Ascodichaena rugosa
.jpg) Anamorfa na pniu buka | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Ascodichaena rugosa |
| Nazwa systematyczna | |
| Ascodichaena rugosa Butin Trans. Br. mycol. Soc. 69(2): 249 (1977) | |
.jpg)
Ascodichaena rugosa Butin – gatunek grzybów z typu workowców (Ascomycota)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ascodichaenaceae, Rhytismatales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozowany został przez Karola Linneusza jako Lichen rugosus w 1753 r. Później zaliczany był do różnych rodzajów (Dichaena, Heterographa, Hysterina, Hysterium, Opegrapha, Phloeoscoria, Polymorphum, Psilospora, Radulum, Schizoderma, Verrucaria[2]. Teleomorfa po raz pierwszy zdiagnozowana została w 1977 r. we Francji na dębie bezszypułkowym[1].
Ma ponad 30 synonimów. Niektóre z nich[2].
- Dichaena faginea (Pers.) Sacc. 1883
- Opegrapha faginea Pers. 1794
- Opegrapha rugosa (F.H. Wigg.) Schaer. 1823
- Phloeoscoria faginea (Pers.) Wallr. 1825
- Schizoderma fagineum (Pers.) Chevall. 1826
Morfologia i rozwój[edytuj | edytuj kod]
Rozwija się na korze drzew. Jest pospolity, ale głównie na bukach, gdzie występuje w postaci anamorfy. Na korze buków występuje w rozproszeniu, lub tworzy gęste skupiska[3]. W Magurskim Parku Narodowym (MPN) stwierdzono jego występowanie na 8,6% buków, głównie na szyjce korzeniowej i dolnej części pnia do wysokości około 2 m, częściej na północnej stronie pni[4]. Na dębie występuje bardzo rzadko, ale w postaci teleomorfy. Rozwija się ona latem, spermogonia dojrzewają w ciągu około 1- 2 miesięcy. Na buku pyknidia wytwarzane są sukcesywnie co roku na tej samej podkładce[3].
W trakcie badań prowadzonych w MPN, Piotr Rojek zauważył, że będący szkodnikiem buków czerwiec Cryptococcus fagisuga unika miejsc zasiedlonych przez Ascodichaena rugosa. Grzyb ten chroni więc pień buka przed atakiem tego szkodnika[4].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Znany jest głównie w Europie[5], w tym również w Polsce[6]. Poza Europą notowany na nielicznych stanowiskach w Chile i w Kanadzie[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2017-11-07] (ang.).
- ↑ a b Species Fungorum [online] [dostęp 2017-11-07] (ang.).
- ↑ a b H. Butin. Taxonomy and morphology of Ascodichaena rugosa gen. et sp. nov.. [dostęp 2017-11-07].
- ↑ a b Piotr Rojek. Występowanie symptomów chorobowych i wybranych czynników biotycznych związanych ze zjawiskiem zamierania buka (Fagus sylvatica L.) w drzewostanach Magurskiego Parku Narodowego. Acta Agrobotanica vol. 8, z. 2-2005, s. 441–452
- ↑ a b Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].
- ↑ Maria Alicja Chmiel, Checklist of Polish Larger Ascomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences Kraków, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4