Wojownik jawajski
| Nisaetus bartelsi[1] | |||
| (Stresemann, 1924) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
wojownik jawajski | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Wojownik jawajski[3] (Nisaetus bartelsi) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Jest endemitem indonezyjskiej wyspy Jawa. Zagrożony wyginięciem.
- Systematyka
- Takson ten został po raz pierwszy opisany naukowo w 1924 roku przez Erwina Stresemanna, który nadał mu nazwę Spizaëtus nipalensis bartelsi, uznając go za podgatunek wojownika górskiego. Holotyp pochodził z zachodniej Jawy[4]. Gatunki wojowników z Azji były tradycyjnie umieszczane w rodzaju Spizaetus, ale w 2005 roku na podstawie badań molekularnych uznano, że reprezentują one inną linię rozwojową niż wojowniki z Nowego Świata i powinny zostać przeniesione do osobnego rodzaju. Dla nazwania tego rodzaju użyto dostępnej nazwy Nisaetus[5]. Nie wyróżnia się podgatunków[4][6].
- Morfologia
- Grzbiet jest brązowy, klatka piersiowa czarna w białe plamki, skrzydła ciemnobrązowe. Długi ogon od strony zewnętrznej ubarwiony jest w czarno-brązowe pasy. Brzuch i wewnętrzna strona ogona są białe, poprzecinane rdzawobrązowymi pasami. Oczy i nogi są żółte, a woskówka szara. Osobniki tego gatunku osiągają długość 60 cm.
- Ekologia i zachowanie
- Wojowniki górskie żyją w lasach, głównie pierwotnych, pomiędzy równoleżnikami 6°S a 8°S, na wysokościach od 500 do 1000 m n.p.m., choć pojawiały się nawet powyżej 3000 m n.p.m. Bywają też spotykane w lasach wtórnych i na plantacjach drzew. Żywią się małymi ssakami, mniejszymi ptakami, wężami i jaszczurkami.
- Okres godowy trwa od maja do sierpnia. Gniazdo jest zbudowane z patyków, wyłożone zielonymi liśćmi i umieszczone na dużym drzewie. Samica składa jedno jajo. Okres inkubacji trwa 47–48 dni. Karmieniem piskląt zajmują się oboje rodzice. Młode są w pełni opierzone po 68–72 od wyklucia.
- Status
- Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje wojownika jawajskiego za gatunek zagrożony (od 1988 roku T – threatened, od 1994 roku EN – endangered). Liczebność populacji szacuje się na 300–500 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy. Do głównych zagrożeń dla gatunku należy utrata siedlisk oraz chwytanie przez ludzi na handel[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Nisaetus bartelsi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Nisaetus bartelsi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-18].
- ↑ a b Javan Hawk-eagle (Spizaetus bartelsi). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
- ↑ Species account: Javan Hawk-eagle Nisaetus bartelsi. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-11-18]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-18]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wojownik jawajski. [w:] The Eagle Directory [on-line]. [dostęp 2014-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-28)]. (ang.).
- James Ferguson-Lees, David A. Christie: Raptors of the World. Christopher Helm, 2001. ISBN 0-7136-8026-1.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia wojownika jawajskiego. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).