Żleb pod Banie
Żleb pod Banie – żleb we wschodnich stokach Ornaku w Tatrach Zachodnich. Opada on spod Suchego Wierchu Ornaczańskiego do Dolinki Iwanowskiej, będącej górnym, zachodnim odgałęzieniem Doliny Kościeliskiej[1]. W podwierzchołkowych partiach jest trawiasty i zarastający kosodrzewiną, w dolnej części kamienisty[2].
Żleb słynny jest z tego, że już w XV wieku wydobywano tutaj rudy srebra i miedzi, później rudy żelaza. Kiedy w latach 1765–1768 na zlecenie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego górnicy odnawiali tu kopalnie, byli zaskoczeni ogromem prowadzonych w tym miejscu dawniej prac górniczych. Odkryli oni m.in. 7 starych sztolni. Podczas badań archeologicznych prowadzonych przez Stefana Zwolińskiego w latach 1958–1959 odkryto 2 stare sztolnie, prażalnię rudy i resztki pieca do wytopu miedzi i srebra. Prace górnicze prowadzono tu nawet w zimie – świadczy o tym odnotowany w dokumentach przypadek śmierci w roku 1856 w lawinie śnieżnej 5 górników (wśród nich był ojciec z dwoma synami). Żlebem tym w zimie często schodzą lawiny[3].
Dawniej żleb ten był wypasany, wchodził w skład Hali Ornak. Рo zaprzestaniu wypasu jego górna, dawniej trawiasta część zarasta stopniowo kosodrzewiną. Obecnie jest to obszar ochrony ścisłej „Pyszna, Tomanowa, Pisana”[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tatry Polskie. Mapa turystyczna 1:20 000, Piwniczna: Agencja Wydawnicza „WiT” S.c., 2009, ISBN 83-89580-00-4.
- ↑ Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2023-05-06].
- ↑ Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd. 13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Władysław Szafer, Tatrzański Park Narodowy, Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.