Anatolia Hryniewicka-Piotrowska
| Data urodzenia |
1896 |
|---|---|
| Data śmierci |
1989 |
| Narodowość |
polska |
| Alma mater | |
| Wpływy |
modernizm |
| Praca | |
| Budynki |
Pawilon Pracy Kobiet |
Anatolia Hryniewicka-Piotrowska (ur. 1896, zm. 1989) – polska architektka, absolwentka Politechniki Warszawskiej, przedstawicielka modernizmu w architekturze.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W latach 1918–1928 studiowała na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W 1928 r. ukończyła studia architektoniczne[1] i tym samym stała się członkinią grupy pierwszych kobiet-architektek, które zdobyły formalne techniczne wykształcenie w II Rzeczypospolitej. W swojej pracy zawodowej współpracowała głównie ze swoim mężem, Romanem Piotrowskim, członkiem grupy Praesens. Przez afiliację męża także Hryniewicka-Piotrowska związana była z grupą[2].
W czasie II wojny światowej Anatolia Hryniewicka-Piotrowska i Roman Piotrowski pracowali w Pracowni Architektoniczno-Urbanistycznej prowadzonej przez Helenę i Szymona Syrkusów[3].
Po wojnie wspólnie z Heleną Syrkusową opracowali projekt odbudowy Warszawy jako miasta socjalistycznego[4].
Realizacje[edytuj | edytuj kod]
- dom mieszkalny dla Pracowników Państwowej Fabryki Karabinów (przed 1928; projekt wykonany z Romanem Piotrowskim)
- Pawilon Pracy Kobiet (1928–1929; zaprojektowany na Powszechną Wystawę Krajową w Poznaniu, będący jednocześnie pierwszą i ostatnią samodzielną realizacją projektową Hryniewickiej-Piotrowskiej)
Pawilon Pracy Kobiet[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
.jpg)
Pomysł powstania osobnego pawilonu, poświęconego pracy kobiet, wysunęła dziennikarka Maria Ruszczyńska. Miał on zobrazować twórczość kobiecą w kierunku naukowym, artystycznym, społecznym, gospodarczym itd. przy współdziałaniu wszystkich Polek całego świata. Powstanie pawilonu miało być przykładem kobiecej samopomocy, dlatego jego powstanie było finansowane przez wybicie specjalnych żetonów Mennicy Państwowej o nominale 1 i 10 zł – wzniesienie pawilonu miało być dokonane wyłącznie staraniem kobiet. Ideę stojącą za powstaniem Pawilonu Pracy Kobiet przedstawiano następująco:
Kobiety polskie bez różnicy stanu, zawodu i przekonań […] wystąpią na PWK z własnym pawilonem, zobrazują w nim całokształt działalności kobiecej, zbiorą fundusze drogą rozprzedaży […] żetonu, oraz wejdą w ścisłe porozumienie z dyrekcją Powszechnej Wystawy Krajowej[5]
Do zamkniętego konkursu zaproszono 4 architektki: Marię Buckiewiczównę, Mirutę Słońską, Irenę Obmińską-Wieczorkową oraz Anatolię Hryniewicką-Piotrowską. Zwyciężczyni, Anatolia Hryniewicka-Piotrowska, oprócz wykonania projektu objęła także nadzór budowlany nad pawilonem i zaprojektowała jego wnętrze wspólnie z Zofią Trzcińską-Kamińską[1]. Pawilon Pracy Kobiet reprezentował tzw. „środowiska postępowe”, złożone z reprezentantek PPS, środowisk legionowych, Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet i Klubu Politycznego Kobiet Postępowych[5]. W tamtym czasie była to jeden z pierwszych budynków w Polsce, które zostały zaprojektowane samodzielnie przez kobietę. Ze względu na swój tymczasowy charakter, Pawilon Pracy Kobiet został rozebrany po zakończeniu Powszechnej Wystawy Krajowej.
,_projekt_Pawilonu_Pracy_Kobiet_na_Powszechn%C4%85_Wystaw%C4%99_Krajow%C4%85_w_Poznaniu_(1929).jpg)
Pawilon Pracy Kobiet był debiutem Piotrowskiej jako samodzielnej architektki i jednocześnie jej ostatnią realizacją – po 1929 r. żaden z jej projektów nie został zrealizowany[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Marta Leśniakowska, Nagie ciało architektury, [w:] Biuletyn Historii Sztuki, nr 4/2009, s. 504.
- ↑ Marta Leśniakowska, Nagie ciało architektury, [w:] Biuletyn Historii Sztuki, nr 4/2009, s. 502.
- ↑ a b Marta Leśniakowska, Nagie ciało architektury, [w:] Biuletyn Historii Sztuki, nr 4/2009, s. 522.
- ↑ Helena Syrkus, Społeczne cele urbanizacji. Człowiek i środowisko, Warszawa 1984, s. 36–361.
- ↑ a b Joanna Sosnowska, Poza kanonem. Sztuka polskich artystek 1880-1939, Warszawa 2003, s. 223.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Architektki, red. Tomasz Kunz, Kraków 2016
- Echo Powszechnej Wystawy Krajowej, nr 3/1929
- Marta Leśniakowska, Nagie ciało architektury, [w:] Biuletyn Historii Sztuki, nr 4/2009, s. 501–527
- Karolina Rosiejka, Dyskurs wokół zagadnienia pracy kobiet w dwudziestoleciu międzywojennym: na przykładzie wypowiedzi towarzyszących Pawilonowi Pracy Kobiet oraz Pawilonowi Ziemianek i Włościanek na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu, [w:] Sztuka i Dokumentacja, nr 15/2016, s. 17–26
- Helena Syrkus, Społeczne cele urbanizacji. Człowiek i środowisko, Warszawa 1984