Żezoń reglowiec
| Othius lapidicola | |||
| Märkel et Kiesenwetter, 1848 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
żezoń reglowiec | ||
| Synonimy | |||
| |||
Żezoń reglowiec[1] (Othius lapidicola) – gatunek chrząszcza z rodziny kusakowatych i podrodziny kusaków. Występuje w zachodniej części palearktycznej Eurazji.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1848 roku przez Johanna Christiana Friedricha Märkela i Ernsta Hellmutha von Kiesenwettera. Jako lokalizację typową wskazano Alpy w Karyntii[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o wydłużonym ciele długości od 5,5 do 7 mm. Głowa jest krępa, rozszerzona ku tyłowi, pokryta mikrorzeźbą w postaci poprzecznego kreskowania, czarna z żółtobrunatnymi głaszczkami i czułkami. Silne, zakrzywione żuwaczki mają bruzdę na krawędzi zewnętrznej. Warga górna ma na przedniej krawędzi głębokie, szczelinowate wcięcie. Czułki mają człon trzeci co najwyżej nieco dłuższy niż poprzedni, a człon przedostatni co najmniej o połowę szerszy niż dłuższy. Przedplecze jest nieco tylko szersze od głowy, barwy jasnobrunatnej do smolistobrunatnej. Na powierzchni przedplecza widoczna jest wyraźna mikrorzeźba oraz szeregi punktów grzbietowych, w których punkt drugi leży bliżej przedniego brzegu przedplecza niż trzeci. Pokrywy są nie dłuższe od głowy, żółtobrunatne. Skrzydła tylnej pary są w pełni wykształcone. Odnóża są żółtobrunatnie ubarwione. Przednia ich para ma stopy o rozszerzonych członach, u samców mocniej niż u samic. Smolistoczarny odwłok ma wąską obwódkę błoniastą na tylnym brzegu piątego tergitu[3].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad o borealno-górskim typie rozsiedlenia[4]. Preferuje lasy, zwłaszcza piętro regla górnego[3], ale zamieszkuje też piętro subalpejskie i alpejskie[4]. W lasach zasiedla ściółkę, płaty mchu, stare pniaki, próchnowiska i murszejące drewno. Powyżej górnej granicy lasu bytuje w próchniczej glebie, pod kamieniami i wśród korzeni roślin[4][3].
Gatunek palearktyczny, znany z Wielkiej Brytanii, Portugalii, Hiszpanii, Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji, europejskiej części Rosji, europejskiej i azjatyckiej części Turcji, Gruzji i Armenii[5][2]. W Polsce podawany jest z Karkonoszy, Gór Bystrzyckich, Masywu Śnieżnika, Tatr, Beskidu Śląskiego, Beskidu Żywieckiego, Beskidu Sądeckiego, Gór Sanocko-Turczańskich, Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, Kotliny Kargowskiej, Puszczy Piskiej i Puszczy Boreckiej[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Andrzej Szujecki: Kusakowate (Staphylinidae) lasów Polski. Aspekt różnorodności i monitoringu zooindykacyjnego. Warszawa: Lasy Państwowe, 2017. ISBN 978-83-65659-00-2.
- ↑ a b Lee H. Herman. Catalog of the Stapylinidae (Iscecta:Coleoptera). 1758 to the End of Second Millenium. VI Staphylinine Group (Part 2). Staphylininae: Diochini, Maorothini, Othiini, Platyprosopini, Staphylinini (Amblyopinina, Anisolinina, Hypotiomina, Philonthina). „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 265, s. 2441-3020, 2001.
- ↑ a b c Andrzej Szujecki: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera z. 24 d Kusakowate - Staphylinidae: Wydłużaki - Xantholininae. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1976.
- ↑ a b c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Staphylinidae część 2. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (7), 1980.
- ↑ Othius lapidicola Markel & Kiesenwetter, 1848. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-02-14].
- ↑ gatunek: Othius lapidicola F. Märkel et H. Kiesenwetter, 1848. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2023-02-06].