Wielki Staw (jezioro w Karkonoszach)
Panorama Wielkiego Stawu | |
Położenie | |
Państwo | |
---|---|
Region | |
Wysokość lustra |
1225[1] m n.p.m. |
Morfometria | |
Powierzchnia |
8,321 ha |
Wymiary • max długość • max szerokość |
|
Głębokość • średnia • maksymalna |
|
Objętość |
790 573 m³[2] |
Hydrologia | |
Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie Polski | |
50°45′29″N 15°41′36″E/50,758056 15,693333 |
Wielki Staw (niem. Großer Teich) – jezioro polodowcowe w Sudetach Zachodnich, w Karkonoszach.
Położenie i opis[edytuj | edytuj kod]
Wielki Staw położony jest w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Zachodnich, w paśmie Karkonoszy na terenie Karkonoskiego Parku Narodowego, w kotle polodowcowym, na północno-wschodnim zboczu Smogorni[1].
Jest to największe polodowcowe jezioro cyrkowe Karkonoszy o powierzchni 8,321 ha wypełniające polodowcową misę egzaracyjną, zamkniętą moreną i skalnym ryglem położone na wysokości (1225 m n.p.m.)[1]. Maksymalna głębokość stawu osiąga 24,4 m, długość linii brzegowej wynosi 1540 m[3]. Brzegi stawu otoczone są roślinnością subalpejską wierzba lapońska, brzoza karłowata, kosodrzewina[1]. W wodach rośnie relikt epoki polodowcowej poryblin jeziorny, żyje tu wirek Otomesostoma auditivum i pstrąg potokowy[3][4], rozmnażają się traszka górska (najwyższe stanowisko w Karkonoszach) oraz melanistyczna odmiana ropuchy szarej[5]. Staw charakteryzuje się czystą i przejrzystą wodą. W cieplejszych miesiącach temperatura wody osiąga maksymalnie 14 °C. Przez większą część roku staw pokryty jest lodem. Przez staw przepływa Biały Potok dopływ Łomnicy, którego źródła znajdują się na zachodniej ścianie Kotła Wielkiego Stawu[1].
Dostępność turystyczna[edytuj | edytuj kod]
Ze względu na wyjątkową roślinność i faunę, rejon wokół stawu stanowi rezerwat ścisły i objęty jest zakazem wstępu[1]. Wielki staw oglądać można jedynie znad Kotła Wielkiego Stawu.
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Nad Wielkim Stawem przechodzą szlaki turystyczne[6]:
- czerwony - fragment Głównego Szlaku Sudeckiego prowadzący z Szklarskiej Poręby na Śnieżkę i dalej przechodzi górną krawędzią kotła,
- zielony - prowadzący z Karpacza przechodzi górną, północną zachodnią krawędzią kotła.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 3: Karkonosze. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, s. 230, 231. ISBN 83-7005-168-5.
- ↑ a b c Dubicki A. et al. Wody powierzchniowe Karkonoszy. W: Mierzejewski P. (red.), 2005: Karkonosze, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, strona 409.
- ↑ a b Raj A., 2008: Karkonoski Park Narodowy. Agencja Fotograficzno-Wydawnicza Mazury na zlecenie KPN, ISBN 83-86565-32-2
- ↑ według Rąpały najwyżej położonym wystąpieniem pstrąga potokowego jest Mały Staw, co przeczyłoby wystąpieniu w Wielkim Stawie, który leży wyżej
- ↑ Rąpała R., 2008: Zwierzęta w Karkonoskim Parku Narodowym. Karkonoski Park Narodowy, Jelenia Góra.
- ↑ Mapa turystyczna. [dostęp 2018-05-23].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Raj A., 2008: Karkonoski Park Narodowy. Agencja Fotograficzno-Wydawnicza Mazury na zlecenie KPN, ISBN 83-86565-32-2
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 3 Karkonosze, red. Marek Staffa, Wydawnictwo PTTK "Kraj", Warszawa – Kraków 1993, ISBN 83-7005-168-5
- Mapa turystyczna Karkonosze polskie i czeskie 1:25 000, Wydawnictwo "Plan", Jelenia Góra, ISBN 83-88049-26-7