Aliza Witis-Szomron
| Data i miejsce urodzenia |
1928 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
pedagog |
Aliza Witis-Szomron[1], inna spotykana pisownia Aliza Wittis-Shomron, Aliza Melamed Vitis-Shomron, Aliza Vitis-Shomron[2]; urodzona jako Liza Mełamed (ur. 1928 w Warszawie[1]) – działaczka konspiracji żydowskiej w trakcie II wojny światowej, uczestniczka ruchu oporu w getcie warszawskim.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się w Warszawie. Pochodziła z zamożnej rodziny kupieckiej. W trakcie okupacji niemieckiej przebywała w getcie warszawskim, gdzie była członkiem organizacji młodzieżowej Ha-Szomer Ha-Cair, a następnie Żydowskiej Organizacji Bojowej[1]. Do jej głównych zadań należała dystrybucja ulotek i szmuglowanie broni[2]. 17 kwietnia 1943 roku na dwa dni przed wybuchem powstania została wysłana do kryjówki po tzw. aryjskiej stronie[1]. Następnie była więźniarką niemieckiego obozu koncentracyjnego Bergen-Belsen. W kwietniu 1945 podczas marszów śmierci i planowanej ewakuacji więźniów Bergen-Belsen do obozu Theresienstadt znalazła się w pociągu wyzwolonym przez wojska amerykańskie pod Magdeburgiem[3]. Po wojnie emigrowała do Izraela. Z wykształcenia była pedagogiem[4].
Jest autorką książki wspomnieniowej pt. Neurim ba-esz, która ukazała się między innymi w tłumaczeniu na język polski w 2013 roku pt. Młodość w płomieniach nakładem Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma[5][1]. Książka ukazała się także w języku niemieckim pt. Jugend in Flammen[4].
W 2010 pojawiła się w filmie, w reż. Yaela Hersonskiego pt. Niedokończony film[6]. Była uczestniczką 70. rocznicy wybuchu powstań żydowskich w Polsce[7]. Po śmierci Symchy Rotema została jedną z ostatnich żyjących działaczek ŻOB[2][8] (w przekazie medialnym nie uwzględniono wówczas zmarłego w 2021 roku Leona Kopelmana).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Młodość w płomieniach. jhi.pl. [dostęp 2022-08-22].
- ↑ a b c Warsaw ghetto uprising fighter Simcha Rotem dies at 94. apnews.com. [dostęp 2022-08-22].
- ↑ The Holocaust Train That Led Jews to Freedom Instead of Death. haaretz.com. [dostęp 2022-08-22].
- ↑ a b Jugend we Flammen. hentrichhentrich.de. [dostęp 2022-08-22].
- ↑ Młodość w płomieniach Aliza Witis-Szomron ; z jęz. hebr. przeł. Artur Stiftel.. Wirtualny Katalog Biblioteki Narodowej. [dostęp 2022-08-22].
- ↑ Aliza Vitis-Shomron. sfp.org.pl. [dostęp 2022-08-22].
- ↑ Odpowiedź ministra kultury i dziedzictwa narodowego na interpelację nr 12898 w sprawie obchodów akcji Reinhardt i 70. rocznicy wybuchu powstań żydowskich w Polsce. sejm.gov.pl. [dostęp 2022-08-22].
- ↑ TAZ o śmierci Symchy Rotema: Niemcy uciekali przed Żydami. dw.com. [dostęp 2022-08-22].