Adam Świerzyński

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Adam Świerzyński
Data i miejsce urodzenia

25 stycznia 1914
Kraków

Pochodzenie

polskie

Data i miejsce śmierci

6 lipca 1997
Warszawa

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor, pedagog

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Adam Świerzyński (ur. 25 stycznia 1914 w Krakowie, zm. 6 lipca 1997 w Warszawie[1][2]) – polski kompozytor i pedagog muzyczny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn kompozytora Michała Świerzyńskiego[1][2]. Studiował w Konserwatorium Krakowskim (1926–1931) oraz w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu u Stanisława Wiechowicza i Zygmunta Lisieckiego (1931–1934)[1][2]. Od 1936 do 1939 roku studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim, w 1945 roku uzyskując magisterium[1][2]. W czasie okupacji uczęszczał na tajne komplety, był członkiem Armii Krajowej[2]. Po wojnie kontynuował studia muzyczne w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie (1947–1950) oraz w zakresie muzykologii u Alicji Simon na Uniwersytecie Łódzkim (1948–1950)[1][2]. Od 1947 do 1957 roku był wykładowcą przedmiotów muzycznych w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie[1][2]. Od 1952 do 1955 roku zatrudniony był jako pianista w Państwowym Przedsiębiorstwie Estradowym „Artos”[1][2]. W 1956 roku pełnił funkcję prezesa Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego[1][2]. Od 1957 do 1964 roku pisał muzykę do sztuk dla teatrów lalek w Lublinie, Szczecinie, Będzinie i Warszawie[2].

Od 1963 roku należał do Stowarzyszenia Marynistów Polskich, Stowarzyszenia Działaczy Kultury Morskiej i Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego[1][2]. Pisał utwory poświęcone tematyce kaszubskiej i morskiej[1]. Redagował wydawnictwo nutowe „Polska Muzyka Marynistyczna”, w latach 1972–1980 organizował w Warszawie corocznie koncerty muzyki marynistycznej[1][2]. W 1974 roku założył zespół kameralny Mare Nostrum[1][2]. W 1981 roku został członkiem honorowym Stowarzyszenia Działaczy Kultury Morskiej[1].

Odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1982)[1][2] oraz Odznaką honorową „Zasłużony Pracownik Morza” (1970)[2], Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1979)[1] i odznaczeniem „Zasłużony dla Polskiej Marynistyki” (1980)[1][2]. Otrzymał ponadto nagrody Ministra Obrony Narodowej (1972), Ministra Kultury i Sztuki (1975) i Ministra Handlu Zagranicznego i Gospodarki Morskiej (1978)[1].

Był trzykrotnie żonaty, jego pierwszą żoną była śpiewaczka operowa Maria Fołtyn[2]. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[2].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

W swojej twórczości czerpał z impresjonizmu i umiarkowanego modernizmu[1]. Stosował skale modalne i własne konstrukcje tonalne celem osiągnięcia archaiczności brzmienia[1]. W kompozycjach o tematyce marynistycznej sięgał po elementy kaszubskiego i kociewskiego folkloru muzycznego[1].

Wybrane kompozycje[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych[1])

Utwory instrumentalne

  • Pozdrowienie Gdyni na fortepian (1934)
  • Sonata na skrzypce i fortepian (1941)
  • Koncert fortepianowy (1949)
  • Krakowiak na flet i fortepian (1950)
  • Koncert skrzypcowy (1951)
  • Koncert na flet i orkiestrę (1953)
  • Uwertura na orkiestrę (1953)
  • Legenda na orkiestrę (1954)
  • Sonata na flet i fortepian (1954)
  • Sonatina na flet i fortepian (1955)
  • Etiuda na flet i fortepian (1956)
  • Preludium i melodia na flet i fortepian (1957)
  • Impresje na tematy Henry Moore’a na orkiestrę (1960)
  • Lalki na fortepian (1960)
  • 3 utwory na 2 fortepiany (1961)
  • suita z baletu Bursztynowa panna na orkiestrę (1962)
  • Taniec kaszubski na flet i fortepian (1965)
  • suita z baletu Pieśń o tęsknocie na orkiestrę (1967)
  • Rapsodia na orkiestrę (1963)
  • Znad morza na orkiestrę (1967)
  • Mazur na orkiestrę (1972)
  • Morski wiatr na orkiestrę (1974)
  • 3 tańce kaszubskie na skrzypce i fortepian (1976)
  • Bitwa pod Oliwą na orkiestrę (1977)
  • 2 gdańskie tańce polskie w dawnym stylu na flet i orkiestrę smyczkową (1978)
  • Ave maris stella na flet, smyczki i fortepian (1979)
  • Fantazja morskich fal na flet i fortepian (1980)
  • Kociewianka na fortepian (1980)
  • Morska panna na skrzypce i fortepian (1980)
  • Ballada na klarnet i fortepian (1982)
  • Fantazja kaszubska na obój i fortepian (1983)
  • Impresje morskie na altówkę i fortepian (1983)
  • Taniec kociewski na skrzypce i fortepian (1984)
  • Romans morski na skrzypce i fortepian (1984)
  • Smętek na fagot i fortepian (1984)
  • Elegia na altówkę i fortepian (1985)
  • Mewy na flet i fortepian (1985)
  • Legenda o gdańskim młynie obój i fortepian (1987)
  • Legenda gdańska na orkiestrę (1988)
  • Fantazja morska na altówkę i fortepian (1988)
  • Pejzaż bałtycki na klarnet i fortepian (1988)
  • Rapsodia bałtycka na wiolonczelę i fortepian (1988)
  • Ogród Neptuna na fagot i fortepian (1989)
  • Purim Bal na flet i fortepian (1990)

Utwory wokalne i wokalno-instrumentalne

  • kantata Stare Miasto (1954)
  • Kantata o Ojczyźnie (1967)
  • kantata Wielka droga (1968–1973)
  • kantata Usta Odry na głosy solowe, narratora, chór i zespół instrumentalny (1969)
  • Morski wiatr na chór mieszany a cappella (1975)
  • 5 pieśni kaszubskich na chór mieszany a cappella (1976)
  • Serenada kaszubska na chór mieszany a cappella (1979)
  • Tryptyk morski na chór mieszany a cappella (1971–1987)
  • Nasze morze na chór mieszany a cappella (1971–1980)

Balety

  • Bursztynowa panna (1957, wyst. Poznań 1961)
  • Pieśń o tęsknocie (1964, wyst. Wrocław 1965)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 10. Część biograficzna sm–ś. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 306. ISBN 978-83-224-0866-7.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Polski Słownik Biograficzny. T. LI. Warszawa: Polska Akademia Nauk, 2016–2017, s. 358–359. ISBN 978-83-86301-01-0.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Adam_Świerzyński&oldid=72975334”