Andriej Wołkonski

Andriej Wołkonski
Imię i nazwisko	Andriej Michajłowicz Wołkonski
Data i miejsce urodzenia	14 lutego 1933 ; Genewa
Pochodzenie	rosyjskie
Data i miejsce śmierci	16 września 2008 ; Aix-en-Provence
Instrumenty	klawesyn
Gatunki	muzyka poważna, muzyka współczesna, muzyka dawna
Zawód	kompozytor, klawesynista
	Zespoły
	Madrigał

Andriej Michajłowicz Wołkonski (ros. Андрей Михайлович Волконский; ur. 14 lutego 1933 w Genewie^[1]^[2]^[3], zm. 16 września 2008 w Aix-en-Provence^[1]^[3]) – rosyjski kompozytor i klawesynista.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rosyjskiej rodziny książęcej^[1]^[2]^[3]. Studiował w Genewie u Johnny’ego Auberta (1944–1945) oraz w Paryżu u Nadii Boulanger i Dinu Lipattiego (1945–1947)^[1]^[2]. W 1947 roku osiadł w ZSRR, gdzie ukończył studia w klasie fortepianu w konserwatorium w Tambowie^[1]^[2]. W latach 1950–1954 uczył się w Konserwatorium Moskiewskim w klasie Jurija Szaporina^[1]^[2], został jednak wydalony z uczelni przed uzyskaniem dyplomu^[1]^[3]. W 1955 roku wspólnie z Rudolfem Barszajem powołał do życia Moskiewską Orkiestrę Kameralną^[1]^[3]. Wkrótce zaczął występować jako klawesynista, w 1964 roku założył wykonującą muzykę dawną grupę muzyczną Madrigał^[1]^[2], z którą koncertował w ZSRR, Czechosłowacji i NRD^[2].

Od końca lat 50. związany był z nonkonformistycznymi ruchami artystycznymi^[1]. Interesował się potępianymi przez władze radzieckie awangardowymi prądami w muzyce takimi jak dodekafonia^[1]^[2]. W 1964 roku wykonywanie jego kompozycji zostało zakazane w ZSRR^[1]^[3]. W 1973 roku emigrował ze Związku Radzieckiego do Szwajcarii^[1]^[2]^[3]. Od 1981 roku założył w Genewie trio Hoc Opus^[1]. Od 1987 roku mieszkał w Aix-en-Provence^[1]. Występował jako solista i kameralista grając na klawesynie i fortepianie, dokonał nagrania płytowego Das Wohltemperierte Klavier J.S. Bacha^[1]^[3].

Opublikował pracę Osnowy tiempieracyi (Moskwa 1998)^[1].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Początkowo tworzył w stylistyce neoklasycznej^[1]. W połowie lat 50. zwrócił się ku nowym prądom w muzyce^[1]. Należał do pionierów muzyki współczesnej w ZSRR, jego Musica stricta z 1956 roku uważana jest za pierwszy utwór radzieckiego kompozytora napisany w całości z wykorzystaniem techniki serialnej^[3]. Przełomowe znaczenie miały także jego występy z zespołem Madrigał, w których po raz pierwszy na gruncie rosyjskim zaprezentowany został autentyzm w wykonawstwie muzyki dawnej^[1]^[3].

Wybrane kompozycje[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych)^[1]^[2]

Utwory orkiestrowe

Koncert (1953)
Serenada (1953)
Capriccio (1954)
Sierienada nasiekomomu na orkiestrę kameralną (1958)
Immobile na fortepian i orkiestrę (1978)

Utwory kameralne

2 kwartety smyczkowe (I 1955, II 1958)
Trio smyczkowe (1951)
Kwintet fortepianowy (1955)
Sonata na altówkę i fortepian (1956)
Muzyka na 12 instrumentów (1957)
Igra wtrojom na flet, skrzypce i klawesyn (1962)
Uziełki wriemieni na 3 grupy instrumentalne (1969)
Pieriekriostok na syntezator, fortepian, obój, 2 fagoty, 2 rogi, skrzypce i kontrabas (1992)

Utwory fortepianowe

Sonata (1949)
Musica stricta (1956)

Utwory wokalno-instrumentalne

2 pieśni japońskie na chór dziecięcy i instrumenty elektryczne (1958)
Siuita zierkał na sopran i zespół instrumentów (1960)
Żałoby Szczazy na sopran, rożek angielski, perkusję, klawesyn, skrzypce i altówkę (1962)
Stranstwujuszczij koncert na głos, flet, skrzypce, instrumenty smyczkowe i perkusję (1967)
148. Psalm na 3 głosy lub 3-głosowy chór, organy i kotły (1980)
Was noch lebt... na mezzosopran i trio smyczkowe (1985)

Kantaty

Obraz mira do tekstu Paula Éluarda (1952)
Ruś do tekstu Nikołaja Gogola (1952)

Happening

Rieplika na głosy i instrumenty (1970)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 12. Część biograficzna w–ż. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2012, s. 254. ISBN 978-83-224-0935-0.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3804–3805. ISBN 0-02-865571-0.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Daniel Jaffé: Historical Dictionary of Russian Music. Lanham: Rowman & Littlefield, 2022, s. 413–414. ISBN 978-1-5381-3008-7.

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 12. Część biograficzna w–ż. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2012, s. 254. ISBN 978-83-224-0935-0.

[baker-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3804–3805. ISBN 0-02-865571-0.

[jaffe-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Daniel Jaffé: Historical Dictionary of Russian Music. Lanham: Rowman & Littlefield, 2022, s. 413–414. ISBN 978-1-5381-3008-7.

[1]

[2]

[3]