Łabędź (Szałstry)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Łabędź
niestandaryzowany przysiółek wsi
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

olsztyński

Gmina

Jonkowo

Część miejscowości

Szałstry

SIMC

nie nadano[1]

Położenie na mapie gminy Jonkowo
Mapa konturowa gminy Jonkowo, po lewej znajduje się punkt z opisem „Łabędź”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Łabędź”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Łabędź”
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego
Mapa konturowa powiatu olsztyńskiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Łabędź”
Ziemia53°49′33″N 20°09′33″E/53,825833 20,159167[1]

Łabędź (niem. Labens, 1938–1945 Gulben) – nieoficjalny przysiółek wsi Szałstry w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jonkowo[1]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Osada na południowy zachód od wsi Szałstry widoczna na mapie z 2008 r. i oznaczone jako Łabędź[2], 12 km na zachód od Jonkowa. Brak w bazie TERYT (stan: sierpień 2013 r.), jednak na mapie satelitarnej widoczne są zabudowania. Jako osada wymieniana była w 2005 r. w wydawnictwach regionalnych[3].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Osada istniała już w XIV w., 5 października 1374 r. Prus Hanko de Gulben (Hannikony de Littow[4]) zakupił od kapituły warmińskiej folwark obejmujący 6 łanów na prawie chełmińskim. Nazwa folwarku - Gulben - powstała od nazwiska nabywcy. Polska nazwa jest tłumaczeniem pierwotnej, staropruskiej nazwy. W kwietniu 1544 r. Peter Plaff, starosta olsztyński, otrzymał od kapituły warmińskiej dobra ziemskie w Łabędziu (Gulben) (a także 7 włók w Gotkach), lokowane na prawie magdeburskim. W dawnych dokumentach osada zapisywana jako Golben (1564, 1673), Labetz (1656), Labęc (1755), Labenz (1772), Labens (od XVIII w., początkowo równocześnie z nazwą Golben).

W 1905 r. mieszkało w osadzie 9 osób, w 1910 - pięć. We wrześniu 1928 r. zmieniono status osady z obszaru dworskiego na wiejski i włączyły do gminy Szałstry. W 1938 r. ówczesne władze niemieckie zmieniły urzędowa nazwę miejscowości z Labens na Gulben.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Łabędź, Labens, Gulben
  • Robert Syrwid, Kościoły parafialne gminy Jonkowo, Olsztyn: Wyd. Littera, 2005, ISBN 83-89775-02-6, OCLC 749503115.
  • Anna Pospiszyl, Toponimia południowej Warmii. Nazwy miejscowe. Pojezierze, Olsztyn, 1987, ISBN 83-7002-289-8
  • Georg Kellmann, Historia parafii Klebark Wielki, jej wiosek i okolic. Parafia p.w. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Klebarku Wielkim, Klebark Wielki 2007, ISBN 978-83-918968-1-5

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 70971
  2. Mapa: Kraina Drwęcy i Pasłęki. Szlaki Rowerowe., Łukta 2008 r.
  3. Robert Syrwid, Kościoły parafialne gminy Jonkowo. Wyd. Littera, Olsztyn 2005, (strona 38)
  4. Georg Kellmann, Historia parafii Klebark Wielki, jej wiosek i okolic. Parafia p.w. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Klebarku Wielkim, Klebark Wielki 2007