Adam Szrajer

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Adam (Abram) Szrajer
Data i miejsce urodzenia

15 (27) listopada 1873
Radwańczewo

Data i miejsce śmierci

11 lutego 1934
Katowice

Zawód, zajęcie

fabrykant

Małżeństwo

Berta Fingerhut

Dzieci

Mieczysław Szrajer,
Leon Szrajer,
Henryk Szrajer

Adam (wł. Abram) Szrajer (ur. 15 lub 27 listopada 1873 we wsi Radwańczewo, okręg skulski; zm. 11 lutego 1934 w Katowicach) - polski fabrykant pochodzenia żydowskiego, pionier zabawkarstwa polskiego, właściciel Fabryki Lalek i Zabawek w Kaliszu przy ulicy Niecałej 2 oraz Kaliskiej Mechanicznej Fabryki Obcasów Drewnianych; inicjator i pierwszy prezes Polskiego Związku Przemysłu Zabawkarskiego[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Lalki z Fabryki Lalek i Zabawek Adama Szrajera/ kolekcja prywatna Anny Ziembińskiej.
Lalki z Fabryki Lalek i Zabawek Adama Szrajera.

Syn Abrama Szrajera, właściciela wsi Radwańczewo oraz jego żony Estery. Po osiągnięciu wieku dorosłego podjął pracę w Fabryce Lalek i Zabawek Jakuba Fingerhuta w Kaliszu. Z czasem ożenił się z córką właściciela - Bertą. Na początku XX w. przejął fabrykę, rozbudowując ją i unowocześniając, jednocześnie wprowadzając na polski rynek nowatorską produkcję zabawek i lalek z celuloidu.

Wyroby z fabryki Adama Szrajera zdobyły m.in. złoty medal na Powszechnej Krajowej Wystawie w Poznaniu (PeWuKa), były też eksportowane na rynek zagraniczny, ciesząc się dużym powodzeniem[2].

Adam Szrajer zmarł nagle, na dworcu w Katowicach, podróżując do syna przebywającego na leczeniu w Wiedniu. Przyczyną zgonu był prawdopodobnie zawał serca[3].

Adam Szrajer miał trzech synów: Mieczysława, Henryka oraz Leona. Mieczysław i Henryk uciekając przed II wojną światową emigrowali do USA, gdzie kontynuowali zabawkarską spuściznę ojca. Leon Szrajer zginął walcząc w powstaniu warszawskim[4].

Reklama prasowa Fabryki Lalek i Zabawek Adama Szrajera w przedwojennej prasie
Reklama Fabryki Lalek i Zabawek Adama Szrajera w przedwojennej prasie

Lalki z fabryki Adama Szrajera można obejrzeć m.in. w Muzeum im. G.J. Osiakowskich w Kaliszu[5].

Dom Szrajerów w Kaliszu
Dom Szrajerów w Kaliszu

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Przegląd papierniczy, galanteryjny i zabawkarski "Zabawkarstwo", luty 1934, s.72
  2. Gazeta Codzienna Handlowa, 20 grudnia 1934
  3. ABC kaliskie, 15 lutego 1934
  4. Powstańcze biogramy, portal 1944.pl
  5. Muzeum im. G. J. Osiakowskich [online], Kalisz.pl [dostęp 2022-02-11] (pol.).