Przejdź do zawartości

Adwent (powieść)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Adwent
Advent
Ilustracja
Wydanie z 1939
Autor

Jarmila Glazarová

Tematyka

rodzinna, społeczna, beskidzka

Typ utworu

psychologiczna powieść społeczna

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Praga

Język

czeski

Data wydania

1939

poprzednia
Vlčí jáma (1938)
następna
Chudá přadlena (1940)

Adwent (czes. Advent) – psychologiczna powieść społeczna[1] czeskiej pisarki, Jarmili Glazarovej, wydana w 1939. Polskie wydanie ukazało się w 1950 w tłumaczeniu Marii Erhardtowej (Książka i Wiedza)[2].

Treść[edytuj | edytuj kod]

Dzieło opowiada o losach młodej, ubogiej dziewczyny Franciszki, która po tragicznej śmierci ukochanego podczas prac leśnych[3], przeprowadza się dla dobra syna (Metodego[1]), do osamotnionego, górskiego gospodarstwa, wychodząc za starszego wdowca, Jurę[1]. Mężczyzna ten, twardy osadnik, skrywa za pozornie chrześcijańskim wizerunkiem, bezduszne i pozbawione współczucia serce. Zgotuje on, zarówno dziewczynie, jak i dziecku, okrutne i pełne upokorzeń życie. Troska matki jest pogłębiona alienacją syna i jego ucieczką z nowego domu (osadnik postrzega go jedynie jako tanią siłę roboczą[3]). Realizmu powieści dodaje głęboka znajomość autorki beskidzkich realiów, zwyczajów i dialektu. Książka staje się ostatecznie apoteozą uczuć matczynych. Jest to najdojrzalsza powieść Glazarovej[3]. Zawiera wszystkie elementy charakterystyczne dla jej twórczości. Łączy bystre obserwacje społeczne z dobrym portretowaniem psychologicznym oraz pięknymi opisami przyrody górskiej. Znakomicie ukazuje realia trudnego życia w Beskidach (na valašských horách). Była tłumaczona na języki obce i zekranizowana[4].

Literaturoznawca, Josef Strandel wskazał, że Advent to wnikliwe studium socjologiczne i psychologiczne, napisane przez poetkę zgodnie z prawami nowej kompozycji[1].

Ze względu na częstą tematykę religijną wynikającą z pobożności mieszkańców Beskidów, w powieści umieszczone są fragmenty modlitw, znane autorce z doświadczenia. Te najczęściej wychodzą z ust Franciszki, która modli się za syna, o opiekę nad nim, a także przebaczenie za jego czyny[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Lucie Vlasáková, Žánrové zařazení románu Jarmily Glazarové Advent, Univerzita Karlova. Pedagogická fakulta. Katedra české literatury, 2021, s. 7, 9, 20, 46.
  2. Jarmila Glazarová, Maria Erhardtowa, Adwent, 1950 [dostęp 2022-12-19] (pol.).
  3. a b c Miroslav Petříček, O autorce, w: Jarmila Glazarová, Advent, Československý spisovatel, Praga, 1966, s. 183-184
  4. nota bibliograficzna, w: Jarmila Glazarová, Advent, Československý spisovatel, Praga, 1966, 3 str. okładki