Zabudowa szachulcowa w Quedlinburgu
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Roofs_of_Quedlinburg_Germany.jpg/220px-Roofs_of_Quedlinburg_Germany.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Quedlinburg_Klopstockhaus_%282094590393%29.jpg/220px-Quedlinburg_Klopstockhaus_%282094590393%29.jpg)
Zabudowa szachulcowa w Quedlinburgu – wielki zespół budynków o konstrukcji szkieletowej z XIV-XX w., stanowiący większość zabudowy historycznego Starego i Nowego Miasta, które wraz z wzgórzem zamkowym stanowią wspólny zespół zabytkowy miasta Quedlinburga.[potrzebny przypis]
Rozwój budownictwa[edytuj | edytuj kod]
Tradycja budownictwa ryglowego w Quedlinburgu sięga XIII wieku. Stopniowo zastępowała ona prostą zabudowę drewnianą wąskich i krętych ulic miasta. Od strony chronologicznej można podzielić zabudowę na pięć kategorii. Najstarszą grupę reprezentuje 11 domów zbudowanych przed 1530 r. (1%), następnie 70 powstałych pomiędzy 1531 a 1620 (5%), 439 wzniesionych w latach 1621–1700 (33%), 552 wybudowanych w XVIII w. (42%) oraz 255 z XIX-XX w. (19%). Tradycja tego typu budownictwa była długa również w pobliskich miastach; np. w Wernigerode zachowały się 624 domy, w Stolberg – 354, w Osterwieck – 353. Do II wojny światowej duży zespół domów tego typu znajdował się w Halberstadt. Czyni to Quedlinburg największym tego rodzaju zespołem na obszarze Saksonii-Anhalt i jednym z największych w Niemczech.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Finkenherd_in_Quedlinburg.jpg/220px-Finkenherd_in_Quedlinburg.jpg)
Obecnie zabudowę szachulcową miasta stanowi ponad 1300 domów. W przeciwieństwie do budowli murowanych, różnice stylowe są dostrzegalne w detalach, natomiast struktura i ogólny obraz cechuje wyjątkowa zachowawczość i wierność tradycji, co czyni zabudowę tego miasta dość spójną. Dachy kryto czerwoną dachówką, natomiast zróżnicowane w wyglądzie dekoracje elewacje były malowane w różnych barwach, co nadało miastu malowniczości.
Do rejestru zabytków wpisano ponad 1200 domów. Zabudowa ocalała ze zniszczeń ostatniej wojny, niemniej wymagała gruntownej konserwacji. W latach 1989–2005 udało się odrestaurować 650 zabytkowych domów. Na podstawie analizy dendrochronolicznej zidentyfikowano ponad 20 domów pochodzących ze średniowiecza (XIII i XIV w.).
Przykłady[edytuj | edytuj kod]
Na szczególną uwagę zasługują następujące zabytki:
- Dom przy ul. Word 3. (tzw. Wordhaus);
- Dom F.G. Klopstocka, obecnie muzeum poświęcone pisarzowi z ok. 1570 r.;
- Dom gildii kupieckiej Zur Rose z 1612 r., Breite Straße 38;
- Tzw. Börse (pol. Giełda) z 1683 r., Steinweg 23;
- Dawna gospoda Weißer Engel z 1623 r., Lange Gasse 33 (sufity na piętrze pokryte 11 reliefami stiukowymi, przedstawiającymi sceny ze Starego Testamentu);
- Zabudowa rynku z kamiennym ratuszem i drewnianymi domami z XV-XX w.;
- Hagensches Freihaus z 1597 r., Bockstraße 6/Klink 11;
- Salfeldtsches Palais, Kornmarkt 5;
- Dom w stylu secesyjnym z 1903 r. na miejscu szpitala św. Ducha projektu Maxa Schnecka.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Quedlinburg_Steinweg_11.jpg/500px-Quedlinburg_Steinweg_11.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Quedlinburg_Benedikti_01.jpg/500px-Quedlinburg_Benedikti_01.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Quedlinburg_Schmale_Stra%C3%9Fe_47_48.jpg/500px-Quedlinburg_Schmale_Stra%C3%9Fe_47_48.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Schedlinburg_Schlossberg_10.jpg/500px-Schedlinburg_Schlossberg_10.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Quedlinburg_Word_1_2_3.jpg/500px-Quedlinburg_Word_1_2_3.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Quedlinburg_Wassertorstra%C3%9Fe_18-20.jpg/500px-Quedlinburg_Wassertorstra%C3%9Fe_18-20.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Quedlinburg_Marktstr_6.jpg/500px-Quedlinburg_Marktstr_6.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Quedlinburg_Am_Hoken.jpg/500px-Quedlinburg_Am_Hoken.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Quedlinburg_B%C3%B6rse.jpg/500px-Quedlinburg_B%C3%B6rse.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Quedlinburg_Hohe_Strasse.jpg/500px-Quedlinburg_Hohe_Strasse.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Quedlinburg_Steinbr%C3%BCcke_11.jpg/500px-Quedlinburg_Steinbr%C3%BCcke_11.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Quedlinburg_Steinweg_Boerse.jpg/500px-Quedlinburg_Steinweg_Boerse.jpg)
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hans-Hartmut Schauer: Quedlinburg Fachwerkstadt Weltkulturerbe. Berlin 1999