Arena Lublin

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Arena Lublin
Ilustracja
Arena Lublin
Arena Lublin[1]
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Miejscowość

Lublin

Adres

ul. Stadionowa 1

Koszt budowy

155 mln zł – budżet[2]
136 mln zł – koszt wykonawcy[3]

Data budowy

2011–2014

Właściciel

Miasto Lublin[4]

Klub

Motor Lublin (od 2014)[5]
Górnik Łęczna (2016−2017)[6]
Lublinianka (2015−2016)[7]

Pojemność stadionu

15 247 miejsc siedzących[8]

Rekordowa frekwencja

14 914
1 grudnia 2021
Motor LublinLegia Warszawa
(1/8 finału Pucharu Polski)[9]

Oświetlenie

2055 lx[8]

Wymiary boiska

105 m x 68 m[8]

Nawierzchnia boiska

trawiasta[8]

Dodatkowe wyposażenie

elektryczne podgrzewanie płyty boiska, automatyczne nawadnianie boiska[8]

Położenie na mapie Lublina
Mapa konturowa Lublina, w centrum znajduje się punkt z opisem „Arena Lublin”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Arena Lublin”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Arena Lublin”
Ziemia51°13′55″N 22°33′27″E/51,231944 22,557500
Strona internetowa

Arena Lublin – miejski stadion piłkarski przy ul. Stadionowej w Lublinie, którego budowa rozpoczęła się w grudniu 2012 r., a zakończyła się latem 2014 r.[10].

Stadion został wybudowany w dzielnicy Za Cukrownią, na terenach po zlikwidowanej Cukrowni Lublin, w odległości 50–100 m od Bystrzycy. Przestrzeń tę mają wypełnić drzewa oraz nadrzeczna zieleń. Obiekt przeznaczony jest na mecze piłki nożnej, mogą się także odbywać na nim koncerty[10].

Mecz Motoru Lublin z Ruchem Chorzów, 8 sierpnia 2021 r.
Arena Lublin – widok z murawy.
Jedno z boisk treningowych. W oddali dawne zabudowania Cukrowni Lublin.
Arena Lublin podczas meczu reprezentacji Polski i Włoch do lat 20, rozegranego 9 października 2014.

Historia i plany budowy[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Stadion MOSiR Bystrzyca.

Historia budowy stadionu piłkarskiego w Lublinie przedłużała się od kilku lat, ponieważ magistrat zmieniał koncepcje jego lokalizacji. Przebudowę stadionu przy al. Zygmuntowskich planował prezydent Andrzej Pruszkowski, a w 2005 r. powstał projekt modernizacji stadionu – mieli z niego korzystać piłkarze i żużlowcy. W 2007 r. władze miejskie zdecydowały się modernizować i powiększyć stary stadion MOSiR Bystrzyca przy al. Zygmuntowskich, zachowując jego dotychczasowy charakter piłkarsko-żużlowy[11]. W 2010 r. zmieniono plany i postanowiono przygotować nowy obiekt piłkarski przy ul. Krochmalnej, a stadion przy al. Zygmuntowskich pozostawić od 2013 r. żużlowcom KMŻ Lublin[12].

Budowa stadionu wraz z zagospodarowaniem przylegającego terenu została wpisana na listę podstawową projektów kluczowych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego (RPO) na lata 2007–2013[13]. Wtedy szacowano, że roczne koszty utrzymania stadionu w wysokości 24 mln złotych zostaną pokryte z przychodu z biletów, reklam i obiektów komercyjnych, a 5 mln zł zostanie dołożone z miejskich funduszy[3].

Miał on stanąć na palach, ponieważ – jak wykazały przeprowadzone badania – część terenu jest podmokła[14].

Na trybunach stadionu może zasiąść maksymalnie 15 243 widzów. Obiekt znajduje się na gruntach wykupionych przez miasto od Krajowej Spółki Cukrowej. Teren inwestycji to ok. 30 ha, z czego ponad połowę zajmuje sam stadion[4].

Projekt[edytuj | edytuj kod]

Projekt zakładał trybuny zadaszone i wykonane z białej tkaniny z włókien szklanych, pokrytych teflonem. Tak zaprojektowane, by nie zacinał pod nie deszcz[15]. Płyta boiska o wymiarach 105 na 68 metrów ma podgrzewaną murawę. Na poziomie pierwszego rzędu trybun znajduje się 20 stanowisk dla kibiców na wózkach inwalidzkich, a sektor gości oddzielony jest od pozostałych trzymetrową barierą z przezroczystych płyt.

Według władz miasta miały powstać dwa boiska treningowe ze sztuczną i trawiastą nawierzchnią (w tym boisko wielofunkcyjne), a także parking na minimum 1000 pojazdów. Inwestycja, realizowana w formule „zaprojektuj i wybuduj”, wyceniana była na 155 mln zł, z czego ok. 70 mln zł pochodziło z RPO[16]. Mając na uwadze usprawnienie działań, lubelski ratusz planował powołać spółkę celową o nazwie „Stadion przy Krochmalnej”[17].

W ramach projektu planowana była także budowa ogrodzenia zewnętrznego i wewnętrznego (między trybunami i boiskiem) oraz ogrodzenia stadionu wraz z systemem kontroli dostępu, który miał być zintegrowany z kasami. Planowane było ponadto wzniesienie pawilonu obsługi stadionu wraz z zapleczem technicznym i sanitarnym dla zawodników i widzów, instalacja sztucznego oświetlenia o sile 2000 lx oraz niezależnego systemu oświetlenia awaryjnego, a także instalacja nagłośnienia stadionu oraz systemu monitoringu. System monitoringu CCTV miał być oparty na kamerach stacjonarnych i szybkoobrotowych, a instalacja światłowodowej sieci komputerowej umożliwić miało wprowadzenie komputerowego systemu rezerwacji i sprzedaży biletów[18].

Budowa stadionu wymusiła także wybudowanie nowej ul. Muzycznej, a od ul. Głębokiej do ul. Krochmalnej przedłużona zostanie Trasa Zielona[19]. Przy ul. Dzierżawnej stanąć miał pas zieleni tłumiącej hałas. Stadion Miejski przy ul. Krochmalnej miał się stać elementem szerszej sportowej infrastruktury wzdłuż śródmiejskiego odcinka Bystrzycy. Po przeciwnej stronie rzeki, na terenach Lubelskiego Klubu Jeździeckiego, stanąć ma bowiem tor wyścigów konnych[20].

Oficjalne wizualizacje stadionu lubelski ratusz zaprezentował 18 listopada 2011, a wybór dokonywany był z trzech wersji[21]. Według tej koncepcji wszystkie trybuny miały być jednopoziomowe, natomiast na zewnętrznej elewacji głównej trybuny projektanci zaproponowali umieszczenie napisu „Lublin” w formie znanej z miejskiego logo[22].

Prace budowlane[edytuj | edytuj kod]

2 września 2011 przedsiębiorstwo Budimex podpisało umowę na wykonanie inwestycji. Budimex zobowiązał się, że do września 2013 r. zbuduje stadion za 136 207 000 zł[23], a pierwsze wizualizacje i harmonogram prac pojawiły się 3–4 tygodnie od daty podpisania umowy[3]. Projektem stadionu zajęło się utytułowane biuro architektoniczne Estudio Lamela, które na początku lat 90. XX wieku przygotowało plany modernizacji i powiększenia madryckiego Estadio Santiago Bernabéu oraz zaprojektowało nowy stadion Cracovii[24]. Główne roboty budowlane miały planowo ruszyć wiosną 2012 r.[25], jednakże później miasto zdecydowało się przeprojektować obiekt tak, by zwiększyć powierzchnię komercyjną pod wynajem. Pierwsza łopata na budowie została wbita w grudniu 2012 r., a ostateczny termin budowy wyznaczono na czerwiec 2014 r.[10].

Mecze piłkarskie[edytuj | edytuj kod]

W pierwszym meczu piłkarskim na Arenie Lublin rozegranym 9 października 2014 zmierzyły się reprezentacje Polski i Włoch do lat 20. Biało-Czerwoni zwyciężyli 2:1, a pierwszą, historyczną bramkę na nowym stadionie zdobył Mariusz Stępiński. Spotkanie obejrzało 13 850 widzów[26].

Pierwsze spotkanie o punkty zostało rozegrane 25 października 2014, gdzie w ramach meczu o mistrzostwo III ligi lubelsko-podkarpackiej zmierzyły się ze sobą dwa kluby z Lublina: Motor oraz Lublinianka. Mecz zakończył się wynikiem 1:1, a pierwszą, historyczną bramkę w spotkaniu drużyn klubowych zdobył kapitan Lublinianki, Erwin Sobiech w 45. minucie spotkania. Mecz obejrzało 6500 widzów. Były to również pierwsze derby miasta rozegrane przy sztucznym oświetleniu[27].

Od początku rundy wiosennej sezonu 2014/2015 zarówno Lublinianka, jak i Motor regularnie rozgrywali swoje mecze w roli gospodarza na Arenie Lublin[28]. W sezonie 2016/2017 na tym obiekcie swoje mecze w ekstraklasie rozgrywał także Górnik Łęczna[6].

4 i 5 lipca 2015 na Arenie Lublin odbył się pierwszy, międzynarodowy turniej towarzyski Lotto Cup z udziałem Szachtara Donieck, AS Monaco i Hannoveru 96[29]. Początkowo w turnieju udział miał wziąć Śląsk Wrocław, jednak ze względu na jego występ w kwalifikacjach Ligi Europy zaproszono Lechię Gdańsk[30]. Turniej wygrał Hannover 96, który pokonał w finale rozgrywek Lechię po rzutach karnych[31].

W dniach 16–22 czerwca 2017 na Arenie Lublin odbyły się trzy mecze grupowe w ramach mistrzostw Europy U-21, których organizacja po raz pierwszy została powierzona Polsce. W maju i czerwcu 2019 na stadionie rozegrano 9 meczów mistrzostw świata do lat 20[32]. 13 października 2020 roku na stadionie odbył się mecz w ramach eliminacji do mistrzostw Europy U-21 pomiędzy Szwecją a Armenią (mecz nie mógł być rozegrany w Szwecji z powodu restrykcji, związanych z pandemią COVID-19)[33].

24 lipca 2020 r. na Arenie Lublin rozegrano Finał Pucharu Polski mężczyzn w sezonie 2019/2020[34]. W pojedynku zwyciężyła Cracovia[35].

24 marca 2021 na stadionie odbył się mecz pierwszej kolejki el. do MŚ 2022 pomiędzy reprezentacjami Estonii i Czech (2:6)[36]. Pierwotnie spotkanie miało być rozegrane na A. Le Coq Arena w Tallinnie, ale z powodu restrykcji związanych z trwającą pandemią COVID-19, meczu nie można było rozegrać na terenie Estonii (w kraju było możliwe organizowanie zawodów sportowych z udziałem maksymalnie 100 osób, tymczasem UEFA wymagała, by ten limit wynosił minimum 150 osób)[37], w związku z czym estońska federacja piłkarska zmuszona była szukać obiektu na terenie neutralnym, a wybór padł na Arenę Lublin. Mecz w Lublinie odbył się bez udziału publiczności[38]. 2 maja 2021 roku rozegrano bez kibiców Finał Pucharu Polski w piłce nożnej mężczyzn Raków Częstochowa - Arka Gdynia, wynik meczu 2:1[39].

Reprezentacja Polski w piłce nożnej kobiet[edytuj | edytuj kod]

5 kwietnia 2019 roku na Arenie Lublin odbył się mecz towarzyski reprezentacjj Polski w piłce nożnej kobiet (Polska zagrała z reprezentacją Włoch[40].

12 listopada 2019 roku w spotkaniu eliminacji mistrzostw Europy reprezentacja Polski zremisowała 0:0 z reprezentacją Hiszpanii[41].

6 września 2022 roku w ramach eliminacji mistrzostw świata reprezentacja Polski wygrała z reprezentacją Kosowa 7:0[42][43].

Lista meczów reprezentacji Polski U-21[edytuj | edytuj kod]

Lp. Data Gospodarz Wynik Rywal Rozgrywki Źródło
1. 9 października 2014  Polska U-21 2:1  Włochy U-21 mecz towarzyski, Turniej Czterech Narodów U-21 [44]
2. 8 października 2015  Polska U-21 3:1  Izrael U-21 mecz towarzyski [45]
3. 6 września 2016  Polska U-21 1:1  Węgry U-21 mecz towarzyski [46]
4. 16 czerwca 2017  Polska U-21 1:2  Słowacja U-21 Mistrzostwa Europy U-21 w Piłce Nożnej 2017 [47]
5. 19 czerwca 2017  Polska U-21 2:2  Szwecja U-21 Mistrzostwa Europy U-21 w Piłce Nożnej 2017 [48]
6. 27 marca 2018  Polska U-21 1:0  Litwa U-21 Eliminacje - Mistrzostwa Europy U-21 w Piłce Nożnej 2019 [49]
7. 7 września 2021  Polska U-21 1:2  Izrael U-21 Eliminacje - Mistrzostwa Europy U-21 w Piłce Nożnej 2021 [50]

Najwyższe frekwencje na meczach Motoru Lublin[edytuj | edytuj kod]

Tabela uwzględnia dziesięć największych widowni, które zgromadziła Arena Lublin na meczach piłkarskich Motoru Lublin (stan na 12 kwietnia 2024 roku).

Nr Frekwencja Data Gospodarz Wynik Rywal Rozgrywki Źródło
1. 14 914 1 grudnia 2021 Motor Lublin 1:2 Legia Warszawa 1/8 finału Pucharu Polski [9]
2. 13 994 19 sierpnia 2023 Motor Lublin 0:1 Górnik Łęczna I liga [51]
3. 11 827 23 września 2023 Motor Lublin 1:4 Wisła Kraków I liga [52]
4. 11 667 12 kwietnia 2024 Motor Lublin 2:2 Arka Gdynia I liga [53]
5. 9682 3 września 2023 Motor Lublin 3:2 Stal Rzeszów I liga [54]
6. 9476 21 lipca 2023 Motor Lublin 3:2 Zagłębie Sosnowiec I liga [55]
7. 9237 8 sierpnia 2021 Motor Lublin 1:2 Ruch Chorzów II liga [56]
8. 8973 6 sierpnia 2023 Motor Lublin 1:1 GKS Katowice I liga [57]
9. 8919 11 czerwca 2016 Motor Lublin 0:1 Olimpia Elbląg baraż o II ligę [58]
10. 7644 1 marca 2023 Motor Lublin 0:3 Raków Częstochowa 1/4 finału Pucharu Polski [59]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Stadion przy ul. Krochmalnej będzie Areną Lublin [online], Kurier Lubelski [dostęp 2014-08-05] (pol.).
  2. Stadion Miejski Lublin. Urbanity.pl, 2009-10-08. [dostęp 2010-09-20]. (pol.).
  3. a b c Budimex podpisał umowę na budowę stadionu w Lublinie. Dziennik Wschodni. [dostęp 2011-09-02]. (pol.).
  4. a b Stadion miejski w Lublinie – budowa coraz bliżej. Dziennik Wschodni, 2010-02-02. [dostęp 2010-09-20]. (pol.).
  5. I oto na stadionie stała się jasność!. lublin.gazeta.pl. [dostęp 2014-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-30)]. (ang.).
  6. a b Jedyna słuszna decyzja! Górnik wraca do Łęcznej!. lubsport.pl. [dostęp 2017-07-30]. (pol.).
  7. Lublinianka wraca na stadion na Wieniawie. lublin.naszemiasto.pl. [dostęp 2017-03-02]. (pol.).
  8. a b c d e Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia – załącznik nr 1: Program funkcjonalnouzytkowy. Samorząd Miasta Lublin, 2011-01-10. [dostęp 2013-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-12)]. (pol.).
  9. a b Legia Warszawa pokonała Motor na Arenie Lublin 2:1. Dobre widowisko i frekwencyjny rekord [online], kurierlubelski.pl [dostęp 2021-12-03].
  10. a b c Stadion przy ul. Krochmalnej: Lublin Arena za 136 milionów (wideo). Dziennik Wschodni, 2012-12-22. [dostęp 2012-12-22]. (pol.).
  11. Stadion MOSiR Bystrzyca. Stadiony.net. [dostęp 2010-09-21]. (pol.).
  12. Ile stadionów udźwignie Lublin?. Stadiony.net. [dostęp 2010-09-21]. (pol.).
  13. Budowa stadionu miejskiego w Lublinie. Samorząd Miasta Lublin. [dostęp 2010-09-20]. (pol.).
  14. Znów mały krok do budowy nowego stadionu. Dziennik Wschodni, 2010-05-07. [dostęp 2010-09-21]. (pol.).
  15. Ruszył przetarg na budowę stadionu przy ul. Krochmalnej. Dziennik Wschodni. [dostęp 2011-01-11]. (pol.).
  16. Budowa stadionu miejskiego przy ul. Krochmalnej zmieni układ komunikacyjny w Lublinie. Naszemiasto.pl, 2010-07-20. [dostęp 2010-09-20]. (pol.).
  17. Ratusz chce powołać spółkę „Stadion przy Krochmalnej”. Dziennik Wschodni, 2010-09-06. [dostęp 2010-09-20]. (pol.).
  18. Projekty w trakcie realizacji. Samorząd Miasta Lublin. [dostęp 2010-09-21]. (pol.).
  19. Ul. Krochmalna: Jest zgoda na budowę stadionu miejskiego. Kurier Lubelski, 2010-07-20. [dostęp 2010-09-20]. (pol.).
  20. W Lublinie powstanie tor wyścigów konnych. Strefa Biznesu, 2009-10-28. [dostęp 2010-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-03)]. (pol.).
  21. Oficjalne wizualizacje nowego stadionu w Lublinie GALERIA. Dziennik Wschodni, 2011-11-18. [dostęp 2011-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-21)]. (pol.).
  22. Ratusz nagle ujawnił ostateczny wygląd stadionu. Gazeta Wyborcza, 2011-11-18. [dostęp 2011-11-18]. (pol.).
  23. To Budimex wzniesie nasz stadion. Protestów nie było. Gazeta Lublin, 2011-09-02. [dostęp 2011-09-02]. (pol.).
  24. Stadion zaprojektują architekci od Santiago Bernabéu!. Gazeta Lublin, 2011-09-22. [dostęp 2011-09-29]. (pol.).
  25. Za dwa lata ma być już gotowy stadion na Krochmalnej. Kurier Lubelski, 2011-09-03. [dostęp 2011-09-03]. (pol.).
  26. Polska - Włochy 2:1. Pierwszy mecz na Arenie Lublin. dziennikwschodni.pl. [dostęp 2014-10-10]. (pol.).
  27. Zapachniało ekstraklasą, ale tylko na trybunach. sportekspres.pl. [dostęp 2015-03-22]. (pol.).
  28. Motor i Lublinianka od wiosny będą grały na Arenie Lublin. kurierlubelski.pl. [dostęp 2015-06-03]. (pol.).
  29. Lotto Cup na Arenie Lublin: Zagra AS Monaco, Szachtar Donieck, Hannover 96 i Śląsk Wrocław. kurierlubelski.pl. [dostęp 2015-06-04]. (pol.).
  30. Lechia zagra w międzynarodowym turnieju w Lublinie. 90minut.pl. [dostęp 2015-06-12]. (pol.).
  31. Lechia Gdańsk 1-1 Hannover 96. 90minut.pl. [dostęp 2015-07-05]. (pol.).
  32. Mecze w Lublinie. lublin.eu. [dostęp 2019-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (6 lipca 2019)]. (pol.).
  33. Krzysztof Nowacki: Młodzieżowa reprezentacja Szwecji zagra mecz z Armenią na lubelskim stadionie. Kurier Lubelski, 2020-10-05. [dostęp 2020-10-11].
  34. Finał Totolotek Pucharu Polski 24 lipca. pzpn.pl. [dostęp 2020-06-02]. (pol.).
  35. Finał Totolotek Pucharu Polski: Cracovia - Lechia Gdańsk. Relacja i wynik na żywo. www.polsatsport.pl, 24 lipca 2020. [dostęp 2020-08-17]. (pol.).
  36. Jiří Čihák: Estonsko - Česko 2:6, přesvědčivý vstup do kvalifikace, Souček nastřílel hattrick. www.idnes.cz, 24 marca 2021. [dostęp 2021-03-24]. (cz.).
  37. Andrew Whyte: COVID-19 restrictions force home World Cup qualifier to be played in Poland. news.err.ee, 19 marca 2021. [dostęp 2021-03-24]. (ang.).
  38. El. MŚ 2022. Mecz Estonia – Czechy odbędzie się w Lublinie. sport.tvp.pl, 19 marca 2021. [dostęp 2021-03-24]. (pol.).
  39. Puchar Polski jedzie do Częstochowy! - Dziennik Sport [online], sportdziennik.com [dostęp 2021-05-07] (pol.).
  40. Aneta Galek: Mecz Polska - Włochy na Arenie Lublin. Spotkanie, które spełni przynajmniej jedno marzenie. Lublin Nasze Miasto, 2019-04-05. [dostęp 2021-08-10].
  41. Polska - Hiszpania 0:0. Faworytki zatrzymane na Arenie Lublin. Dziennik Wschodni, 2019-11-12. [dostęp 2022-08-16].
  42. Mecz Polska – Kosowo na Arenie Lublin!. Łączy nas piłka, 2022-08-16. [dostęp 2022-08-16].
  43. Kamil Kozioł: Polskie piłkarki rozbiły Kosowo na Arenie Lublin. Strzelecki festiwal nie dał awansu. Dziennik Wschodni, 2022-09-06. [dostęp 2023-04-16].
  44. Turniej Czterech Narodów U-21 Polska 2-1 Włochy [online], 90minut.pl [dostęp 2023-03-09].
  45. Polska U21 - Izrael U21, 8 paź 2015 - Mecze towarzyskie, [w:] baza Transfermarkt (protokoły meczowe) [dostęp 2023-03-09].
  46. Polska U21 - Węgry U21, 6 wrz 2016 - Mecze towarzyskie, [w:] baza Transfermarkt (protokoły meczowe) [dostęp 2023-03-09].
  47. Polska U21 - Słowacja U21, 16 cze 2017 - Mistrzostwa Europy U-21 2017, [w:] baza Transfermarkt (protokoły meczowe) [dostęp 2023-03-09].
  48. Polska U21 - Szwecja U21, 19 cze 2017 - Mistrzostwa Europy U-21 2017, [w:] baza Transfermarkt (protokoły meczowe) [dostęp 2023-03-09].
  49. Polska U21 - Litwa U21, 27 mar 2018 - Eliminacje do Mistrzostw Europy U-21, [w:] baza Transfermarkt (protokoły meczowe) [dostęp 2023-03-09].
  50. Polska U-21 1:2 Izrael U-21, transfermarkt.pl [dostęp 2023-03-09] (pol.).
  51. Przegrana w Derbach [online], motorlublin.eu [dostęp 2023-08-21].
  52. Fortuna I liga: Motor 1-4 Wisła [online], motorlublin.eu [dostęp 2023-09-25].
  53. Fortuna I liga: Motor 2-2 Arka [online], 90minut.pl [dostęp 2024-04-15].
  54. Niezniszczalni! Pokonujemy Stal 3:2 po bramce w ostatniej akcji meczu! [online], motorlublin.eu [dostęp 2023-09-04].
  55. Fortuna I liga: Motor 3-2 Zagłębie Sosnowiec [online], www.90minut.pl [dostęp 2023-07-22].
  56. eWinner II liga: Motor 1-2 Ruch [online], www.90minut.pl [dostęp 2021-08-09].
  57. Fortuna I liga: Motor 1-1 GKS Katowice [online], www.90minut.pl [dostęp 2023-08-07].
  58. Baraż o II ligę: Motor 0-1 Olimpia E.. 90minut.pl. [dostęp 2021-08-09]. (pol.).
  59. Fortuna PP: Motor 0-3 Raków. 90minut.pl. [dostęp 2023-03-02]. (pol.).
Plan sektorów na Arenie Lublin

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]