Żołna mała
Wygląd
Merops pusillus[1] | |||
Statius Müller, 1776 | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
żołna mała | ||
Podgatunki | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
Żołna mała[3] (Merops pusillus) – gatunek małego ptaka z rodziny żołn (Meropidae), zamieszkujący Afrykę Subsaharyjską od Senegalu na wschód po Etiopię i na południe po Republikę Południowej Afryki. Jest bardzo licznym i mało płochliwym gatunkiem żywiącym się w znacznej mierze żądłówkami[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Wygląd
- Wierzch zielony, szyja i gardło jaskrawożółta, czarna przepaska na oku i pod szyją. Charakterystyczna brew koloru modrego. Spód ciała jest koloru kasztanowatego.
- Wymiary średnie
- długość ciała 15–17 cm
długość skrzydła 7–8 cm
masa ciała 13–19 g[5]
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
- Biotop
- Tereny otwarte z luźnymi zakrzewieniami.
- Gniazdo
- Nora lęgowa wykopana w piaszczystej skarpie lub brzegu, nie głębsza niż 1 metr[4]. W odróżnieniu od innych żołn nie gnieździ się w koloniach.
- Jaja
- 2–4 w jednym lęgu.
- Wysiadywanie
- ok. 20 dni.
- Pożywienie
- Chwytane w locie owady, głównie błonkówki, chrząszcze, motyle, muchówki i prostoskrzydłe, które dopada po krótkim pościgu ze stałego miejsca czatów[4]. Podobnie jak inne żołny, schwytane żądłówki miażdży końcem dzioba, aby uniknąć użądlenia.
Status[edytuj | edytuj kod]
IUCN uznaje żołnę małą za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na rozpylanie pestycydów w celu ograniczenia liczebności much tse-tse[2].
Podgatunki[edytuj | edytuj kod]
Wyróżnia się 5 podgatunków Merops pusillus[5][6]:
- M. p. pusillus Statius Müller, 1776 – Senegal i Gambia do południowo-zachodniego Sudanu i północnej Demokratycznej Republiki Konga
- M. p. ocularis (Reichenow, 1900) – wschodnia Demokratyczna Republika Konga, północna Uganda i środkowy Sudan do wybrzeży Morza Czarnego
- M. p. cyanostictus Cabanis, 1869 – wschodnia Etiopia, zachodnia Somalia i wschodnia Kenia
- M. p. meridionalis (Sharpe, 1892) – południowa i wschodnia Demokratyczna Republika Konga do zachodniej Kenii i na południe do środkowej Angoli, Zimbabwe i RPA
- M. p. argutus Clancey, 1967 – południowo-zachodnia Angola, Botswana i południowo-zachodnia Zambia
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Merops pusillus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Merops pusillus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Meropidae Rafinesque, 1815 - żołny - Bee-eaters (wersja: 2019-10-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-28].
- ↑ a b c Pod red. Przemysława Busse: Mały słownik zoologiczny. Ptaki. T. II. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 379. ISBN 83-214-0563-0.
- ↑ a b Fry, H. & Boesman, P.: Little Bee-eater (Merops pusillus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-27].
- ↑ F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Todies, motmots, bee-eaters. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-27]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).