Uwolnienie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Uwolnienie
Deliverance
Gatunek

thriller, dramat

Data premiery

30 lipca 1972

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Język

angielski

Czas trwania

109 min

Reżyseria

John Boorman

Scenariusz

James Dickey

Główne role

Jon Voight
Burt Reynolds
Ned Beatty
Ronny Cox

Muzyka

Eric Weissberg

Zdjęcia

Vilmos Zsigmond

Scenografia

Fred Harpman

Kostiumy

Bucky Rous

Montaż

Tom Priestley

Produkcja

John Boorman

Wytwórnia

Warner Bros.
Elmer Enterprises

Dystrybucja

Warner Bros.

Uwolnienie[a] (ang. Deliverance) – amerykański dreszczowiec z 1972 roku w reżyserii Johna Boormana i z scenariuszem Jamesa Dickeya na podst. jego powieści Wybawienie[1][3][4]. W 2008 roku został wprowadzony do Narodowego Rejestru Filmowego Stanów Zjednoczonych jako film „znaczący kulturowo, historycznie bądź estetycznie”. Debiut Neda Beatty’ego i Ronny’ego Coxa[5].

Opis fabuły[edytuj | edytuj kod]

Czwórka biznesmenów z Atlanty – Lewis, Ed, Bobby i Drew – organizuje wyprawę w puszczańskie tereny Appalachów, zanim nie zostanie tu zbudowana zapora niszcząca pierwotny charakter miejsca. Pragną na jakiś czas uciec od cywilizacji i przeżyć prawdziwą męską przygodę. Charyzmatyczny Lewis będący liderem i cichy Ed są doświadczeni w takich wyprawach, zaś Bobby i Drew są nowicjuszami. Na lokalnej stacji benzynowej Drew ze swoją gitarą wdaje się w muzyczny pojedynek z chłopakiem grającym na banjo. Pojedynek sprawia u obu przyjemność, a niektórzy miejscowi na jego dźwięk zaczynają tańczyć. Biznesmeni zauważają u zacofanych miejscowych oznaki chowu wsobnego i widoczną niechęć wobec miastowych[6].

Eda niepokoi wywyższanie się Lewisa przed tutejszymi. Docierając nad rzekę Cahulawasee, gdzie odbywają spływ kajakowy. Nocą rozbijają obóz, gdzie słyszą niepokojące odgłosy. Rankiem Ed udaje się na samotne polowanie z łukiem, jednak nie ma odwagi zabić mulaka. Ponownie płynąc kajakami Ed i Bobby na brzegu natrafiają na dwóch wrogich ludzi gór ze strzelbą. Jeden z nich gwałci Bobby’ego i zamierzają zrobić to samo z Edem, ale w ostatniej chwili ratują go dopływający Lewis i Drew. Gwałciciel zostaje zabity przez Lewisa z łuku, a jego bezzębny kompan po utracie strzelby ucieka w las. Przerażony Drew sugeruje zgłosić wszystko na policję, ale reszta czując, że będą mieli niekorzystny proces sądowy decyduje o zakopaniu zwłok[6][7].

Mężczyźni w popłochu kontynuują spływ rzeką, lecz roztrzęsiony Drew zapomina o założeniu kapoka i na niebezpieczny odcinku bystrza wpada do wody. Jedna z kanadyjek rozbija się o skały i wszyscy lądują u brzegu. Lewis ciężko ranny w nogę czuje, że Drew nie żyje i stoi za tym bezzębny, który śledził ich z ukrycia. Ed z wielkim trudem idzie na szczyt skał, by dopaść bezzębnego. W końcu udaje mu się zastrzelić uzbrojonego w strzelbę bezzębnego z łuku, jednak w afekcie upada do tyłu, dźgając się przy tym jedną ze swoich strzał. Po pozbyciu się zniszczonego łuku i strzelby Ed z Bobbym zrzucają obciążone zwłoki bezzębnego, aby mieć pewność, że nigdy nie zostaną znalezione. Robią to samo z martwym ciałem Drew, które odkrywają w dole rzeki. robią to samo[7].

Płynąc ocalałą kanadyjką z nieruchomym Lewisem Ed i Bobby docierają do miasteczka Aintry, które wkrótce ma zniknąć pod powierzchnią wody od zapory. Tam Lewis i Ed trafiają do szpitala, a Bobby przedstawia lokalnym władzom ustaloną przez wszystkich spreparowaną wersję wydarzeń. Wkrótce zostaje znaleziony fragment rozbitej kanadyjki. Szeryf Bullard niespecjalnie wierzy w historię mężczyzn, ale puszcza ich wolno z braku dowodów. Opowiada, że w tym samym czasie słuch zaginął o szwagrze zastępcy Queena. Lewis mogący mieć amputowaną nogę przysięga z kompanami, by zachować prawdziwą historię w tajemnicy do końca życia. Szeryf mówi wyjeżdżającym Edowi i Bobby’emu, by nigdy tu nie wracali. Chce, by Aintry umarło w spokoju. Po powrocie do domu Eda nękają koszmary, w którym z jeziora unosi się wzdęta dłoń[7].

Obsada[edytuj | edytuj kod]

Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Nagroda Kategoria Nominowani Wynik Źródło
Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy film John Boorman Nominacja [8]
Najlepsza reżyseria Nominacja
Najlepsza montaż Tom Priestley Nominacja
Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej Najlepszy zdjęcia Vilmos Zsigmond Nominacja [9]
Najlepszy dźwięk Jim Atkinson, Walter Goss, Doug E. Turner Nominacja
Najlepszy montaż Tom Priestley Nominacja
Złote Globy Najlepszy dramat Nominacja [10]
Najlepsza reżyseria John Boorman Nominacja
Najlepszy scenariusz James Dickey Nominacja
Najlepszy aktor w dramacie Jon Voight Nominacja
Najlepsza piosenka Dueling Banjos (Eric Weissberg) Nominacja
Directors Guild of America Awards Najlepsze osiągnięcie reżyserskie w filmie fabularnym John Boorman Nominacja [11]
Writers Guild of America Awards Najlepsza adaptacja innego medium (dramat) James Dickey Nominacja [12]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Alternatywny polski tytuł – Wybawienie[1][2]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Uwolnienie (Deliverance). Stowarzyszenie Filmowców Polskich. [dostęp 2024-04-05].
  2. ↑ Wybawienie (1972). Telemagazyn.pl. [dostęp 2024-04-05].
  3. ↑ Mariusz Czernic: Uwolnienie. 50 lat od premiery jednego z najdoskonalszych thrillerów survivalowych. Film.org.pl, 2022-07-30. [dostęp 2024-04-05].
  4. ↑ Piotr Szczepankiewicz: Uwolnienie / Deliverance (1972). Filmowo.net. [dostęp 2024-04-05]. (pol.).
  5. ↑ Cinematic Classics, Legendary Stars, Comedic Legends and Novice Filmmakers Showcase the 2008 Film Registry. Library of Congress, 2008-12-30. [dostęp 2024-04-14]. (ang.).
  6. ↑ a b Deliverance (1972) | Plot Synopsis. Filmsite. [dostęp 2024-04-14]. (ang.).
  7. ↑ a b c Deliverance (1972) | Plot Synopsis (continued). Filmsite. [dostęp 2024-04-14]. (ang.).
  8. ↑ The 45th Academy Awards | 1973. Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej. [dostęp 2024-04-14]. (ang.).
  9. ↑ Film in 1973. BAFTA. [dostęp 2024-04-14]. (ang.).
  10. ↑ Deliverance. Golden Globes. [dostęp 2024-04-14]. (ang.).
  11. ↑ 25th Annual DGA Awards | Honoring Outstanding Directional Achievement for 1972. DGA Awards. [dostęp 2024-04-14]. (ang.).
  12. ↑ Writers Guild Awards. Writers Guild of America. [dostęp 2024-04-14]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Filmy w reżyserii Johna Boormana
1960-69
1970-79
1980-89
1990-99
2000-09
2010-19

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Uwolnienie&oldid=73887523”