Antoni Pleszowski
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
rzeźbiarz |
| Narodowość |
polska |
Antoni Pleszowski (ur. 23 września 1857 w Krakowie, zm. w styczniu 1889 w Meranie) – polski artysta rzeźbiarz.
.jpg)
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 23 września 1857 w Krakowie[1][2]. Pochodził z Krakowa[3][4]. Studiował w tamtejszej Szkole Sztuk Pięknych[5]. Był tam uczniem Walerego Gadomskiego[3][6]. Później kształcił się w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, będąc tam uczniem Caspara von Zumbuscha oraz w Rzymie[3][2][6]. Był tam nagradzany i odznaczany za swoje dzieła Kain i Ślepy młodzieniec[6] (za drugie z nich otrzymał złoty medal od akademii wiedeńskiej[3][5]). Podczas Wystawy Krajowej w Krakowie w dniu 30 września 1887 otrzymał dyplom honorowy (najwyższa nagroda) w dziedzinie rzeźby za projekt nagrobka pod tytułem Nad grobem[7][5][6]. Przedstawił tam także dzieło pt. Popiersie, wykonane z terracoty[2]. Była to pierwsza ogólna wystawa dzieł sztuki polskiej w Krakowie[6]. Rzeźba ta przedstawiała bolejącą postać kobiecą[6]. Wspomniane figury ślepego oraz Nad grobem w 1889 znajdowały się na wystawie w krakowskich Sukiennicach[5]. Inne dzieło Smutek trafiła do Muzeum Narodowego w Krakowie[8]. Kompozycje Pleszowskiego, wykonywane często w brązie i gipsie[1], były przenoszone na obrazy przez zafascynowanego jego twórczością malarza Emanuela Herncisza i potem drukowane w prasie artystycznej[6]. Rysunkowe reprodukcje rzeźb artysty zamieszczano w niemieckojęzycznym czasopiśmie „Illustrirte Zeitung” oraz w czeskiej gazecie „Zlatá Praha”[6]. Artysta cechował się skromnością, stroniąc od reklamy[6]. Także dlatego, mimo wszelkich podstaw ku temu, nie brał udziału w żadnym z konkursów na pomnik Adama Mickiewicza[6].
Przez lata zamieszkiwał w Rzymie, a potem osiadł we Lwowie[5]. W ostatnim okresie życia cierpiał na chorobę piersiową[5][6]. W związku z tym przebywał w krajach o cieplejszym klimacie[6]. Przez pewien czas żył w Konstantynopolu u swojego wuja Gropplera[3][6]. Po jego śmierci, nadał chorując, przeniósł się do Meranu[6]. Zmarł w styczniu 1889 tamże[3][5][4][9]. Po jego śmierci napisano w „Kurjerze Lwowskim”, że „z całego pokolenia młodych rzeźbiarzy był talentem najwybitniejszym, najwięcej przez znawców uznanym i nagradzanym”[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Zbigniew Andrzej Judycki, Bolesław Klimaszewski: Krakowianie w świecie. Słownik biograficzny. T. 1. Toruń: Oficyna Wydawnicza Kucharski, 2000, s. 91.
- ↑ a b c Katalog pierwszej wielkiej wystawy sztuki polskiej w Krakowie, we wrześniu 1887 : Wystawa Krajowa Rolniczo-Przemysłowa w Krakowie 1887. Oddział Sztuki Polskiej. Kraków: Księgarnia K. Bartosiewicza, 1887, s. 25.
- ↑ a b c d e f Kronika miejscowa i zagraniczna. Za duszę ś.p. Antoniego Pleszowskiego. „Czas”. Nr 29, s. 2, 5 lutego 1899.
- ↑ a b Wiadomości bieżące. Wspomnienie. „Kurier Warszawski”. Nr 37, s. 3, 6 lutego 1889.
- ↑ a b c d e f g Kronika. Zmarli. Antoni Pleszowski. „Kurjer Lwowski”. Nr 37, s. 3, 6 lutego 1889.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Kronika. O śp. Antonim Pleszowskim. „Kurjer Lwowski”. Nr 73, s. 4, 14 marca 1889.
- ↑ Wystawa krajowa w Krakowie. „Kurjer Lwowski”. Nr 272, s. 1, 1 października 1887.
- ↑ Muzeum Narodowe w Krakowie. „Kurjer Lwowski”. Nr 487, s. 1, 19 października 1909.
- ↑ Antoni Pleszowski. jbc.bj.uj.edu.pl. [dostęp 2021-11-03].