Aleksander Chodźko

Aleksander Chodźko
	; Kościesza
Data i miejsce urodzenia	1804 ; Krzywicze
Data i miejsce śmierci	1891 ; Noisy-le-Sec
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Teksty w Wikiźródłach
	Cytaty w Wikicytatach

Aleksander Borejko Chodźko herbu Kościesza (ur. 30 sierpnia 1804 w Krzywiczach, zm. 27 grudnia 1891^[1] w Noisy-le-Sec we Francji) – polski poeta, orientalista i slawista.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Jana i Klary z Korsaków, brat Michała i Józefa. W gimnazjum wychowanek Tomasza Zana. W latach 1820–1823 studiował na Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim. Na przełomie lat 1823–1824 był uwięziony za uczestnictwo w organizacji Towarzystwa Filaretów. W 1824 r. wyjechał studiować języki i literatury wschodnie do Petersburga, po czym, od 1830 r. przebywał na placówkach konsularnych rosyjskich w Teheranie i w Raszcie^[1] (w prowincji Gilan), badając język perski, perskie tradycje oralne oraz literaturę perską. W roku 1842 osiadł w Paryżu, początkowo pracując we francuskim ministerstwie spraw zagranicznych. W latach 1857–1883 był profesorem literatur słowiańskich w Collège de France, obejmując katedrę zajmowaną przedtem przez Mickiewicza.

Był przyjacielem Adama Mickiewicza, przez którego uległ wpływom Andrzeja Towiańskiego (efektem tego był np. Akt Chodźki)^[2].

Wydał „Poezje”^[3] (Petersburg, 1829 – w nich mieści się głośna ballada „Maliny” i znana pieśń „Stach mi pierścionek przyniósł z jarmarku”, oraz orientalno-romantyczny poemat „Derar”), potem zaś w języku angielskim i francuskim ogłosił wiele rozpraw dotyczących filologii orientalnej i słowiańskiej. Przełożył perski utwór powieściowy „Padyszach i czterech derwiszów” (1859). Napisał też szereg dzieł z zakresu językoznawstwa, etnografii i literatury Bliskiego Wschodu.

Z żoną, Heleną Dunin-Jundziłł, miał czworo dzieci, synów: Wiktora, Adama i Aleksandra oraz córkę Marię.

Pochowany został na cmentarzu w Montmorency.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Leon Płoszewski: Chodźko Aleksander. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 3: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1937, s. 380–381. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0
Mateusz M. Kłagisz: Aleksander Borejko Chodźko (1804-1891). W: Etnografowie i ludoznawcy polscy: Sylwetki, szkice biograficzne. T. 6: Katarzyna Ceklarz - Jan Święch. Kraków-Wrocław: Polskie Towarzystwo ludoznawcze, 2020, s. 21-24, ISBN 978-83-64465-45-1.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b StanisławS. Zieliński StanisławS., Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 53 .
↑ Andrzej Wawrzynowicz (red.), Spór o mesjanizm. T. 1: Rozwój idei, Klasycy Polskiej Nowoczesności, Warszawa: Fundacja Augusta hrabiego Cieszkowskiego, 2015, s. 138, ISBN 978-83-62609-46-8
↑ Poezye Alexandra Chodźki, wyd. 1829 [online], polona.pl [dostęp 2018-05-07] .

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

[slownik53-1] StanisławS. Zieliński StanisławS., Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 53 .

[2] Andrzej Wawrzynowicz (red.), Spór o mesjanizm. T. 1: Rozwój idei, Klasycy Polskiej Nowoczesności, Warszawa: Fundacja Augusta hrabiego Cieszkowskiego, 2015, s. 138, ISBN 978-83-62609-46-8

[3] Poezye Alexandra Chodźki, wyd. 1829 [online], polona.pl [dostęp 2018-05-07] .

[1]

[2]

[3]