Želmíra Gašparíková
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Język | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki |
Želmíra Gašparíková (ur. 18 stycznia 1901 w Martinie, zm. 15 grudnia 1966 w Pradze) – słowacka językoznawczyni, tłumaczka, bibliotekarka i bibliografka, pedagog.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Želmíra była córką księgarza, Jozefa Gašparíka-Leštinskégo i Anny, z domu Jankovičovej. Początkowo uczyła się Martinie i Preszowie, w latach 1920–1925 studiowała filologię słowiańską i komparatystykę językoznawczą na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola w Pradze. W latach 1925–1926 studiowała na Sorbonie w Paryżu, gdzie w 1930 otrzymała tytuł doktora. W 1935 roku zdała egzamin z bibliotekarstwa[1]. Od 1927 roku pracowała jako bibliotekarz w najstarszej i największej bibliotece na Słowacji – Bibliotece Uniwersyteckiej w Bratysławie. W 1939 była bibliotekarzem w Bibliotece Słowiańskiej w Pradze. Od 1945 roku wykładała język słowacki na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Karola w Pradze[2].
Publikowała w kilku słowackich i czeskich czasopismach: „Slovenské pohľady”, „Elán”, „Bratislava”, „Slovanská knihoveda”, „Časopis pro moderní filologii”, „Kostnické jiskry”. Jej największym dziełem jest Slovensko-český a česko-slovenský slovník rozdielnych výrazov. Była to pierwsza poważna próba uchwycenia właściwości słowackiego i czeskiego słownictwa[2]. Obecnie jest to jeden z najczęściej używanych słowników, wykorzystywany także do profesjonalnych tłumaczeń w obu tych językach. Jego pierwsze wydanie ukazało się w 1963 roku, drugie wydanie poprawione w 1989 roku. Praskie Państwowe Wydawnictwo Edukacyjne opublikowało tę pracę pod tytułem Slovensko-český slovník w 1987 roku. W czasopismach Slovenské pohľady (1929–1932) i Elán (1931–1932) publikowała bibliografie zasobowe książek i czasopism, była współautorem haseł do Masarykovho slovníka náučného, suplementów do Doplnkov Ottovho slovníka naučného. Stworzyła katalog biblioteczny Macierzy Słowackiej[1]. Pod koniec życia przygotowała wybór polskich bajek, które przetłumaczyła i zmodyfikowała. Zostały one opublikowane przez wydawnictwo Mladé letá w Bratysławie pod nazwą Hop, čižmičky, sto míľ![3]. Została pochowana na Cmentarzu Narodowym w Martinie[2].
Wybrane dzieła[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Gašparíková, Želmíra. SCK - Slovník českých knihovníků. [dostęp 2019-04-22]. (słow.).
- ↑ a b c Želmíra Gašparíková. Národný cintorín. [dostęp 2019-04-22]. (słow.).
- ↑ Hop, čižmičky, sto míľ!. Databazeknih.cz. [dostęp 2019-04-22]. (cz.).