Wojciech Dutka (pisarz)

Wojciech Dutka

Data i miejsce urodzenia	28 kwietnia 1979 Bielsko-Biała
Narodowość	Polska
Język	polski
Alma Mater	Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Dziedzina sztuki	powieść historyczna, powieść sensacyjna, powieść kryminalna
Ważne dzieła
Czerń i purpura Lunatyk Kurier z Toledo

Wojciech Dutka (ur. 28 kwietnia 1979 w Bielsku-Białej) – polski pisarz i historyk, autor beletrystycznych powieści historycznych, sensacyjnych i kryminalnych.

Życiorys

Absolwent Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Bielsku-Białej (matura w 1998). W roku 2003 ukończył studia historyczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a następnie podyplomowe dziennikarstwo. Natomiast w roku 2014 doktoryzował się z historii nowożytnej na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Pracował m.in. jako dziennikarz radiowy, a także konsultant do spraw europejskich programów badawczych. Jest również współautorem pracy o historii polskiego plakatu medycznego, nagrodzonej przez ministra zdrowia w 2011. Publikował w czasopismach naukowych: „Kwartalniku Historycznym”, „Czasach nowożytnych”, „Klio”, „Kwartalniku Historii Żydów”, „Przeglądzie Historycznym” i „Roczniku Historii prasy Polskiej”. W roku 2001 na łamach studenckiego pisma w Lublinie opublikował wybór wierszy. Jako największy sukces w karierze pisarza należy uznać tłumaczenie jego najsłynniejszej powieści „Czerń i Purpura” na język czeski, wydanie jej zapowiedziało największe czeskie wydawnictwo Albatros Media. Po wydaniu czeskim, słowackie wydawnictwo Lindeni będące częścią grupy wydawniczej Albatros, zapowiedziało wydanie słowackie powieści Dutki „Czerń i Purpura” w kwietniu 2022. Pisarz odwiedził Słowację we wrześniu 2022 na zaproszenie wydawnictwa Lindeni, któremu udzielił obszernego wywiadu w słowackim radiu oraz literacki festiwal w Żilinie. Wydawnictwo Lira poinformowało w styczniu 2023 o sprzedaży praw do powieści "Sen o Glajwic" największemu czeskiemu wydawcy, grupie Albatros Media.

Twórczość

Charakterystyka twórczości

Akcja jego powieści toczy się w różnych okresach historycznych, m.in. w starożytności, średniowieczu i podczas II wojny światowej. W swojej twórczości prozatorskiej Dutka łączy postacie i wydarzenia historyczne z fikcją literacką. Od początku kariery pisarskiej współpracował z warszawskim wydawnictwem Albatros Andrzej Kuryłowicz, ale od 2019 roku jego nowe powieści ukazują się w warszawskim Wydawnictwie Lira. Dutka jest pisarzem wykorzystującym warsztat historyka do tworzenia narracji powieściowych, a podstawową kategorią literacką, jaką stosuje, jest suspens, rozumiany jako stan napięcia, oczekiwania na to, jak rozwinie się akcja. Według Marii Olechy- Lisieckiej z redakcji Dziennika Zachodniego twórczość Dutki znajduje się w kręgu niedocenianych autorów polskiego kryminału, choć jego proza sensacyjna, szczególnie powieści z pierwszym czarnoskórym detektywem w polskim kryminale Maxem Kwietniewskim, znajdują się na bardzo wysokim poziomie artystycznym. Z kolei powieść Dutki Czerń i Purpura została zauważona przez badaczkę literatury współczesnej odnoszącej się do Zagłady dr hab. Martę Tomczok z Uniwersytetu Śląskiego w pracy Czyja dzisiaj jest Zagłada? Retoryka-ideologia, popkultura.

Proza

• Krew Faraonów, Wydawnictwo Albatros. A. Kuryłowicz 2005
  • Egipt, półtora tysiąca lat przed Chrystusem, czasy panowania królowej Hatszepsut. Anchnum, młody kapłan boga Sobka, przybywa do Teb i zatrzymuje się w domu wysokiego urzędnika królowej i jego żony Szaferre. Zaprzyjaźnia się tam z hetyckim niewolnikiem Ursilisem. Jak się okazuje, jego przyjazd nie był przypadkowy. Ojciec Szaferre zostaje zamordowany, ona sama – uwięziona. Anchnum i Ursilis zostają zmuszeni do ucieczki z Egiptu. Udają się na poszukiwanie babilońskiego kupca, który ponoć zna tajemnicę przeszłości Anchnuma i jego przeznaczenia. Wyprawa, która będzie wiodła przez Palestynę, Fenicję i Syrię zakończy się poznaniem tajemniczej kapłanki Isztar.

• Taniec Szarańczy, Wydawnictwo Albatros. A. Kuryłowicz 2007
  • Paryż, rok 1940. Przedsiębiorca Jean Gilbert ukrywa swą tożsamość. W rzeczywistości jest sowieckim szpiegiem Leonardem Trepperem mającym na sumieniu woltę w hiszpańskiej wojnie domowej. Ściga go niemiecki kontrwywiad. W wątku współczesnym komisarz Festiger prowadzi śledztwo w sprawie zabójstwa starszego człowieka. Nieoczekiwanie te dwie historie łączą się ze sobą. Kryminał ten nawiązuje do twórczości Frederica Forsytha czy Kena Folletta.

• Bractwo Mandylionu, Wydawnictwo Albatros. A. Kuryłowicz 2009 (ponowne wydanie rozszerzone i zmienione wydawnictwo Lira, 2020)
  • Przełom XII i XIII wieku. Gotfryd z Melville, normandzki szlachcic udaje się na wyprawę na zlecenie tajemniczego bractwa pragnącego zdobyć tajemniczą relikwię. Na kolejnych wyprawach spędzi resztę życia. W tle trzecia i czwarta krucjata.

• Czerń i Purpura, Wydawnictwo Albatros. A. Kuryłowicz 2013 (ponowne wydanie powieści przez wydawnictwo Albatros w roku 2019).
  • Powieść inspirowana prawdziwą historią miłości SS-mana Franza Wunscha do słowackiej żydówki Heleny Citronowej. Słowacja, rok 1939. Spokojne życie Mileny Zinger, dwudziestoletniej studentki konserwatorium muzycznego w Bratysławie zostaje przerwane przez wybuch wojny. Milena i jej rodzina rozpoczynają dramatyczną walkę o przetrwanie. Tymczasem w Austrii, będącej częścią III Rzeszy, osiemnastoletni Franz Weimert zostaje gorliwym nazistą. Wstępuje najpierw do Hitlerjugend, a następnie, po śmierci brata, do SS. Mijają trzy lata. W 1942 roku do obozu w Auschwitz przybywa pierwszy transport żydowskich kobiet. Wśród nich znajduje się Milena. Szybko zdaje sobie sprawę, że w tym piekle ma nikłe szanse na przeżycie. W wyniku nieoczekiwanego splotu okoliczności, chcąc ratować życie, dziewczyna zostaje zmuszona do zaśpiewania na suto zakrapianej urodzinowej imprezie młodego, brutalnego esesmana. Poruszony śpiewem dziewczyny Franz Weimert zaczyna się nią interesować…

• Kartagińskie Ostrze, Wydawnictwo Albatros. A. Kuryłowicz s.c. 2015
  • Okres wojen punickich. Etruski lukomon, Lars Arnth, przyjaciel Hannibala, przeczuwając swój rychły koniec, szuka swego następcy. Przeczuwa, że może nim być Polibiusz, młody grecki niewolnik Hiperbolosa, podwójnego szpiega spiskującego na rzecz Kartaginy. Powieść nawiązuje do postaci historyka starożytnego, Polibiusza z Megalopolis.

• Lunatyk, Wydawnictwo Albatros. A. Kuryłowicz 2016
  • Kraków, 1986. Oficer SB Kazimierz Wiśniak zostaje oddelegowany na spotkanie z grupą oficerów tajnych służb radzieckich i NRD, które zajmują się operacją Lunatyk. Pod pozorem powołania wielkiego banku na zachodzie komuniści przygotowują sobie grunt pod przetrwanie. Trwa pieriestrojka i komunistyczny ustrój powoli chyli się ku upadkowi. Po przejściu tajnego szkolenia w ZSRR Wiśniak wyjeżdża do Nigerii. W kraju pozostawia jednak nierozwiązane sprawy, które jeszcze bardziej się komplikują gdy Wiśniak niechcący zabija w Turcji radzieckiego oficera. 28 lat później czarnoskóry detektyw polskiego pochodzenia Max Kwietniewski, otrzymuje od tajemniczego zleceniodawcy sprawę zamordowanego w 1987 amerykańskiego lobbysty. Tropy wiodą go do kraju jego przodków...

• Czarna Pszczoła, Wydawnictwo Albatros sp. z o.o. 2017
  • Druga powieść Dutki z Maxem Kwietniewskim, czarnoskórym detektywem z Nowego Jorku. Francja, 1940. W Biarritz nad Atlantykiem zostają znalezione zwłoki polskiego malarza żydowskiego pochodzenia Józefa Rajnfelda. Francuska policja Vichy kolaborująca z Niemcami utrzymuje, że to było samobójstwo. Jedyny świadek ma powody, aby milczeć. Warszawa 2015, nad brzegiem Wisły zostają znalezione zwłoki nastolatka z poderżniętym gardłem. Ktoś zadał sobie trud, by upodobnić śmierć chłopca do śmierci Rajnfelda. Matka chłopaka, Agata Wróblewska, znana dziennikarka zrozpaczona po śmierci syna zwraca się do Maxa Kwietniewskiego, by rozwikłał zagadkę dwóch śmierci, odległych od siebie o 75 lat.

• Kurier z Toledo, Wydawnictwo Lira 2019
  • Warszawa, rok 1936. Młody dyplomata, hrabia Antoni Mokrzycki, wyjeżdża na zlecenie wywiadu do pogrążonej w kryzysie Hiszpanii. Mokrzycki zostawia w Polsce narzeczoną „z rozsądku” i kochankę, która jako jedyna zna jego sekret. Kiedy w czasie hiszpańskiej misji na drodze dyplomaty pojawia się Teo, młody anarchista, a zarazem uczeń szkoły korridy z Madrytu, ich wspólny los zostaje przypieczętowany. Mokrzycki stanie przed koniecznością postawienia wszystkiego na jedną kartę i zaryzykuje – swoją karierę, narzeczeństwo, a nawet życie.

• Kurier z Teheranu, Wydawnictwo Lira 2020
  • Hrabiemu Antoniemu Mokrzyckiemu, dyplomacie znanemu z powieści Kurier z Toledo nie dane było ułożyć sobie życia u boku żony. Powołany do wojska w stopniu podporucznika otrzymuje rozkaz jako agent Dwójki: ma wywieźć i schować dokumenty agentów polskiego wywiadu w ZSRR. Jednak kampania wrześniowa komplikuje te plany. Mokrzycki staje do walki z Armią Czerwoną w drodze do rumuńskiej granicy. Zaprowadzi go to do obozu kozielskiego. Cudem unika Katynia. Staje się świadkiem ponurej tajemnicy, która zaważy na losie Polski podczas wojny światowej...

• Kurier z Tivoli, Wydawnictwo Lira 2021
  • W styczniu 1944 Antoni Mokrzycki zostaje wysłany przez generała Andersa i amerykański wywiad do ojczyzny, by zatrzymać powstanie przeciw Niemcom i kontynuować walkę z Sowietami. Bierze udział w piekle powstania warszawskiego podczas rzezi Woli, jednak jego misją przeciwstawić się komunistom z UB i NKWD. Nie wie jednak, że ubecja ma w swoich szeregach kogoś, dla kogo zabicie Mokrzyckiego staje się sprawą osobistą. Ostatni tom trylogii rozgrywa się do 1947, choć zawiera też dalsze losy Mokrzyckiego do jego śmierci w 1979 roku.

• Apokryf, Wydawnictwo Lira 2021
  • Pierwsza powieść z trylogii antycznej Dutki. II wiek naszej ery – główny bohater powieści to rzymski legat Sekstus Juliusz Sewerus, który spowiada się synowi ze zbrodni, jakich dokonał w Judei podczas wielkiego powstania Żydów przeciwko Rzymowi. Dutka napisał powieść szkatułkową, pierwszą w polskiej literaturze poświęconą powstaniu Bar-Kochby. Na kartach powieści pojawia się cesarz Hadrian, najsłynniejszy rabin żydowski tamtego czasu Akiba ben Josef oraz sam Szymon Bar-Kochba.

• Sen o Glajwic, Wydawnictwo Lira 2022
  • powieść historyczno-obyczajowa z wątkiem fantasy. W 1932 roku do niemieckiego miasta Gleiwitz na Górnym Śląsku przybywa młody nauczyciel Martin Weber, który szybko poznaje stosunki panujące w szkole kształcącej śląsko-niemiecką elitę. Dochodzi do konfliktu z nazistami...w 2016 roku do Gliwic, będących częścią współczesnej Polski przybywa Marcin Burdyga, który podejmuje pracę w liceum. Odkrywa, że szkoła jest pełna tajemnic, a jeden z jego uczniów znika w tajemniczych okolicznościach.

• Apostata, Wydawnictwo Lira 2022
  • Druga powieść z trylogii antycznej Dutki. IV wiek naszej ery – do Konstantynopola przybywa młody Ammian Marcellinus, Grek i żołnierz, późniejszy, ostatni wielki historyk Antyku. Jest świadkiem konfliktów religijnych między arianami i katolikami oraz ich zderzenia z umierającą religią grecko-rzymską. Sam jest mitraitą. Awansuje na dworze Konstancjusza II, a potem Juliana Apostaty. Podróżuje i poznaje Persów, Rzymian, i barbarzyńców. Jest świadkiem wielkiej bitwy pod Adrianopolem w 378, która zachwiała cesarstwem rzymskim. Powieść stanowi wielowątkową i wielopłaszczyznową narrację o końcu świata antycznego z licznymi odniesieniami do filozofii i teologii, w tym ukazuje, jak chrześcijaństwo z religii prześladowanej stało się religią prześladującą.

Monografie naukowe

• Zapomniany Stańczyk. Rzecz o Stanisławie Koźmianie (1836–1922), Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2015.

Monografia naukowa będąca biografią i analizą historiograficzną jednego z najważniejszych postaci środowiska krakowskich konserwatystów z XIX wieku. Jej bohaterem jest Stanisław Koźmian, galicyjski polityk, historyk amator, wieloletni dyrektor teatru w Krakowie.

Bibliografia

• http://www.historyczny.uj.edu.pl/documents/41611/4926eb92-849f-4304-9729-65f29115b374
• http://www.wydawnictwoalbatros.com/autorzy,357,wojciech-dutka.html
• Dr Wojciech Dutka, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2015-07-10] .

Linki zewnętrzne

• Rozmowa z pisarzem o powieści Czerń i Purpura, Warszawa, 13.05.2013
• Rozmowa z pisarzem o powieści Kartagińskie Ostrze, Gliwice, 24.06.2015
• Rozmowa z pisarzem o powieści Czarna Pszczoła, Kraków, Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie, 29.09.2017