Żydowszczyzna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Żydowszczyzna
Państwo

 Białoruś

Obwód

 grodzieński

Rejon

grodzieński

Sielsowiet

Wiercieliszki

Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego
Mapa konturowa obwodu grodzieńskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Żydowszczyzna”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Żydowszczyzna”
Ziemia53°39′24″N 23°54′05″E/53,656667 23,901389

Żydowszczyzna – nieistniejąca wieś na Białorusi, położona w obwodzie grodzieńskim w rejonie grodzieńskim w sielsowiecie Wiercieliszki. Rozsiedlona w latach 1983-1984 ze względu na bliskość zakładu azotowego "Grodno Azot"

Historia[edytuj | edytuj kod]

Dawniej w województwie trockim Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W czasach zaborów w granicach Imperium Rosyjskiego, w guberni grodzieńskiej[1]. W latach 1921–1939 wieś leżała w Polsce, w województwie białostockim, w powiecie grodzieńskim, w gminie Wiercieliszki[2][3].

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 145 osób, 17 było wyznania rzymskokatolickiego, 128 prawosławnego. Jednocześnie 22 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 123 białoruską. Było tu 17 budynków mieszkalnych[2].

Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej i prawosławnej w Grodnie. Podlegała pod Sąd Grodzki i Okręgowy w Grodnie; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Grodnie[4].

Wieś znajdowała się w bezpośrednim sąsiedztwie ciekawego stanowiska archeologicznego interglacjału "Калодзежны Роў"[5] (Studzienna fosa) gdzie w latach 1937-1938 prowadził badania prof. Ludwik Sawicki (archeolog).

W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR. 4 grudnia 1939 włączona do nowo utworzonego obwodu białostockiego[6]. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. 22 lipca 1941 r. włączona w skład okręgu białostockiego III Rzeszy[7]. W 1944 miejscowość została ponownie zajęta przez wojska sowieckie i włączona do obwodu grodzieńskiego Białoruskiej SRR. W 1960 nazwa wsi została zmieniona na Прынёманская (Pryniemańska).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Żydowszczyzna, pow. grodzieński, gm. Wiercieliszki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 887.
  2. a b Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 42.
  3. Mapa Administracyjna Rzeczypospolitej Polskiej 1:300 000, Województwo Białostockie, GUS, Warszawa 1937
  4. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 2044.
  5. Колодежный ров – принеманский овраг [online], ethno-tour.grsu.by [dostęp 2021-04-09].
  6. Карманный атлас СССР. 11-е изд. – Ленинград: ГУГК при СНК СССР, 1940, karta 39
  7. Bezirk Bialystok [online], www.territorial.de [dostęp 2020-04-02].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]