Amplidyna

Zasada działania amplidyny

Figure 1 – US-Patent 2236984

Amplidyna – rodzaj prądnicy prądu stałego. Posiada 4 bieguny w stojanie, ale strumień magnetyczny podłużny Φd wywołany prądem magnesującym magnesuje dwa z nich, np. 1 i 2 w jednym kierunku, a, pozostałe dwa, np. 3 i 4, w drugim kierunku. Jest to więc w rzeczywistości maszyna dwubiegunowa i jej twornik jest uzwojony na dwa bieguny. W osi poprzecznej q względem strumienia Φd są ustawione szczotki poprzeczne a-b. Przy zwartych szczotkach a-b przez uzwojenie twornika płynie prąd, który wywołuje strumień poprzeczny Φq skierowany tak, jak strumień reakcji poprzecznej twornika. Napięcie na szczotkach a-b od strumienia Φq jest równe zeru, natomiast strumień poprzeczny Φq indukuje napięcie na szczotkach A-B ustawionych w osi podłużnej.

Jest to więc maszyna, w której wykorzystuje się pole poprzeczne. Aby zapewnić dobrą komutację szczotki A-B i a-b muszą zwierać zezwoje, których boki leżą w miejscu, gdzie grubość szczeliny ma dużą wartość. Dlatego biegun musi być podzielony na dwie części (1 i 2 oraz 3 i 4). W rzeczywistości maszyny te nie mają jawnych biegunów, ale wszystkie uzwojenia stojana są umieszczone w odpowiednio ukształtowanych żłobkach blach stojana. W osi podłużnej amplidyny są umieszczone także uzwojenie kompensacyjne, uzwojenie sprzężeń zwrotnych itp.

Amplidyna może się obracać tylko w jednym kierunku ze względu na możliwość wystąpienia przekompensowania, co prowadzi do wzbudzania maszyny na skutek czego może dojść do zniszczenia maszyny.

Dawniej była stosowana jako regulator w układach automatycznej regulacji. Obecnie są jeszcze szeroko stosowana w wagonach pociągów do wytwarzania energii elektrycznej podczas jazdy pociągu.

Bibliografia

• [1]
• amplidyna, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2008-03-20] .