Zdobywanie powietrza

Zdobywanie powietrza

La conquista del aire

Autor	Belén Gopegui
Tematyka	marksizm, literatura piękna
Typ utworu	powieść
Data powstania	1998
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Hiszpania
Język	hiszpański
Data wydania	1998
Wydawca	Editorial Anagrama
Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	2009
Wydawca	Dom Wydawniczy REBIS
Przekład	Wojciech Charchalis

Zdobywanie powietrza (hiszp. La conquista del aire) – trzecia powieść autorstwa hiszpańskiej pisarki Belén Gopegui, wydana w 1998 roku. W Polsce książka ukazała się w 2009 roku, w przekładzie Wojciecha Charchalisa.

Konstrukcja utworu

Zdobywanie powietrza składa się z prologu, trzech części oraz zakończenia. W prologu (w polskiej wersji przełożonym przez Magdę Potok) przedstawiono refleksję dotyczącą roli i intencji narratora w powieści współczesnej. W przypadku utworu Belén Gopegui, narrator wybrał opowieść o pieniądzach, aby poznać, zrozumieć i przedstawić mechanizmy zachodzące w czasach kapitalizmu. Następnie w trzech kolejnych częściach przedstawiono perypetie trójki przyjaciół, którzy stają przed bardzo trudną próbą: utrzymania przyjaźni, pracy i miłości.

Fabuła

Akcja powieści ma miejsce głównie w Madrycie i trwa nieco ponad dwa lata. Historia toczy się pod koniec lat 90. XX wieku, dokładnie pomiędzy 11 października 1994 i 26 listopada 1996 roku.

Jej głównymi bohaterami są Carlos Maceda, Santiago Álvarez i Marta Timoner – trójka trzydziestoparolatków, która od wielu lat spotyka się co dwa lub trzy miesiące na kolacji, aby wspólnie dzielić się historiami z pracy, życia codziennego, wymieniać się poglądami politycznymi i miło spędzać czas. Ich długotrwała i bliska więź sprawia, że Carlos decyduje się poprosić przyjaciół o pożyczkę ośmiu milionów peset – pieniędzy, dzięki którym byłby w stanie poprawić sytuację finansową swojej firmy. Zarówno Marta, jak i Santiago zapewniają Carlosa, że są w stanie mu pomóc i bez zastanowienia się nad konsekwencjami ich czynu, zgadzają się pożyczyć pieniądze. Wraz z rozwojem fabuły czytelnik poznaje bliskich trójki przyjaciół.

Carlos, właściciel podupadającej firmy zajmującej się produkcją elektroniki, ma żonę Ainhoę oraz syna Diega. Santiago, wykładowca na uniwersytecie jest związany z Sol, nauczycielką muzyki, jednak niedługo po pożyczeniu pieniędzy rozstają się, ponieważ Álvarez nie potrafi wyobrazić sobie wspólnego życia razem i zakochuje się w bogatej Leticii. Marta Timoner, na początku powieści pracowniczka Ministerstwa Transportu, jest żoną o pięć lat starszego Guillermo, który marzy o kupnie domu i założeniu rodziny. Przed pożyczką Marta i Santiago należeli do dosyć zamożnych ludzi, z dobrze płatną pracą i spełnieniem zawodowym. W chwili kiedy stają się biedniejsi o 4 miliony peset zdają sobie sprawę, że nie czują się pewnie bez tej kwoty. Bohaterowie Zdobywania powietrza uświadamiają sobie, jak pieniądze wpływają na ich samopoczucie i relacje. Marta i Ainhoa nie są pewne swojej przyszłości w pracy, pojawiają się obawy o ich stanowiska. Santiago uważa się za biednego, ale w żaden sposób nie chce dać po sobie tego poznać, a Carlos staje przed bardzo trudną decyzją: ile jest w stanie poświęcić swoje ideały dla dobra firmy.

Pomiędzy przyjaciółmi i ukochanymi narastają problemy brzemienne w skutkach: Ainhoa oddala się od męża i ma romans z kolegą z pracy, Marta wraz z Guillermem decydują się na separację, Santiago przyjmuje ofertę pracy daleką od jego przekonań ideologicznych i wiąże się z bardzo bogatą kobietą, natomiast Carlosowi nie udaje się utrzymanie firmy, którą postanawia sprzedać.

Krytyka literacka

Zdobywanie powietrza spotkało się z pozytywnym odbiorem przez hiszpańskich krytyków literackich. Francisco Umbral, słynny nowelista i publicysta, nazwał powieść Belén Gopegui „idealną” natomiast w Revista de Libros Ignacio Echevarría pisał o „nieuniknionej powieści we współczesnej prozie hiszpańskiej”.

Przekład

Książkę hiszpańskiej pisarki przełożono i wydano również w innych krajach: we Włoszech (La conquista dell'aria), Francji (La Conquête de l'air), Niemczech (Die Eroberung der Luft), Rumunii (Cucerirea spațiului), Serbii i Czarnogórze (Osvajanje vazduha).

Ekranizacja

W 2000 roku na podstawie powieści powstał film Las razones de mis amigos (W Polsce znany pod tytułem Moi przyjaciele), którego reżyserem jest Gerardo Herrero, a scenarzystą Ángeles González Sinde. W rolach głównych wystąpili Sergi Calleja (Carlos), Marta Belaustegui (Marta) oraz Joel Joan (Santiago).

Bibliografia

• Belén Gopegui. Zdobywanie powietrza. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS, 2009.