Zażynki
 Kanuty Rusiecki, Żniwiarka, 1844 | |
| Typ święta |
słowiańskie, ludowe |
|---|---|
| Podobne święta | |
Zażynki – słowiański ludowy obyczaj związany z początkiem żniw.
Żniwa rozpoczynały się, kiedy ziarno było odpowiednio twarde, a słoma miała właściwy odcień. Głos przepiórki wyznaczał czas rozpoczęcia zbiorów, czyli zażynków. Ścięcie pierwszych kłosów odbywało się zawsze w dzień poświęcony Matce Boskiej – sobotę lub środę, nigdy natomiast w uważane za pechowe pozostałe dni[1][2].
Koszenie rozpoczynało się rytualnie, gospodarz zdejmował kapelusz i mówił "Boże dopomóż", a po naostrzeniu kosy żegnał się i przystępował do pracy. Dawniej po rozpoczęciu żniw i pierwszym pokosie gospodyni rozściełała biały obrus na ziemi, układała na nim chleb, gorzałkę i kiełbasę, żniwiarze siadali dookoła i spożywali.
Niemniej ważny był pierwszy zżęty snop zboża, który w celu udekorowania (zwyczaj ten na przełomie XVIII i XIX wieku niemal całkowicie zastąpił przybyły z Niemiec zwyczaj dekorowania choinki) przechowywano do Święta Godowego[3][4]. W wielu regionach przyszłoroczny siew rozpoczynano z ziarna pozyskanego z tegoż właśnie snopa (zob. diduch).
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Janusz Hochleitner, Obrzędy doroczne w kulturze chłopskiej Warmii południowej w XVI-XVIII wieku, Olsztyn 2006, s. 147.
- ↑ Kwiryna Handke, Polski język familijny. Opis zjawiska, Warszawa 1995, s. 324.
- ↑ Czesław Witkowski, Doroczne polskie obrzędy i zwyczaje ludowe, Kraków 1965, s. 50.
- ↑ Jan Stanisław Bystroń, Zwyczaje żniwiarskie w Polsce, Kraków 1916, s. 34.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziedzictwo kulturowe Lubelszczyzny - Kultura Ludowa, praca zbiorowa pod kierunkiem Alfreda Gaudy, Lublin 2001, ISBN 83-91-4962-1-X