Łuk mongolski

Łuk mongolski

Łuk mongolski – odmiana łuku refleksyjnego (odwracalnego) używana przez armię imperium mongolskiego. Proces wykonania łuku mongolskiego znamy dzięki zachowanej do dzisiaj w Mongolii tradycji (wciąż odbywają się tam zawody strzeleckie).

Rdzeń stanowiła wysuszona brzozowa deseczka, końce wykonane również z drewna musiały mieć naturalne wygięcie; wklejano w nie kościane płytki z wycięciami na cięciwę. Od strony wewnętrznej do brzozowego rdzenia przyklejano długie płaskie płytki z rogu kozła lub bawołu, a do zewnętrznej – odpowiednio spreparowane płytki ze ścięgien zwierzęcych. Owe złożone elementy oklejono paskami kory brzozowej zabezpieczającej przed wilgocią. Na koniec w centralną wewnętrzną cześć wklejano płytkę drewnianą, rogową lub kościaną, a na zewnątrz płytkę kościaną. Cięciwę sporządzano ze splecionych rzemieni z surowej twardej skóry zwierzęcej.

O wyjątkowej pozycji łuku w życiu koczowników Wielkiego Stepu (nie tylko Mongołów) świadczy wzmianka w Tajnej historii Mongołów:

Jeżeli komuś, kto jeszcze żyje, nieprzyjaciel odbierze kołczan, to po co wtedy żyć? Czy dla męża jest coś piękniejszego, niż leżeć po śmierci ze swoim łukiem i kołczanem?

Bibliografia

• Stanisław Kałużyński: Dawni Mongołowie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1983.
• Jacek Kotbus: Hulagu-chan w Bagdadzie. 15 lutego 1258, z serii: „Batalie i wodzowie wszech czasów” numer 15, „Rzeczpospolita” 26 kwietnia 2008 (dodatek).
• David Nicolle, Wiaczesław Szpakowski: Kałka 1223. Najazd Mongołów Czyngis-chana na Ruś, przekład Tomasz Basarabowicz, z serii: „Kampanie” tom 3, Osprey Publishing, Kraków 2008, s. 28–29, ISBN 978-83-7396-748-9.
• Witold Świętosławski: Uzbrojenie koczowników Wielkiego Stepu w czasach ekspansji Mongołów (XII-XIV wiek), Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź 1996, ISBN 83-85879-71-4.
• Tajna historia Mongołów. Anonimowa kronika mongolska z XIII wieku, przełożył z mongolskiego, wstępem i komentarzami opatrzył Stanisław Kałużyński, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1970, rozdział VII, § 190 (s. 132).