Antoni Ryck

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Antoni Ryck (spotykana jest także pisownia Antoni Ryk, Antoni Rick, ur. 9 kwietnia 1833, zm. 1874) – przywódca powstania styczniowego w Inflantach polskich, polski działacz narodowy i społeczny, porucznik wojsk rosyjskich, zesłaniec.

Antoni Ryck urodził się 9 kwietnia 1833, był synem barona Aleksandra Rycka i Aliny z Benisławskich[1][2]. Ukończył gimnazjum i akademię wojskową w Petersburgu.

Był porucznikiem 18 batalionu strzelców w wojsku rosyjskim[3][4]. Brał udział w walkach w Czeczenii i Dagestanie[3]. Został odznaczony orderem św. Anny IV stopnia[3].

W 1862 roku przybył do majątku Maryenhauz (Marienhaus) w Inflantach (należącego do jego siostry Aliny Lippe–Lipskiej), w którym oficjalnie został rządcą[5]. Działał w polskim ruchu patriotycznym. W jego domu w Maryenhauzie odbywały się zebrania i narady powstańcze[3][5][6]. Na dworze znajdowali się rewolucjoniści rosyjscy z organizacji Ziemia i wolność, którzy popierali polską walkę o wolność i zniesienie poddaństwa chłopów. Wśród miejscowych chłopów rozpowszechniał odezwę w języku łotewskim „Sprawiedliwość chłopska”[3][5][7].

Rozkazem Centralnego Komitetu Narodowego Antoni Ryck został powołany na dowódcę formowanego oddziału powstańczego w Inflantach Polskich[4][5]. Współpracował z Leonem Platerem, Władysławem Sołtanem, Michałem Wejde, Stanisławem Mohlem, Kazimierzem Sejtanem i Zygmuntem Bujnickim[3][8]. Werbował ochotników do oddziałów powstańczych. Jego dwór był magazynem żywności i broni dla powstańców.

Na skutek donosu trzech spiskowców 28 lutego 1863 do majątku Maryenhauz wkroczyło wojsko rosyjskie i aresztowało powstańców[3][5][8]. Antoni Ryck został skazany na karę śmierci przez rozstrzelanie, później karę zamieniono na dwadzieścia lat katorgi i zesłanie na Syberię[5][7][8].

Władze carskie zaproponowały rodzinie zapłacenie tysiąca rubli za zawiezienie go w miejsce zesłania, co uchroniłoby go od ciężkiej pieszej drogi. Jednak odmówił pomocy i udał się na Sybir pieszo ze swoimi współtowarzyszami[8]. Karę za działalność powstańczą poniosło również rodzeństwo. Siostra Alina została ukarana karą finansową, konfiskatą majątku i zesłaniem do guberni woroneskiej[5]. Młodsza siostra Maria została pozbawiona majątku i zesłana do guberni kostromskiej, dobrowolnie podążyła za nią siostra Imalda[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Бароны Фон-дер-Рыцк (Рыцк, Рык, Ryck) :: Исследования по родословной Рыцк :: Дневник Temych :: Дневники участников [online], forum.vgd.ru [dostęp 2018-10-28].
  2. ↑ Anton Kasper Melchior Baltasar Ryck [online], geni_family_tree [dostęp 2018-10-28] (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g Бароны Фон-дер-Рыцк (Рыцк, Рык, Ryck) :: Исследования по родословной Рыцк :: Дневник Temych :: Дневники участников [online], forum.vgd.ru, s. 8 [dostęp 2018-10-28].
  4. ↑ a b Dorota Samborska-Kukuć, Wydarzenia 1863 roku w Inflantach Polskich w relacjach i wspomnieniach [online], s. 2,3.
  5. ↑ a b c d e f g Nie tylko Leon Plater – mniej znane epizody i postacie z historii Powstania Styczniowego w Inflantach | Polonika.lv [online], polonika.lv [dostęp 2018-10-28] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-28] (pol.).
  6. ↑ 2013 – Rok Powstania Styczniowego [online], ryga.msz.gov.pl [dostęp 2018-10-28] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-28] (pol.).
  7. ↑ a b Adam Ciołkosz, Zarys dziejów socjalizmu polskiego, t. 2, Londyn: Gryf, 1972, s. 145.
  8. ↑ a b c d e Jozef Feliks Wasilewski (red.), Wiek (Czasopismo polityczne), 1864, s. 48.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Antoni_Ryck&oldid=66609790”