 1966 zarząd nad gruntami objęło Państwowe Gospodarstwo Rolne w Kłodzie.
Dwór[edytuj | edytuj kod]
Budynek dworski powstał w 1905, został wybudowany przez dzierżawcę Kurta Müllera. Jest to podpiwniczony obiekt parterowy z użytkowym poddaszem nakryty wielopołaciowym dachem. Środkowa część fasady posiada zauważalny ryzalit z oddzielnym dachem typu naczółkowego. Główne wejście jest położone niesymetrycznie, nad nim nakryta dachem namiotowym wieżyczka. Na elewacji głównej ozdobny kartusz z napisem „Carpe diem”. Po 1945 we dworze mieściło się początkowo przedszkole, a następnie przeznaczono go na cele mieszkalne. Obecnie niezamieszkany, wymaga kompleksowego remontu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 141977
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1316 [zarchiwizowane 2022-10-26] .