Adam Makarewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Adam Makarewicz
kapitan artylerii kapitan artylerii
Data i miejsce urodzenia

10 grudnia 1896
Trembowla

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Dowództwo Obszaru Warownego „Wilno”

Stanowiska

referent artylerii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Adam Makarewicz (ur. 10 grudnia 1896 w Trembowli, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – kapitan artylerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 10 grudnia 1896 w Trembowli, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Leona i Anny z Piskorzów[1][2][3][4]. Absolwent gimnazjum[5].

22 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich[5]. Służył w 5. kompanii II batalionu 3 pułku piechoty[5]. Uznany za zaginionego 28 października 1914 pod Sołotwiną[5]. Służył dalej w 9. kompanii III baonu 3 pp[5]. 18 października 1916 służył na Wołyniu w kolumnie amunicyjnej 1 pułku artylerii[5]. 7 kwietnia 1917 został odnotowany w Dywizyjnym Parku Amunicyjnym LP, Kolumna Amunicyjna PP/2 i wykazany we wniosku komendy 1 pułku artylerii o odznaczenie austriackim Krzyżem Wojskowym Karola[5]. Po kryzysie przysięgowym (lipiec 1917) służył w 1 pułku artylerii Polskiego Korpusu Posiłkowego[5]. Po bitwie pod Rarańczą (15–16 lutego 1918) został internowany w Bustyaháza[5].

W 1918 przebywał w niewoli ukraińskiej[1]. 17 lipca 1919 jako podoficer byłych Legionów Polskich pełniący służbę w 1 pułku artylerii ciężkiej Legionów został mianowany z dniem 1 lipca 1919 podporucznikiem w artylerii[6]. W szeregach wspomnianego pułku walczył na wojnie z bolszewikami[1].

19 stycznia 1921 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu porucznika, w artylerii, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[7]. 1 czerwca 1921 pełnił służbę w 1 dywizjonie artylerii ciężkiej Legionów[8], a później w 3 pułku artylerii ciężkiej w Wilnie[9]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 233. lokatą w korpusie oficerów artylerii[9][10]. W następnym roku służył w 28 pułku artylerii polowej w Dęblinie-Zajezierzu[11]. W 1924 był przydzielony z macierzystego pułku do Szkoły Pomiarów Artylerii w Toruniu[12]. 1 grudnia 1924 prezydent RP nadał mu stopień kapitana z dniem 15 sierpnia 1924 i 65. lokatą w korpusie oficerów artylerii[13][14][15][16][17]. W październiku 1927 został przeniesiony do 1 dywizjonu pomiarów artylerii w Toruniu[18][19][20]. W 1938 został przeniesiony do Dowództwa Obszaru Warownego „Wilno” na stanowisku referenta artylerii[1][21].

Według autorów dostał się do sowieckiej niewoli i przebywał w obozie w Starobielsku[1]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach[1]. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[22].

Według danych Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (sygn. K1041399) Adam Makarewicz syn Leona i Anny, urodzony w Trembowli, 1 września 1939 dostał się do niemieckiej niewoli, przebywał w obozie jenieckim, z którego został zwolniony 1 marca 1940[23].

Z materiałów przechowywanych w Archiwum Narodowym w Krakowie wynika, że Adam Makarewicz – jeniec wojenny został w 1945 zarejestrowany w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym w Krakowie[23][a].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[28]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[29].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Niewykluczone, że ostatnia informacja dotyczy innego oficera – Adama Makarewicza ur. 15 grudnia 1901 we Lwowie, starszego asystenta pocztowego, zamieszkałego we Lwowie przy ul. Wycieczkowej 16[24][25], porucznika piechoty rezerwy Wojska Polskiego ze starszeństwem z 19 marca 1939[26], który w 1934 posiadał przydział w rezerwie do 51 pułku piechoty w Brzeżanach[27].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 322.
  2. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-03-21].
  3. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-03-21].
  4. 301 Księgi metrykalne parafii wyznania rzymskokatolickiego z terenu archidiecezji lwowskiej, sygn. 1633 [online], agadd.home.net.pl [dostęp 2024-04-05].
  5. a b c d e f g h i Makarewicz Adam. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2024-03-21].
  6. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 80 z 26 lipca 1919, poz. 2715.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 29 stycznia 1921, s. 149.
  8. Spis oficerów 1921 ↓, s. 309.
  9. a b Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 205.
  10. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 823.
  11. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 769.
  12. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 689, 1383.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924, s. 743.
  14. a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 168.
  15. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 747.
  16. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 465.
  17. a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 188.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 26 września 1927, s. 285.
  19. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 408.
  20. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 730.
  21. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 530.
  22. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  23. a b Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2024-03-21].
  24. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-03-21].
  25. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-03-21].
  26. Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 708.
  27. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 51, 504.
  28. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  29. „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2024-01-09].
  30. M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296.
  31. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-03-21].
  32. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-03-21].
  33. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 367.
  34. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-03-21].
  35. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-03-21].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]