Urocystis occulta
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Urocystis occulta |
| Nazwa systematyczna | |
| Urocystis occulta (Wallr.) A.A. Fisch. Waldh. Bull. Soc. Imp. nat. Moscou 40: 257 (1867) | |
Urocystis occulta (Wallr.) A.A. Fisch. Waldh. – gatunek podstawczaków należący do rodziny Urocystidaceae[1]. Grzyb mikroskopijny, pasożyt, powodujący u żyta chorobę o nazwie głownia źdźbłowa żyta[2].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Urocystis, Urocystidaceae, Urocystidales, Incertae sedis, Ustilaginomycetes, Ustilaginomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1833 r. CF.W. Wallroth nadając mu nazwę Erysibe occulta. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu A.A. Fisch. Waldh. w 1880 r.[1]
- Erysibe occulta Wallr. 1833
- Erysibe occulta a secales Wallr. 1833
- Peripherostoma parallelum (Sowerby) Gray 1821
- Polycystis occulta (Wallr.) Schltdl. 1852
- Polycystis parallela (Sowerby) Fr. 1849
- Sphaeria parallela Sowerby 1803
- Tuburcinia occulta (Wallr.) Liro 1922
- Tuburcinia occulta (Wallr.) Liro 1922 var. occulta
- Tuburcinia secalis Uljan. 1939
- Uredo occulta (Wallr.) Rabenh. 1844
- Uredo parallela (Sowerby) Berk. 1836
- Urocystis parallela (Sowerby) A.A. Fisch. Waldh. 1870
- Ustilago occulta (Wallr.) Rabenh. ex Zundel 1951
a – źdźbło żyta, b- otoczona sterylnymi komórkami ustilospora i kiełkująca z niej przedgrzybnia ze sporydiami
Morfologia i rozwój[edytuj | edytuj kod]
Na blaszkach i pochwach liściowych porażonych roślin pojawiają się ołowianoszare smugi. W ich obrębie pod skórka powstają kupki zarodni wypełnione ustilosporami. Pęczniejąc rozrywają skórkę rośliny. Odsłania się czarna masa kulistych lub elipsoidalnych kupek zarodników o wymiarach (12-) 16-30 (-40) × (10,5-) 13,5-20,0 μm. Każda kupka zarodników złożona jest z 1-3 (-5) zarodników i otoczona warstwą luźno ułożonych sterylnych komórek nie tworzących osłony całkowitej. Ustilospory prawie kuliste lub jajowate, wydłużone do nieregularnych, często ze spłaszczonymi bokami, o wymiarach (11,0-) 13,0-20,0 (-22,5) × (8,0-) 10,0-13,5 (-16.0) μm, czerwonobrązowe, gładkie, o drobnoziarnistej zawartości. Komórki sterylne są w przybliżeniu kuliste, jajowate do nieregularnych, o długości 6-13 μm, jasnożółte, gładkie[4].
Podczas żniw i młocki ustilospory te infekują ziarno zbóż. Czasami ziarno zainfekowane zostaje jeszcze na roślinie przez grzybnię patogenu, która może wniknąć przez całą roślinę aż do kłosów. Patogen przebywa w postaci zarodników na powierzchni ziarna. Po jego wysiewie do gleby wyrastają podstawki, na każdej z nich 2-8 sporydiów. Między tworzącymi się z nich strzępkami grzybni dochodzi do plazmogamii. Powstająca bazydiospora kiełkuje, a jej strzępki wrastają do nadziemnych części rośliny[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2018-02-21]. (ang.).
- ↑ Joanna Marcinkowska: Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii. Warszawa: PWRiL, 2012. ISBN 978-83-09-01048-7.
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2018-02-21]. (ang.).
- ↑ Smut Fungi of Australia. Urocystis occulta. [dostęp 2018-02-21]. (ang.).
- ↑ Agroatlas. Diseases. Urocystis occulta (Wallr.) Rab. – Flag Smut of Rye.. [dostęp 2018-02-21].