Źródło Będkówki
50°10′54″N 19°45′13″E/50,181667 19,753611 pomnik przyrody ustanowiony 1997
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Lokalizacja | |
Położenie na mapie gminy Wielka Wieś  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
| 50°10′54″N 19°45′13″E/50,181667 19,753611
| |
Źródło Będkówki – główne wywierzysko dające początek potokowi Będkówka w Dolinie Będkowskiej na Wyżynie Olkuskiej. Znajduje się na wysokości 349 m n.p.m. u podnóży lewych zboczy Doliny Będkowskiej[1]. Dolina powyżej źródła jest bezwodna. Mimo że jest tam koryto potoku, miejscami nawet głębokie, woda płynie nim tylko po dużych opadach deszczu[2].
Jest to jedno z największych wywierzysk krasowych całej Jury. Ma wydajność od 50 do 150 l/s. Spod skały wypływa krystalicznie czysta woda, tworząca spory basenik. W źródle stwierdzono występowanie rzadkich w Polsce gatunków okrzemek: Lucidola acidoclinata i Caloneois fontinalis. Warstwę wodonośną tworzą wapienie płytowe i skaliste oraz margle. Temperatura wody wynosi 9,1 °C, odczyn obojętny (pH 7,27), mineralizacja 354,2 mg/l (woda słodka)[2].
Na zboczu powyżej wywierzyska znajduje się Skała nad Źródłem i system pięciu Jaskiń nad Źródłem. Najciekawsza z nich jest Jaskinia nad Źródłem Pierwsza, której otwór wlotowy znajduje się na wysokości ok. 400 m n.p.m.[3]
Źródło zachowało swój naturalny charakter. W 1997 r. uznane zostało za pomnik przyrody (figuruje w rejestrze pomników przyrody gminy Wielka Wieś)[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dolinki Podkrakowskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Kraków: Wyd. Compass, 2006. ISBN 83-89165-95-3.
- ↑ a b Na podstawie tablicy informacyjnej zamontowanej przy źródle
- ↑ M. Szelerewicz, A. Górny, 1986, Jaskinie Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej, PTTK „Kraj”, Kraków-Warszawa
- ↑ Pomnik przyrody Będkówki. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-09-21].